W punkcie informacyjnym dla Ukraińców koło dworca kolejowego Warszawa Zachodnia warszawscy adwokaci urządzili punkt pomocy prawnej. W środowe przedpołudnie dyżuruje w nim aplikant adwokacki Andrij Dementij. To Ukrainiec, który skończył studia prawnicze w Polsce. Na co dzień pracuje w kancelarii adwokackiej, która specjalizuje się w prawie imigracyjnym i sprawach karnych.
– Najczęstsze pytania dotyczą legalizacji pobytu w Polsce, legalnego podejmowania tu pracy i nauki. Wielu uchodźców jakby nie dowierzało, że będą w Polsce przyjęci i pyta, czy nie zostaną deportowani – relacjonuje. Przyznaje, że wiele kwestii może zostać rozstrzygniętych przez specustawę, nad którą dopiero pracuje Sejm. – Ale też jest wiele innych kwestii, których ta ustawa raczej nie obejmie. Przecież już są sygnały, że wielu uchodźców oszukują nieuczciwi taksówkarze czy wręcz okradają. W takich sytuacjach można liczyć na naszą pomoc w zawiadomieniu o przestępstwie – deklaruje.
Czytaj więcej
Pomoc pro bono, bezpłatne poświadczanie dokumentów i udostępnianie ich wzorów – tak wspierają prawnicy.
Gdy pytam Andrija o jego rodzinę na Ukrainie, zapewnia, że wszyscy żyją.
– Ojciec jest inżynierem i byłym wojskowym. Teraz pracuje w Kijowie przy utrzymaniu technicznym schronu, przerobionego z podziemnego parkingu – opowiada.
W całym kraju
Podobne punkty pomocy pro bono utworzyli prawnicy w wielu miastach w całej Polsce. Palestra ustanowiła koordynatorów takiej pomocy w poszczególnych okręgowych radach adwokackich, a na swojej stronie adwokatura.pl podają kontakty do nich. Z kolei radcowie prawni tworzą w Warszawie centrum koordynacji pomocy prawnej. Prowadzą też intensywne szkolenia dla radców chcących się zaangażować w taką pomoc.
Takie punkty pomocy prawnej są tworzone w pobliżu punktów recepcyjnych dla uchodźców. Na przykład w Gdańsku radcowie prawni uruchomili pomoc pro bono przy Dolnej Bramie 8 oraz przy ul. Żabi Kruk 16.
– Udzielamy pomocy w kilku obszarach. To legalizacja pobytu, legalizacja zatrudnienia, edukacja czy też opieka medyczna – wylicza radca prawny Agnieszka Budzyńska, koordynatorka pomocy prawnej dla Ukrainy w Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Gdańsku. Dodaje, że dla większej efektywności współpracują z pomorskimi samorządowcami, Urzędem Marszałkowskim i Miastem Gdańsk, a w planach jest współpraca z Gdynią i Starogardem Gdańskim.
Radcowie – na prośbę Sądu Okręgowego w Gdańsku – tworzą także listy chętnych, którzy mogą się zgłaszać na pełnienie funkcji kuratorów dla osób małoletnich w postępowaniach sądowych.
Na przejściach
Bardzo duże jest zainteresowanie pomocą prawników w przygranicznym województwie lubelskim. Jak informuje Ewa Urbanowicz-Jakubiak, rzeczniczka tamtejszej OIRP, działa tam osiem punktów, gdzie radcowie pomagają uchodźcom. Takie stanowiska utworzono w miejscowościach z przejściami granicznymi: w Hrebennem, Dorohusku, Dołhobyczowie i Zosinie, a także w Zamościu, Hrubieszowie, Horodle, Lubyczy i Tomaszowie Lubelskim.
– W świadczenie pomocy prawnej uchodźcom oraz udzielanie im wsparcia na różnych płaszczyznach zaangażowanych jest teraz ponad 50 radców prawnych i około 40 aplikantów – mówi Ewa Urbanowicz-Jakubiak.
Przybywający na Lubelszczyznę uchodźcy zgłaszają się ze sprawami podobnymi jak w innych częściach kraju. Chodzi przede wszystkim o legalizację pobytu i pracy w Polsce, ale też m.in. o zalegalizowanie pozostawienia dzieci pod opieką osób trzecich i regulacje dotyczące najmu i użyczania mieszkań. Są też pytania o zasady wjazdu do innych państw UE, w tym dotyczące wymaganych dokumentów i obostrzeń związanych z COVID.
