Uwaga – w trakcie prac w Sejmie wykreślono przepis zwalniający Ukraińców z podatku od darowizn.
Sejm pracuje nad specustawą dla Ukraińców. Są w niej też rozwiązania podatkowe.
– Specustawa załatwia najpilniejsze kwestie podatkowe, takie jak zwolnienie Ukraińców z danin czy rozliczenie wydatków przez pomagających przedsiębiorców – mówi Marek Gadacz, doradca podatkowy, dyrektor w Andersen Tax & Legal.
Podstawowa sprawa: Ukraińcy, którzy otrzymują różnego rodzaju wsparcie, pieniężne czy rzeczowe, zostaną zwolnieni z podatku od darowizny. Nie muszą nic zgłaszać w urzędach skarbowych. Ulga obejmuje pomoc zarówno od osób fizycznych, firm, jak i organizacji pozarządowych.
Czytaj więcej
Przedsiębiorcy, którzy współpracują z organizacjami i samorządami wspierającymi ofiary wojny nie zapłacą VAT od darowanych towarów i usług.
Bez zmiany przepisów obywatele Ukrainy musieliby płacić podatek od darowizn, których wartość, w razie otrzymania od jednej osoby lub organizacji, przekracza 4902 zł w ciągu pięciu lat – pisze Ministerstwo Finansów.
Zwolnienie bez limitu
– Zwolnienie ze specustawy nie ma żadnych limitów. Co oznacza, że podatku nie zapłacą także osoby, które dostaną darowizny o dużej wartości, np. samochód bądź mieszkanie – mówi Konrad Turzyński, doradca podatkowy, partner w kancelarii KNDP.
Ulga obejmuje darowizny otrzymane od 24 lutego do 30 czerwca. Przysługuje osobom, które w tym okresie wskutek działań wojennych przybyły z Ukrainy.
Konrad Turzyński podkreśla, że nie wszystkie świadczenia przekazywane ofiarom wojny są klasycznymi darowiznami. Przykładowo zapewnienie dachu nad głową czy świadczeń medycznych. One podlegają pod ustawę o PIT. Czy będą opodatkowane?
Nie. W specustawie jest przepis zwalniający od podatku dochodowego pomoc humanitarną otrzymaną od 24 lutego do 31 grudnia 2022 r. (dłuższy termin niż dla darowizn). Ulga jest dla Ukraińców, którzy z powodu wojny przybyli w tym okresie do Polski.
Co się mieści w pojęciu pomoc humanitarna? W uzasadnieniu do specustawy czytamy, że chodzi o zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych, tj. udostępnienie lokalu mieszkalnego czy zapewnienie żywności. Pomocą humanitarną może też być sfinansowanie leczenia albo opłacenie nauki bądź kursów pozwalających na zmianę kwalifikacji zawodowych. Takie świadczenia zostaną zwolnione z PIT niezależnie od tego, czy przekazują je osoby prywatne, organizacje pozarządowe czy administracja. Nie ma też limitu ulgi.
Zwolnione z PIT będą też pieniądze wypłacane tym, którzy przyjęli Ukraińców pod swój dach. Zgodnie z zapowiedziami premiera na zakwaterowanie i wyżywienie jednej osoby przysługiwać ma 40 zł dziennie (czyli około 1200 zł miesięcznie).
Wydatki na towary
Kolejna preferencja jest dla firm. Rozliczą w kosztach (dzięki czemu zapłacą niższy podatek) wydatki na nabycie bądź wytworzenie rzeczy przekazanych (od 24 lutego do końca 2022 r.) na pomoc dla ofiar wojny. Musi się to odbyć za pośrednictwem m.in. organizacji pozarządowych (także ukraińskich), samorządu czy podmiotów prowadzących działalność leczniczą lub zajmujących się ratownictwem medycznym.
– Z obecnych przepisów wynika, że przekazywane w darowiźnie rzeczy nie są kosztem PIT/CIT, z wyjątkiem produktów spożywczych dla organizacji pożytku publicznego. Preferencja w specustawie jest dużo szersza – mówi Marek Gadacz. Zwraca jednak uwagę, że wsparcie powinno być udokumentowane, najlepiej umową darowizny.
Podatkowym kosztem będą również wydatki poniesione na świadczenie różnego rodzaju usług, np. darmowej pomocy medycznej – zapewnia Ministerstwo Finansów.
Specustawa ma wejść w życie z dniem ogłoszenia, z mocą od 24 lutego (z wyjątkami).
O tym, że ofiarom wojny i pomagającym potrzebne są podatkowe zachęty, pisaliśmy już w „Rzeczpospolitej" z 27 lutego i 1 marca. Przedstawiliśmy też konkretne propozycje, część z nich znalazła się w specustawie. Podkreślaliśmy także, że aspekty podatkowe nie są w tej sprawie najważniejsze, istotne jest jednak, aby problemy z rozliczeniem nie utrudniały wsparcia.
Etap legislacyjny: po pierwszym czytaniu w Sejmie
Opinia dla „Rzeczpospolitej"
Wojciech Jasiński, doradca podatkowy w ATA Finance
Ostatnie dni pokazują, jak duża jest ofiarność Polaków. Ukraińcom pomagają na różne sposoby zarówno przedsiębiorcy, jak i osoby prywatne. Dobrze, że rząd postanowił uporządkować kwestie podatkowe, bo wiemy doskonale, jak potrafią utrudnić różne szczytne działania. Oczywiście w specustawie mogłoby znaleźć się więcej preferencji, choćby wzorowanych na tarczach antykryzysowych wprowadzonych w czasie epidemii koronawirusa. Przykładowo zwiększenie ulgi dla osób prywatnych przekazujących darowizny.W przygotowanej naprędce specustawie jest trochę niedociągnięć. Miejmy nadzieję, że zostanie w trakcie prac legislacyjnych doszlifowana. Warto byłoby też dopasować ją do rozporządzenia wprowadzającego zerowy VAT na pomoc dla ofiar wojny. Zawarte w nim rozwiązania trochę się różnią od tego, co jest w specustawie, może to powodować problemy z rozliczeniem.
Czytaj więcej
Każdy uchodźca dostanie PESEL, założy konto w banku, na które wpłynie 300 zł jednorazowej pomocy i 500+ na każde dziecko.
