Proponowane przez RPD w art. 183 Kodeksu pracy zmiany dotyczą przyznania uprawnienia do urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego rodzicom adopcyjnym bez względu na wiek adoptowanego dziecka, a zatem nadania uprawnienia do tego urlopu rodzicom adopcyjnym, którzy dotychczas tego prawa nie posiadają, tj. co do zasady - adoptującym dziecko w wieku powyżej 7. roku życia.
- Istotą urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego jest nie tylko sprawowanie funkcji opiekuńczych w stosunku do dziecka, które takiej opieki ze względu na wiek wymaga, ale także budowa więzi rodziców adopcyjnych z dzieckiem, które pojawia się w rodzinie. To budowanie więzi, zwłaszcza w przypadku dzieci starszych, jest trudniejsze i wymaga więcej pracy i zaangażowania ze strony rodziców adopcyjnych niż w przypadku adopcji dziecka małego. Wydaje się być zatem w pełni uzasadnionym przyznanie uprawnienia do urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego także rodzicom adopcyjnym decydującym się na adopcję dzieci starszych. Czyni to zadość sprawiedliwości społecznej, stanowić może także swego rodzaju wyrównywanie szans wsparcia rodziny – uzasadnia rzecznik.
Marek Michalak zwraca uwagę, że w innych krajach Europy rodzice adopcyjni korzystają na równi z rodzicami biologicznymi z uprawnienia do urlopu na zasadach urlopu macierzyńskiego. Wiek dziecka nie ma wpływu na uprawienie, świadczenie przysługuje w stosunku do dziecka poniżej 18. roku życia. Taka sytuacja występuje w prawie obowiązującym m.in. w: Wielkiej Brytanii, Francji, Włoszech, Norwegii, Holandii, Malcie, Irlandii i Irlandii Północnej. W państwach tych prawo nie różnicuje rodziców biologicznych i adopcyjnych. Pomoc w opiece i wychowaniu dzieci biologicznych i adopcyjnych opiera się na systemie prorodzinnym, wsparcia i pomocy rodzinie.
Tymczasem dane statystyczne Departamentu Strategii i Deregulacji Ministerstwa Sprawiedliwości wskazują, że jedynie ok. 1/3 ogólnej liczby adopcji stanowią adopcje dzieci w wieku powyżej 7. roku życia, z czego istotną część tych adopcji stanowią adopcje wewnątrzrodzinne oraz adopcje zagraniczne. Jak pokazują statystyki, dla dzieci starszych trudniej jest znaleźć rodzinę adopcyjną w Polsce.
- Proponowane regulacje są podyktowane zarówno zbyt małą liczbą adopcji dzieci starszych przez polskie rodziny, jak i zmianami w zakresie adopcji zagranicznej, wprowadzonymi w styczniu 2017 r. W mojej ocenie jedną z przyczyn braku rodzin, które chciałyby stworzyć nowy dom dla dzieci starszych jest niedostateczna pomoc państwa w zakresie wsparcia rodziny adopcyjnej w pierwszym okresie adaptacji dziecka w nowym środowisku rodzinnym - podkreśla Marek Michalak.
