Skazani z e-bransoletami. Jak działa system dozoru elektronicznego?

Czym jest system dozoru elektronicznego?

System dozoru elektronicznego (SDE) to jeden ze sposobów odbywania kary pozbawienia wolności i wykonywania niektórych środków karnych. W systemie dozoru elektronicznego kara pozbawienia wolności jest wykonywana poza zakładem karnym, przy pomocy urządzeń elektronicznych kontrolujących zachowanie skazanego. Urządzeniem tym jest tzw. bransoleta, czyli nadajnik umieszczony na ciele skazanego, najczęściej nad kostką nogi, albo na przegubie dłoni. W miejscu pobytu skazanego montuje się ponadto rejestrator stacjonarny, który współdziała wtedy z nadajnikiem umieszczonym na ciele. Taki rodzaj dozoru elektronicznego nosi nazwę dozoru stacjonarnego.

W jakim miejscu odbywa się karę pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego?

Skazany, który chce się ubiegać o zezwolenie na wykonywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, musi posiadać miejsce stałego pobytu. Takim miejscem może być np. mieszkanie lub wynajmowany pokój.

Może się zdarzyć taka sytuacja, że skazany w miejscu swojego stałego pobytu zamieszkuje wspólnie z innymi osobami pełnoletnimi. Informuje się wtedy te osoby o warunkach wykonywania kary w systemie dozoru elektronicznego i poucza się je o konsekwencjach jakie wynikają z zamieszkiwania ze skazanym. Ponadto, kurator sądowy ustala wtedy warunki rodzinne i socjalno-bytowe, w których zamieszkuje skazany z innymi osobami.

Czytaj więcej

Prawo karne

Koniec z hodowaniem przestępców w więzieniach. Rząd pokazał projekt

Skrócenie okresów karencji pomiędzy jednym a drugim wnioskiem o warunkowe przedterminowe zwolnien...

Czy inna osoba zamieszkująca wspólnie ze skazanym musi wyrazić zgodę na wykonywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego?

Tak, ale z jednym wyjątkiem.

Zasadą jest, że inne osoby pełnoletnie zamieszkujące wspólnie ze skazanym muszą wyrazić na to pisemną zgodę. Co więcej, taka zgoda obejmuje także umożliwienie podmiotowi dozorującemu przeprowadzenie czynności kontrolnych.

Trzeba pamiętać, że nie można cofnąć takiej zgody po wydaniu postanowienia sądu albo decyzji komisji penitencjarnej o udzieleniu skazanemu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego .

Wyjątkiem od wymogu uzyskania zgody jest sytuacja, kiedy wykonanie kary w systemie dozoru elektronicznego w sposób oczywisty nie wiąże się z nadmiernymi trudnościami dla osoby, która tej zgody nie wyraziła i narusza jej prywatność jedynie w nieznacznym stopniu. Trzeba jednak pamiętać, że jeżeli na podstawie takiego wyjątku zostanie wydane postanowienie o udzieleniu zgody na wykonanie kary w systemie dozoru elektronicznego pomimo braku zgody osoby wspólnie zamieszkującej, to osoba, która nie wyraziła zgody może zaskarżyć zażaleniem takie postanowienie.

Czytaj więcej

Prawo karne

E-kajdanki lepsze i tańsze niż pobyt za kratami. Mają być częściej stosowane

Niebawem rząd przyjmie przepisy umożliwiające skazanym wcześniejsze ubieganie się o zamianę więzi...

Jakie wymogi należy spełnić, by móc ubiegać się o zgodę na wykonanie kary w systemie dozoru elektronicznego?

Sąd penitencjarny może udzielić skazanemu zgody na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego jeżeli spełnione zostaną wszystkie poniższe warunki:

- Wobec skazanego orzeczono karę pozbawienia wolności nieprzekraczającą 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności.

Wyjaśnienie: Kara nieprzekraczająca 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności oznacza, że najsurowszą orzeczoną karą może być 1 rok i 6 miesięcy pozbawienia wolności. Nie więcej.

Przykłady:

SDE będzie można stosować za np. popełnione przestępstwo oszustwa z art. 286 § 1 k.k., gdy orzeczono karę pozbawienia wolności w wymiarze 1 roku i 6 miesięcy.

SDE będzie można stosować za np. popełnione przestępstwo spowodowania wypadku komunikacyjnego ze skutkiem śmiertelnym z art. 177 § 2 k.k., gdy orzeczono karę pozbawienia wolności w wymiarze 1 roku pozbawienia wolności.

SDE będzie można stosować w przypadku wymierzenia kary łącznej w wymiarze 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności.

SDE nie będzie można stosować za np. popełnione przestępstwo spowodowania wypadku komunikacyjnego ze skutkiem śmiertelnym z art. 177 § 2 k.k. gdy orzeczono karę pozbawienia wolności w wymiarze 2 lat i 6 miesięcy.

SDE nie będzie można stosować wobec poszczególnych wymierzonych kar w przypadku, gdy orzeczona kara łączna wynosi 1 rok i 7 miesięcy pozbawienia wolności.

- Kara pozbawienia wolności nie została orzeczona w warunkach recydywy wielokrotnej z art. 64 § 2 k.k. albo zaostrzenia kary z art. 64a k.k. albo w warunkach zaostrzenia kary wynikających z art. 65 § 1 lub § 2 k.k. (uczynienie sobie stałego źródła dochodu z przestępstwa albo działanie w zorganizowanej grupie przestępczej).

- Odbywaniu kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego nie stoją na przeszkodzie szczególne względy wskazujące, że w razie odbycia kary w tym systemie nie zostaną osiągnięte cele kary.

- Skazany posiada określone miejsce stałego pobytu.

- Wyrażenie zgody osób pełnoletnich wspólnie zamieszkujących ze skazanym (z wyjątkiem, o którym była mowa powyżej).

- Odbywaniu kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego nie stoją na przeszkodzie warunki techniczne, takie jak np. liczba aktualnie dostępnych nadajników i ich możliwy zasięg.

Kto udziela zgody na odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego?

Co do zasady sąd penitencjarny, a w bardzo wyjątkowych przypadkach – komisja penitencjarna.

Czy można odbyć „końcówkę” kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego?

Tak, ale nie może jej odbyć każdy skazany.

Także i w przypadku chęci odbycia „końcówki” kary pozbawienia wolności przewidziano wymogi co do orzeczonej kary. W systemie dozoru elektronicznego może być odbywana kara pozbawienia wolności skazanego wobec którego orzeczono karę niższą niż 3 lata i pozostało mu do odbycia w zakładzie karnym nie więcej niż 6 miesięcy pozbawienia wolności. Ponadto, muszą zostać wszystkie wymienione wyżej wymogi w postaci np. niepopełnienia przestępstwa w warunkach recydywy wielokrotnej czy zgoda wspólnie zamieszkujących osób pełnoletnich.

Kara niższa niż 3 lata oznacza, że najsurowszą orzeczoną karą może być 2 lata i 11 miesięcy pozbawienia wolności.

„Końcówka” pozostała do odbycia kary nie może być większa niż 6 miesięcy pozbawienia wolności.

Czytaj więcej

Prawo karne

Areszt elektroniczny: w domu z bransoletą zamiast na więziennej pryczy

Areszt elektroniczny ma się plasować pomiędzy wolnościowym dozorem policyjnym a tymczasowym aresz...

Przykłady:

SDE będzie można zastosować „na końcówkę” w przypadku odbycia już 2 lat z orzeczonej kary 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności za popełnione przestępstwo np. rozboju z art. 280 § 1 k.k.