Rzecznik Praw Obywatelskich nie chce nowego uprawnienia

Senat zajmuje się petycją o przyznanie Rzecznikowi Praw Obywatelskich prawa do wniesienia kasacji nadzwyczajnej do Sądu Najwyższego z uwagi na rażącą niewspółmierność orzeczonej kary. RPO ocenił pomysł negatywnie.

Publikacja: 11.05.2022 13:49

Rzecznik Praw Obywatelskich nie chce nowego uprawnienia

Foto: Adobe Stock

Petycję wniósł obywatel, a zajmuje się nią w środę senacka Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji. Chodzi o uprawnienie, które obecnie przysługuje jedynie Prokuratorowi Generalnemu.

W piśmie do przewodniczącego Komisji, senatora  Aleksandra Pocieja, RPO przypomina, że z Konstytucji RP wynika zasada stabilności i niewzruszalności orzeczeń sądowych, która ma doniosłe znaczenie dla prawidłowego i stabilnego funkcjonowania państwa. Odstąpienie od niej powinno być ograniczone do sytuacji absolutnie wyjątkowych, w przypadku orzeczeń dotkniętych szczególnie poważnymi wadami.

Jak wskazuje Rzecznik, już samo wprowadzenie możliwości wniesienia kasacji jest wyjątkiem od tej zasady, ponieważ prowadzi do podważenia prawomocnego orzeczenia.

Czytaj więcej

Ziobro składa kasację od wyroku dla dzieciobójczyni z Bytomia

- Kasacja ma szczególny i nadzwyczajny charakter. Zwłaszcza wnoszona przez podmioty specjalne (jak np. Rzecznika Praw Obywatelskich czy Prokuratora Generalnego), które nie podlegają ograniczeniom jak zwykłe strony procesu. Jej rolą jest zagwarantowanie zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania w szczególnych przypadkach – gdy nieprawidłowości nie zostały wyeliminowane w trakcie postępowania przed sądami pierwszej i drugiej instancji. Wymóg ochrony stabilności orzeczeń i pewności prawa przesądza o tym, że kasacja powinna być stosowana jedynie w przypadkach rażących, wyjątkowych. Prawo do jej wniesienia nie może być traktowane jako dalsza droga odwoławcza - podkreśla zastępca RPO Stanisław Trociuk.

Zwraca uwagę, że procesie karnym zawsze przynajmniej jedna ze stron będzie uważać orzeczoną karę za niewspółmierną (za niską lub za wysoką). Dlatego nie można tej okoliczności traktować jako sytuacji absolutnie wyjątkowej, która uzasadniałaby wniesienie kasacji.

- Prawo do wniesienia kasacji jedynie z uwagi na niewspółmierność orzeczonej kary stanowi głęboki wyłom w zasadzie stabilności orzeczeń sądowych. Dlatego powinno być bardzo ograniczone - twierdzi RPO. - Rozszerzanie zakresu przypadków, w których może być wnoszona kasacja, należy ocenić negatywnie. W szczególności, jeśli wnosi ją podmiot specjalny - dodaje.

Petycję wniósł obywatel, a zajmuje się nią w środę senacka Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji. Chodzi o uprawnienie, które obecnie przysługuje jedynie Prokuratorowi Generalnemu.

W piśmie do przewodniczącego Komisji, senatora  Aleksandra Pocieja, RPO przypomina, że z Konstytucji RP wynika zasada stabilności i niewzruszalności orzeczeń sądowych, która ma doniosłe znaczenie dla prawidłowego i stabilnego funkcjonowania państwa. Odstąpienie od niej powinno być ograniczone do sytuacji absolutnie wyjątkowych, w przypadku orzeczeń dotkniętych szczególnie poważnymi wadami.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe