Nieletni przed sąd, pedofil na terapię

Jutro (8 czerwca 2010 r.) wchodzi w życie obszerna nowelizacja kodeksu karnego, kodeksu postępowania karnego, kodeksu karnego wykonawczego oraz kodeksu karnego skarbowego ([link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=333894]ustawa z 5 listopada 2009 r., DzU nr 206, poz. 1589[/link]).

Przedstawiamy najważniejsze zmiany.

[srodtytul]Zmiany w kodeksie karnym[/srodtytul]

1) Nieletni, który w chwili popełnienia gwałtu ze szczególnym okrucieństwem miał ukończone 15 lat, będzie mógł odpowiadać karnie.

2) Osoba odpierająca zamach, w sytuacji przekroczenia granic obrony koniecznej pod wpływem strachu lub wzburzenia, nie będzie podlegać karze.

Dotychczas w takiej sytuacji sąd stosował odstąpienie od wymierzenia kary, co oznaczało konieczność przeprowadzenia całego postępowania, w tym sądowego, skierowania aktu oskarżenia przeciwko osobie broniącej się, a odstąpienie od wymierzenia kary było w sensie prawnym równoznaczne ze skazaniem (osoba, wobec której odstąpiono od wymierzenia kary, jest w rozumieniu prawa jest osobą skazaną za przestępstwo, a informacja o skazaniu podlega odnotowaniu w Krajowym Rejestrze Karnym).

3) Do kodeksu zostają wprowadzone [b]dwa nowe typy zbrodni[/b] (kara od 3 do 15 lat pozbawienia wolności):

- przestępstwo zgwałcenia osoby małoletniej poniżej 15 lat,

- przestępstwo zgwałcenia wstępnego, zstępnego, przysposobionego, przysposabiającego, brata lub siostry (art. 197 § 3 k.k.).

4) Wprowadzone zostają nowe typy przestępstw przeciwko wolności, wolności seksualnej i obyczajności:

- [b]tzw. grooming[/b], czyli nawiązywanie przez Internet (lub inną sieć) kontaktu z dzieckiem w celu jego seksualnego wykorzystania

- utrwalanie wizerunku nagiej osoby lub osoby w trakcie czynności seksualnej, z użyciem w tym celu wobec niej przemocy, groźby bezprawnej lub podstępu oraz rozpowszechnianie wizerunku nagiej osoby lub osoby w trakcie czynności seksualnej bez jej zgody (art. 191a § 1 k.k.) - tego rodzaju rozpowszechnianie było dotychczas niekaralne, pomimo oczywistej karygodności, i może być wykorzystywane do retorsji lub szantażu.

- publiczne propagowanie lub pochwalanie zachowań o charakterze pedofilskim

5) Sprawca zgwałcenia pedofilskiego albo zgwałcenia kazirodczego, po odbyciu kary pozbawienia wolności, będzie obowiązkowo kierowany na ambulatoryjną terapię albo umieszczany w zakładzie zamkniętym, w celu przeprowadzenia takiej terapii. Terapia będzie miała charakter farmakologiczny (leki obniżające popęd seksualny), będzie mogła być też wzmacniana psychoterapią. Jeżeli skazany, wobec którego orzeczono środek w postaci leczenia ambulatoryjnego, będzie uchylał się od tego leczenia, zostanie natychmiast zatrzymany i osadzony w zakładzie zamkniętym.

6) Gdy czyn zagrożony jest co najmniej karą 25 lat pozbawienia wolności, sąd - stosując nadzwyczajne złagodzenie kary - będzie musiał orzec karę nie krótszą niż 8 lat pozbawienia wolności (od 8 do 15 lat).

7) Podwyższona zostaje wysokość grzywien:

- samoistnych oraz kumulatywnych – do [b]540 stawek dziennych[/b] (dotychczas – 360),

- akcesoryjnych (orzekanych obok kary pozbawienia wolności w zawieszeniu) – do [b]270 stawek[/b] (dotychczas – 180),

- kumulatywnych orzekanych za przestępstwa gospodarcze – do [b]3000 stawek dziennych[/b] (obecnie – 2000).

To oznacza, że maksymalnie sąd będzie mógł orzec grzywny w kwocie:

- samoistne i kumulatywne – [b]1 mln 80 tys zł[/b] (dotychczas – 720 tys zł),

- akcesoryjne – [b]540 tys zł[/b] (dotychczas – 360 tys zł),

- kumulatywne orzekane za przestępstwa gospodarcze – [b]6 mln zł[/b] (dotychczas – 4 mln zł).

8) Pełnomocnikiem pokrzywdzonego będzie mógł być być również radca prawny (dotychczas pełnomocnikiem osoby fizycznej mógł być jedynie adwokat – art. 88 k.p.k.).

9) Sąd będzie mógł wymierzyć karę łączną 25 lat pozbawienia wolności, jeżeli suma kar łączonych wynosi 25 lat lub więcej, i co najmniej jedna z nich wynosi nie mniej niż 10 lat. Dotychczas w takiej sytuacji maksymalny wymiar kary łącznej to 15 lat.

Inne ważniejsze zmiany w kodeksie karnym:

- znaczne rozszerzenie środka karnego w postaci obowiązku naprawienia szkody (art. 46 k.k.)

- ograniczenie biurokratycznych obowiązków obciążających podmioty zatrudniające skazanych.

[srodtytul]Zmiany w kodeksie postępowania karnego[/srodtytul]

1) Rezygnacja z obowiązkowego zatrzymania i przymusowego doprowadzenia sprawcy do sądu

Policja będzie mogła zrezygnować z zatrzymania i doprowadzenia sprawcy, zamiast tego zostanie on wezwany do stawiennictwa w sądzie w wyznaczonym terminie (nie później niż 72 godziny od chwili oddania sprawcy w ręce policji). Niestawiennictwo nie wstrzyma postępowania – sąd wyda wyrok pod jego nieobecność.

2) Wprowadzenie możliwości zastosowania instytucji tzw. skazania bez rozprawy (art. 335 k.p.k.)