Rząd chce odzyskiwać zdobyte nielegalnie mienie

Państwo zbyt dużo traci na przestępczej działalności – uznał Zbigniew Ziobro, minister sprawiedliwości, i przygotował projekt, który wprowadza konfiskatę rozszerzoną, czyli przepadek majątków pochodzących z przestępstwa. Ponadto gangsterzy stracą dobra zdobyte legalnie, jeśli nie udowodnią ich legalnego pochodzenia.

Przepadek ma objąć nie tylko rzecz, ale i pożytki, jakie z niej płyną, np. akcje, rzeczy ruchome, tj. limuzyny, jachty, oraz nieruchome, np. wille. Rzecz ruchomą można będzie sprzedać, zanim zapadnie wyrok skazujący.

Do poprawki

W Polsce z odzyskiwaniem mienia nagromadzonego w wyniku przestępstwa mamy spory problem. Żeby sąd mógł orzec przepadek, prokuratura musi go wcześniej zabezpieczyć. A to nie jest proste.

– Trzeba zmian – mówi „Rz" prokurator Jacek Skała z Prokuratury Krajowej.

Przede wszystkim rozbudowania wymaga Biuro do spraw Odzyskiwania Mienia, które działa w Komendzie Głównej Policji.

– Trzeba stworzyć jedno centralne, wyspecjalizowane ciało złożone z przedstawicieli policji, prokuratury, służb finansowo-skarbowych, którego zadaniem byłaby identyfikacja mienia, jego poszukiwanie, a potem odzyskiwanie i efektywne zarządzanie – uważa prokurator.

Takie rozwiązania sprawdzają się m.in. we Francji i Włoszech.

Da się zarobić

Jak podaje Ministerstwo Sprawiedliwości w uzasadnieniu do projektu, szacunki dochodów z przestępczości zorganizowanej w poszczególnych państwach członkowskich Unii Europejskiej są bardzo zróżnicowane.

We Włoszech roczne korzyści z przestępczości zorganizowanej szacowane są na 150 mld euro (9,5 proc. PKB), a wartość tymczasowo zamrożonego w 2009 roku majątku przestępczego wyniosła ok. 0,8 mld euro, tj. ok. 0,5 proc. szacowanych rocznych zysków z przestępczości zorganizowanej.

Z kolei szacowane zyski z przestępczości zorganizowanej w Niemczech to 0,9 mld euro (0,04 proc. PKB), zaś wartość zajętego w 2009 r. mienia z przestępczości zorganizowanej wyniosła 113 mln euro (ok. 12,5 proc. szacowanych zysków).

W Polsce wartość zabezpieczeń majątkowych w postępowaniach przygotowawczych systematycznie rosła w latach 2009–2014 – od 277,8 mln zł (0,02 proc. PKB) do 671,3 mln zł (0,04 proc. PKB) – średnioroczny wzrost wartości zabezpieczeń w tym okresie wyniósł ponad 19 proc. Wartość mienia zabezpieczonego przez prokuraturę w latach 2009–2013 wahała się w przedziale 341–374 mln zł (0,022 proc. – 0,025 proc PKB), a w roku 2014 wzrosła o 65 proc., do 600,8 mln zł.