Polska prezydencja ożywiła aktywność polskiego biznesu w Brukseli

Polskie przewodnictwo w Radzie Unii Europejskiej ożywiło zaangażowanie krajowych firm w działania na rzecz wpływania na unijną legislację. Sam fakt sprawowania przez Polskę prezydencji stał się impulsem do działania dla firm, które wcześniej nie interesowały się unijnymi procesami decyzyjnymi. Wielu przedsiębiorców postanowiło po raz pierwszy odwiedzić Brukselę, zorganizować spotkania czy poszerzyć wiedzę o mechanizmach stanowienia prawa w UE. Skuteczna obecność w unijnej stolicy wymaga konsekwencji, długofalowej strategii i cierpliwości. Tylko wtedy polski biznes będzie w stanie realnie wpływać na kształt europejskich regulacji.

Po ponad dwóch dekadach członkostwa w Unii Europejskiej Polska wciąż uczy się w pełni wykorzystywać prawa wynikające z obecności we Wspólnocie, w tym możliwość wpływania na unijną legislację w ramach obowiązujących przepisów. Polskie przewodnictwo w Radzie UE może stać się impulsem do większego zaangażowania krajowych firm w Brukseli. Kluczowe jest jednak, by ten zryw, który obserwowaliśmy w czasie prezydencji, przerodził się w trwałe działania, oparte na konsekwencji i wytrwałości. Tylko wtedy bowiem przyniesie realne efekty w unijnej stolicy.

Często słyszymy od firm, że unijny proces legislacyjny jest skomplikowany i że ich zaangażowanie niewiele zmieni. Wciąż pokutuje przekonanie, że decyzje w UE zapadają gdzieś „ponad nami” i że polskie głosy niewiele mogą zmienić. Tymczasem doświadczenia ostatnich lat pokazują coś zupełnie przeciwnego: dobrze przygotowane, konsekwentne działania potrafią przynieść realne efekty – zarówno dla przedsiębiorców, jak i dla całych sektorów gospodarki.

Sukcesy polskich firm w Brukseli

Jednym z przykładów skutecznych działań jest wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE (sprawa C-200/24) w sprawie zakazu reklamy aptek z połowy czerwca tego roku. Trybunał uznał, że polskie przepisy z 2012 r., które ograniczały możliwość informowania o działalności aptek wyłącznie do ich lokalizacji i godzin otwarcia, naruszały prawo Unii – w tym dyrektywę o handlu elektronicznym oraz zasady swobody świadczenia usług i przedsiębiorczości.

Tą decyzją Trybunał przychylił się do argumentów, ekspertyz i danych przedstawianych konsekwentnie przez Konfederację Lewiatan i Związek Pracodawców Aptecznych PharmaNET. Zwracaliśmy uwagę, że całkowity zakaz reklamy szkodził nie tylko przedsiębiorcom, ale również pacjentom, utrudniając im dostęp do informacji o oferowanych usługach, takich jak szczepienia, testy czy pomiar cukru. TSUE potwierdził, że przekazywanie takich informacji jest dopuszczalne, o ile odbywa się w sposób zgodny z zasadami etyki zawodowej.

Wyrok otworzył drogę do bardziej przejrzystej komunikacji aptek z pacjentami i lepszych warunków konkurencji na rynku. To przykład, jak działania prowadzone w Brukseli, w oparciu o regularny, merytoryczny dialog z instytucjami europejskimi, mogą przynieść realną zmianę. Gdy krajowy system zawiódł, skuteczne działania w Brukseli obroniły przedsiębiorców i ich prawa.

Innym przykładem skutecznego wpływu na kształt unijnego prawa jest rozporządzenie SPC Manufacturing Waiver (SPC MW), które weszło w życie w 2022 r. Nowe przepisy umożliwiły europejskim producentom leków generycznych i biopodobnych wytwarzanie ich na eksport do państw trzecich jeszcze w trakcie obowiązywania ochrony patentowej.

Komisja Europejska szacuje, że rozporządzenie może przynieść unijnym systemom zdrowotnym oszczędności rzędu 3 mld euro rocznie i stworzyć około 25 tys. nowych miejsc pracy. Ponadto, rozporządzenie rozszerzyło dostęp do leków dla europejskich pacjentów.

Przyjęcie rozporządzenia poprzedziły wieloletnie działania Polskiego Związku Pracodawców Przemysłu Farmaceutycznego i Konfederacji Lewiatan, ukierunkowane na zapewnienie równych warunków konkurencji dla firm z UE. W ich ramach zbudowana została szeroka koalicja poparcia – ponad podziałami politycznymi – wśród europosłów, Komisji Europejskiej i Stałego Przedstawicielstwa RP przy UE. Przekazywaliśmy konkretne dane rynkowe pokazujące skalę strat, jakie ponosiły europejskie firmy wobec konkurencji spoza Unii. Towarzyszyły temu dziesiątki spotkań eksperckich i wydarzeń w Parlamencie Europejskim, a także wizyty studyjne umożliwiające bezpośredni dialog między przedstawicielami branży a decydentami unijnymi. W efekcie polskie firmy farmaceutyczne mogą dziś szybciej wprowadzać swoje produkty na rynek europejski i skuteczniej konkurować globalnie.