Sąd: utrata prawa jazdy na motor nie może pozbawiać uprawnień do kierowania samochodem

Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w wyroku z 12 czerwca 2013 r. (sygn. akt II SA/Ol 337/13).

Sprawa dotyczyła mężczyzny, któremu sąd zakazał prowadzenia pojazdów mechanicznych kategorii A, czyli m.in. na motocykl i motorower. Zakaz miał obowiązywać przez rok od dnia, w którym skazany zwróci w wydziale komunikacji dokument uprawniający do kierowania pojazdami kategorii A. Problem w tym, że w tym samym dokumencie były także poświadczone uprawnienia w zakresie prawa jazdy kategorii B. Dlatego, oddając go, mężczyzna wniósł jednocześnie o wydanie dokumentu prawa jazdy na samochody.

Starosta odmówił, argumentując, że ustawa o kierujących pojazdami wyraźnie zakazuje wydawania prawa jazdy kategorii B osobie, która ma orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów w zakresie kategorii A - w okresie obowiązywania tego zakazu. Zdaniem starosty nie ma przy tym znaczenia, czy kierowca ubiega się o wydanie prawa jazdy po raz pierwszy czy kolejny.

Mężczyzna odwołał się od tej decyzji, ale Samorządowe Kolegium Odwoławcze ją podtrzymało. Zauważyło, że przepisy art. 12 ust. 1 pkt 2 w związku z ust. 2 pkt 1 ustawy o kierujących pojazdami nie pozostawiają organowi wyboru i żadne okoliczności nie mogą mieć wpływu na rozstrzygnięcie w tego typu sprawie.

Bez przepisów przejściowych

W skardze do sądu kierowca zarzucił organom, że uniemożliwiają mu korzystanie z uprawnienia, które już posiada i którego nie utracił, gdyż wyrok nie obejmował zakazu prowadzenia pojazdów w zakresie kategorii B.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie uznał, że skarga zasługuje na uwzględnienie. Zauważył iż ustawa o kierujących pojazdami (w tym art. 12) weszła w życie 19 stycznia 2013 r., a jej przepisy zastąpiły niektóre przepisy Prawa o ruchu drogowym, m.in. te dotyczące wydawania praw jazdy. Ustawodawca nie przewidział jednak przepisów przejściowych,   regulujących sytuację osób, które nabyły i utraciły uprawnienia do kierowania pojazdami określonych kategorii pod rządami poprzednich regulacji prawnych, ale okres, na jaki został orzeczony środek karny rozpoczął bieg już pod rządami ustawy o kierujących pojazdami.

Sąd uznał, że w takiej sytuacji przyjąć należy, iż do sytuacji tych osób zastosowanie mają nowe regulacje. W przepisach ustawy o kierujących pojazdami ustawodawca określił, iż prawo jazdy nie może być wydane osobie w stosunku do której orzeczony został prawomocnym wyrokiem sądu zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych w okresie obowiązywania tego zakazu, a także osobie ubiegającej się o wydanie prawa jazdy kategorii B1 lub B w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych obejmującego uprawnienie w zakresie prawa jazdy kategorii AM, A1, A2 lub A (art. 12 ust. 1 pkt 2 w związku z ust. 2 pkt 1 ustawy o kierujących pojazdami).

W ocenie sądu przepisów tych nie można jednak stosować do osób posiadających już uprawnienia do kierowania pojazdami kategorii B.

- Nie można bowiem przyjąć, że w wyniku wprowadzonych zmian  ustawodawca pozbawił wskazane osoby możliwości korzystania z uprawnień nabytych jeszcze pod rządami poprzednich regulacji prawnych, których to wraz wejściem w życie ustawy o kierujących pojazdami osoby te formalnie nie utraciły.

Organy administracji nie mogą jak sąd

WSA przypomniał, że to sąd karny, a nie organ administracji, może orzekać o zakazie prowadzenia pojazdów, ustalając jednocześnie rodzaj pojazdów, których zakaz dotyczy. Organ administracji nie może zatem rozszerzać zakazu orzeczonego przez ten sąd.

Sąd zauważył też, że prawo jazdy kategorii B nie jest tego rodzaju kategorią, której uzyskanie zależne jest od posiadania prawa jazdy kategorii A. Stąd też cofnięcie uprawnień do kierowania pojazdami kategorii A nie ma wpływu na posiadanie prawa jazdy kategorii B.