Jaki podatek ma pobrać wójt

Regulacja prawna pojęcia gospodarstwa rolnego oraz nieruchomości rolnej nie jest jednolita. Część norm odwołuje się do regulacji zawartych w kodeksie cywilnym, a część przepisów tworzy na własne potrzeby (zarówno w zakresie prawa cywilnego, jak również w zakresie postępowania administracyjnego) inne definicje jako zapisy szczegółowe w stosunku do kodeksu cywilnego, wyłączając tym samym jego stosowanie. Tak też jest w przypadku ustawy o podatku rolnym. Na potrzeby podatku rolnego należy stosować normatywne definicje zawarte w tejże ustawie.

[srodtytul]W kodeksie cywilnym[/srodtytul]

Nieruchomościami rolnymi (gruntami rolnymi) są takie, które mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej, nie wyłączając produkcji ogrodniczej, sadowniczej i rybnej. A więc w skład nieruchomości rolnej niewątpliwie wchodzą przede wszystkim grunty niezabudowane, ale także grunty pod budynkami i zabudowaniami gospodarczymi służącymi celom rolniczym, wraz z tymi zabudowaniami. Niekiedy w tym zakresie używa się zwrotu „działka siedliskowa”, a w odniesieniu do budynków „zabudowa zagrodowa”.

Kodeks w odniesieniu do nieruchomości rolnej nie wprowadza kryteriów w zakresie określonej powierzchni, która byłaby wymagana, aby uznać jakiś grunt za gospodarstwo. Decydujące znaczenie będzie miało tu jedynie przeznaczenie nieruchomości („są lub mogą być wykorzystywane do produkcji”). Ale już w ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego znajdziemy poszerzoną definicję nieruchomości rolnej. Opiera się ona na zapisach kodeksowych z wyłączeniem nieruchomości położonych na obszarach przeznaczonych w planach zagospodarowania przestrzennego na cele inne niż rolne. Oznacza to, że niektóre nieruchomości traktujemy jako rolne w rozumieniu kodeksu cywilnego, ale nieprzeznaczone w planach zagospodarowania przestrzennego na cele rolnicze, nie będą nieruchomościami rolnymi w rozumieniu przepisów tej ustawy. Zbliżone uszczegółowienia definicji kodeksowej zawiera ustawa o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości. Wedle jej zapisów nieruchomość rolna to nieruchomość w rozumieniu kodeksu cywilnego, z wyłączeniem nieruchomości przeznaczonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego albo w decyzji o warunkach zabudowy na cele inne niż rolne.

[srodtytul]Powierzchnia i przeznaczenie[/srodtytul]

Wracając do podatku rolnego, to jego zakres podmiotowy i przedmiotowy został opisany w ustawie o podatku rolnym. W sensie przedmiotowym opodatkowaniu podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza.

Ze względu na przyjęty sposób wyliczania podatku rolnego istotne znaczenie dla jego wysokości ma powierzchnia gruntów mająca być opodatkowana. Ta bowiem decyduje, czy podatek będzie obliczany według stawki właściwej dla gospodarstwa rolnego czy od tzw. pozostałych gruntów. Ustawa przyjmuje w swej konstrukcji kryterium wielkości dla uznania gruntu rolnego za gospodarstwo rolne. Według jej przepisów są to grunty, których obszar sklasyfikowany został w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki nieposiadającej osobowości prawnej.

Z kolei za działalność rolniczą uważa się produkcję roślinną i zwierzęcą, w tym również produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcję warzywniczą, roślin ozdobnych, grzybów uprawnych, sadownictwa, hodowlę i produkcję materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcję zwierzęcą typu przemysłowego fermowego oraz chów i hodowlę ryb.

[srodtytul]Hektary zwykłe i przeliczeniowe[/srodtytul]

Specyfika przyjętego sposobu obliczania podatku rolnego polega na tym, że w celu określenia podstawy opodatkowania powierzchnię gruntu przelicza się na tzw. hektary przeliczeniowe zgodnie z przelicznikami uzależnionymi od powierzchni, rodzajów i klas użytków rolnych wynikających z ewidencji gruntów i budynków oraz zaliczenia do okręgu podatkowego. Szczegółową tabelę przeliczników zawiera art. 4 ust. 5 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=182467]ustawy o podatku rolnym[/link].

I tak podatek rolny za rok podatkowy wynosi:

- od 1 ha przeliczeniowego gruntów (grunty gospodarstwa o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha) – równowartość pieniężną 2,5 q żyta;

- od 1 ha gruntów (pozostałe grunty) – równowartość pieniężną 5 q żyta

– obliczone według średniej ceny skupu żyta za pierwsze trzy kwartały roku poprzedzającego rok podatkowy. Średnią cenę skupu ustala się na podstawie komunikatu prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, ogłaszanego w Monitorze Polskim w terminie 20 dni po upływie trzeciego kwartału. Zgodnie z komunikatem prezesa GUS z 17 października 2008 r. aktualna średnia cena skupu żyta wynosi 55,80 zł/q.

[ramka][b]Przykład[/b]

Czy podatkiem rolnym są opodatkowane grunty rolne czy gospodarstwa rolne i czy w związku z tym za grunt rolny II klasy o powierzchni 0,9 ha należy opłacić podatek rolny?

W tym przypadku grunt rolny II klasy o powierzchni 0,9 ha będzie opodatkowany podatkiem rolnym. W zależności od okręgu podatkowego, w którym będzie on położony (ustawa przewiduje cztery okręgi podatkowe, które uszczegółowiono w rozporządzeniu ministra właściwego do spraw finansów publicznych wydanym w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa i ministrem właściwym do spraw rozwoju wsi oraz po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Izb Rolniczych) podatek odpowiednio wyniesie: 225,99 zł; 207,15 zł; 188,32 zł; 169,49 zł.

Przykładowy sposób wyliczenia dla pierwszego okręgu podatkowego będzie wyglądał następująco:

0,9 ha x 1,80 (przelicznik powierzchni użytków rolnych w pierwszym okręgu podatkowym) = 1,62 ha przeliczeniowego x 139,50 zł (równowartość pieniężna 2,5 q żyta) = 225,99 zł

Natomiast dla porównania inaczej wyglądałaby sytuacja dla takiego samego gruntu, ale gdyby zaliczony on był do klasy IVa. Wówczas obliczenia wyglądałyby następująco:

0,9 ha x 1,10 (przelicznik powierzchni użytków rolnych w pierwszym okręgu podatkowym) = 0,99 ha przeliczeniowego.

Taki grunt nie spełniałby więc norm, jakie przewiduje ustawa do wyliczenia podatku rolnego jak za gospodarstwo rolne (powierzchnia przekraczająca 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy). Podatek zostałby policzony jak dla pozostałych gruntów, tj. według liczby hektarów wynikającej z ewidencji gruntów i budynków. W naszym przypadku wyniósłby on 276,21 zł.[/ramka]

[srodtytul]Liczne zwolnienia[/srodtytul]

Ustawa dopuszcza dość liczne zwolnienia od podatku rolnego. I tu mogą one dotyczyć przedmiotu objętego opodatkowaniem, jak i podmiotów, na których ciąży obowiązek podatkowy. W pierwszej kategorii zwolnienia dotyczą m.in. użytków rolnych klasy V, VI i VIz oraz gruntów: zadrzewionych i zakrzewionych ustanowionych na użytkach rolnych; położonych w pasie drogi granicznej; przeznaczonych na utworzenie nowego gospodarstwa rolnego lub powiększenie już istniejącego do powierzchni nieprzekraczającej 100 ha będących przedmiotem prawa własności lub prawa użytkowania wieczystego nabyte w drodze umowy sprzedaży, lub będące przedmiotem umowy o oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste; użytków ekologicznych.

Wśród zwolnień podmiotowych kwalifikują się m.in. uczelnie, szkoły, placówki, zakłady kształcenia i placówki doskonalenia nauczycieli – publiczne i niepubliczne – oraz organy prowadzące te szkoły, placówki i zakłady z tytułu zarządu, użytkowania lub użytkowania wieczystego gruntów; placówki naukowe Polskiej Akademii Nauk; Polski Związek Działkowców z tytułu użytkowania i użytkowania wieczystego gruntu rodzinnych ogrodów działkowych.

[ramka][b]Użytki rolne[/b]

Dzielą się one na:

- grunty orne i pod stawami;

- sady;

- łąki trwałe;

- grunty rolne zabudowane;

- rowy;