Prof. Safjan o zaprzysiężeniu Karola Nawrockiego: precyzuję stanowisko, bo zmieniły się okoliczności

Są poważne wątpliwości dotyczące prawidłowości liczenia głosów w wyborach prezydenckich, które należy wyjaśnić. Nie zmieniam swojego stanowiska, ale je precyzuję i uzupełniam, ponieważ zmieniły się okoliczności – twierdzi prof. Marek Safjan, były prezes Trybunału Konstytucyjnego.

Publikacja: 20.06.2025 18:40

Marek Safjan

Marek Safjan

Foto: PAP/Marcin Obara

Czy po orzeczeniu Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego o ważności wyborów prezydenckich Karol Nawrocki będzie mógł objąć urząd prezydenta?

Zasadnicze wątpliwości w tym zakresie dotyczą statusu Izby Kontroli Nadzwyczajnej. Są one związane z orzeczeniami zarówno Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, jak i Trybunału Sprawiedliwości UE, które stwierdziły, że izba ta nie jest sądem, a sędziowie w niej zasiadający nie są sędziami, ponieważ nie spełniają standardów niezależności i bezstronności. W konsekwencji tych jasnych stanowisk europejskich trybunałów pojawiają się wątpliwości, czy orzeczenia tej izby dotyczące chociażby protestów wyborczych i ponownego przeliczenia głosów w niektórych obwodowych komisjach stanowią do tego legalną podstawę. Uważam, że nie. Podobnie jest z uchwałą o stwierdzeniu ważności wyborów.

Czytaj więcej

Worek Nawrockiego z głosami na Trzaskowskiego. Bodnar: sytuacja jest poważna

No właśnie, czy zatem uchwała ta wydana przez Izbę Kontroli Nadzwyczajnej będzie podstawą do zaprzysiężenia Karola Nawrockiego?

Zgodnie ze stanowiskiem Państwowej Komisji Wyborczej, orzeczenie o ważności wyborów może być wydane jedynie przez organ, który spełnia odpowiednie standardy sądu niezależnego i bezstronnego z punktu widzenia standardów krajowych i międzynarodowych. Zatem to potencjalne orzeczenie nie będzie orzeczeniem wydanym legalnie. Mam więc poważne wątpliwości, czy może to stanowić podstawę do zaprzysiężenia prezydenta.

W styczniu twierdził pan, że brak uchwały SN o ważności wyborów nie zamyka drogi do zaprzysiężenia prezydenta. Dwa dni temu powiedział pan, że w takiej sytuacji nie ma podstaw, aby nowy prezydent objął urząd. Skąd ta nagła zmiana stanowiska?

Nie zmieniam swojego stanowiska, ale je precyzuję i uzupełniam, ponieważ zmieniły się okoliczności. Chodzi przede wszystkim o wątpliwości, które pojawiają się co do możliwości zaprzysiężenia prezydenta. Są one podzielane przez wielu prawników. I podkreślam nie chodzi o wynik wyborów, ale o ogromną liczbę protestów wyborczych, już około 30 tysięcy, które wymagają sprawdzenia poprawności liczenia głosów. A takie ponowne przeliczenie głosów może mieć konsekwencje dla ostatecznego rezultatu wyborów.

Decyzja w tej sprawie musi być zatem wydana przez organ, który nie będzie budził żadnych wątpliwości. Jest to niezwykle ważne przede wszystkim dla nowo wybranego prezydenta, tak aby nikt nie kwestionował jego legitymacji. Istnieje bardzo prosta, legalna metoda, żeby pozbyć się wszelkich wątpliwości. To cofnięcie weta prezydenta i wejście w życie tzw. ustawy incydentalnej, która pozwoli rozpatrzyć protesty wyborcze przez legalny sąd albo skierowanie tych spraw przez I prezes SN do Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych SN.

Jest mało prawdopodobne, aby do tego doszło. Tymczasem część prawników wskazuje, że nawet bez orzeczenia Sądu Najwyższego o ważności wyborów nowy prezydent będzie mógł objąć urząd, ponieważ istnieje domniemanie ważności wyborów. Co pan na to?

To prawda, istnieje domniemanie ważności wyborów, ale w obecnej sytuacji są poważne wątpliwości dotyczące prawidłowości liczenia głosów, które należy wyjaśnić. Trzeba zatem uruchomić mechanizmy, które dla dobra państwa i społeczeństwa rozwieją te wątpliwości. Uważam bowiem, że trwanie w obecnym stanie może doprowadzić do podważania decyzji prezydenta w przyszłości, destabilizacji państwa i kwestionowania statusu prezydenta na arenie międzynarodowej.

Czytaj więcej

Minął termin. W SN tysiące protestów wyborczych, a będzie więcej

Czy po orzeczeniu Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego o ważności wyborów prezydenckich Karol Nawrocki będzie mógł objąć urząd prezydenta?

Zasadnicze wątpliwości w tym zakresie dotyczą statusu Izby Kontroli Nadzwyczajnej. Są one związane z orzeczeniami zarówno Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, jak i Trybunału Sprawiedliwości UE, które stwierdziły, że izba ta nie jest sądem, a sędziowie w niej zasiadający nie są sędziami, ponieważ nie spełniają standardów niezależności i bezstronności. W konsekwencji tych jasnych stanowisk europejskich trybunałów pojawiają się wątpliwości, czy orzeczenia tej izby dotyczące chociażby protestów wyborczych i ponownego przeliczenia głosów w niektórych obwodowych komisjach stanowią do tego legalną podstawę. Uważam, że nie. Podobnie jest z uchwałą o stwierdzeniu ważności wyborów.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Praca, Emerytury i renty
Zwolnienie z pracy za krytykę LGBTQ i feministek? Zapadł ważny wyrok
Prawo drogowe
Nowy znak drogowy i zmiany w oznakowaniu przejść dla pieszych. Co muszą wiedzieć kierowcy?
Praca, Emerytury i renty
Część seniorów dostanie w lipcu dwa przelewy. Zasady wypłaty renty wdowiej
Praca, Emerytury i renty
Duże zmiany w wypłatach 800 plus w czerwcu. Od lipca nowy termin
Materiał Promocyjny
Firmy, które zmieniły polską branżę budowlaną. 35 lat VELUX Polska
Praca, Emerytury i renty
Duże zmiany w zasadach przyznawania i wypłaty zasiłku pogrzebowego