Unia Europejska chce uzależnić finansowanie poszczególnych państw od przestrzegania przez nie praworządności. O „rządach prawa, nie ludzi" pisali już filozofowie i prawnicy przez wieki. „Lex, Rex" – a nie „Rex, lex". „Prawo jest królem, a nie król prawem".
Prawną zasadę „rule of law" współcześnie eksponował Friedrich Hayek – laureat Nagrody Nobla z ekonomii, uważając ją za gwarancję funkcjonowania wolnego rynku. Odróżniał on prawo (nomos) – czyli podlegające egzekucji normy postępowania – od legislacji (thesis) – czyli celowego tworzenia norm prawnych. Prawo jest pierwotne wobec zbiorowości ludzkich i tworzonych przez nie norm i instytucji. To nie społeczeństwo tworzy normy, to podzielanie norm przez jednostki tworzy z nich społeczeństwo.
Czytaj także: Zbigniew Ziobro, praworządność i Unia Europejska
Jego ideał rządów prawa zakłada cztery metaprawne reguły: ogólność, równość, pewność oraz niezależność sądownictwa. Przykre, ale rządów prawa opartych na tych regułach nigdy nie mieliśmy. Nie ma ich zresztą w Unii Europejskiej ani w żadnym państwie członkowskim.
Niestety, prawo tworzone jest dziś tak, żeby pomóc jednym, a zaszkodzić innym. Dobitnym przykładem są regulacje rynku aptecznego w Polsce. W Unii „świecącym" tego przykładem była kiedyś sprawa żarówek, a później odkurzaczy i czajników, które przyczyniły się do wsparcia przez ich brytyjskich producentów brexitu. O ogólności prawa mowy nie ma.
