Dyrektor szkoły nie wyda dotacji celowej na ćwiczenia

Dyrektorzy szkół mogą narazić samorządy na zwrot dotacji na ćwiczenia – uważa Mirosław Obrębski, kierownik referatu oświaty, kultury i promocji UM w Olsztynku.

Publikacja: 17.08.2014 10:35

Dyrektor może wydać dotację celową jedynie na ściśle określony cel

Dyrektor może wydać dotację celową jedynie na ściśle określony cel

Foto: Fotorzepa, Rafał Guz Rafał Guz

Red

Nowa ustawa podręcznikowa, która weszła w życie 8 lipca, i przepisy wykonawcze do niej zmieniły zasady wyboru przez nauczycieli podręczników, materiałów edukacyjnych i materiałów ćwiczeniowych, a przede wszystkim sposób ich finansowania. Zdecydowana większość dyrektorów szkół oficjalnie wybrała ministerialny „Nasz elementarz". Niektórzy z nich jednocześnie złożyli zamówienia w wydawnictwach na materiały edukacyjne i ćwiczeniowe, do których wydawnictwa dokładają nieodpłatnie własny podręcznik. Dyrektorzy oczekują, że organy prowadzące sfinansują ten zakup z dotacji celowej. Takie działanie byłoby jednak sprzeczne z prawem i skutkowałoby obowiązkiem zwrotu do budżetu państwa tej części dotacji, która została wykorzystana niezgodnie z przeznaczeniem.

Na co dotacja celowa

W tym roku szkolnym „ustawa podręcznikowa" gwarantuje uczniom klas pierwszych szkół podstawowych prawo do bezpłatnego dostępu do podręczników i materiałów edukacyjnych i ćwiczeniowych przeznaczonych do obowiązkowych zajęć edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego określonych w ramowych planach nauczania.

Wyposażenie szkół podstawowych w podręczniki do zajęć z zakresu edukacji: polonistycznej, matematycznej, przyrodniczej i społecznej, zapewnia minister edukacji narodowej. Podręczniki mają być przekazane organom prowadzącym i użytkowane przez uczniów przez co najmniej trzy lata szkolne. Dyrektor szkoły może ustalić, jedynie za zgodą organu prowadzącego, inny niż ministerialny podręcznik. W tym przypadku koszt zakupu podręcznika pokrywa organ prowadzący szkołę.

Natomiast na wyposażenie uczniów w podręczniki do języka obcego nowożytnego i/lub materiały edukacyjne do nauki tego języka oraz materiały ćwiczeniowe jednostkom samorządu terytorialnego (j.s.t.) prowadzącym szkoły wojewodowie przekażą dotację celową. Bowiem jest to dla j.s.t. zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej.

Powyższe oznacza, że dotacja celowa winna zostać wykorzystana wyłącznie na zakup: podręczników do zajęć z zakresu danego języka obcego nowożytnego i/lub materiały edukacyjne do tego języka (docelowo użytkowane przez co najmniej trzy kolejne lata szkolne) oraz – w przypadku wyboru podręcznika, który zapewnia minister edukacji – materiały ćwiczeniowe do tego podręcznika (użytkowane przez rok szkolny).

Ze względu na bardzo krótki czas wejścia w życie nowych przepisów oraz mogące wystąpić techniczne kłopoty z zapewnieniem podręczników i ćwiczeń przewidziano, że dotacja celowa może być wykorzystana także na pokrycie kosztu drukowania i powielania podręczników, materiałów edukacyjnych i materiałów ćwiczeniowych w celach dydaktycznych lub na zakup urządzeń umożliwiających drukowanie lub powielanie tych podręczników i materiałów.

Materiały ćwiczeniowe

W sytuacji gdy dyrektorzy szkół nie uzyskają zgody organów prowadzących na ustalenie innego podręcznika niż ten, który zapewnia minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, środki z dotacji celowej powinni przeznaczyć jedynie na zakup lub powielanie ćwiczeń do ministerialnego „Naszego elementarza". W przypadku wybrania przez nauczycieli dyrektorów ćwiczeń do podręcznika, które wydawnictwa oferują w ramach kwoty przewidzianej w dotacji na zakup materiałów ćwiczeniowych, organ prowadzący nie będzie mógł przekazać środków na ich zakup. Wówczas bowiem musiałby zwrócić dotację celową jako niewykorzystaną zgodnie z przeznaczeniem.

Zgodnie z ustawą oświatową jako materiały ćwiczeniowe należy traktować materiał przeznaczony dla uczniów służący utrwalaniu przez nich wiadomości i umiejętności. Niektóre wydawnictwa przygotowują ćwiczenia do ministerialnego podręcznika, nie wiadomo, czy zdążą, gdyż powstały na razie dwie z czterech jego części (trzecią część skierowano do konsultacji społecznych). Z drugiej zaś strony trudno będzie nauczycielom i dyrektorom – pomimo dopuszczonej prawem pewnej swobody – uzasadnić wybór ćwiczeń dostosowanych do zupełnie innego podręcznika niż ćwiczenia przygotowane przez autorów „Naszego elementarza".

Zasady rozliczeń

Na materiały ćwiczeniowe przewidziano 49,50 zł na ucznia, a na podręczniki do zajęć z zakresu danego języka obcego nowożytnego lub materiały edukacyjne do tego języka obcego – 24,75 zł na ucznia (1 proc. dotacji stanowią koszty obsługi zadania). We wzorze rozliczenia dotacji przez dyrektorów szkół – określonym w rozporządzeniu ministra edukacji narodowej w sprawie udzielania dotacji celowej na wyposażenie szkół w podręczniki, materiały edukacyjne i materiały ćwiczeniowe – zawarto zapis o wysokości udokumentowanych wydatków poniesionych w 2014 r. Podczas kontroli łatwo będzie można stwierdzić, na co szkoła wydatkowała przekazane z dotacji środki. Jeśli zostały wydane niezgodnie z przeznaczeniem, będzie musiała je zwrócić do budżetu organu prowadzącego, a ten dokona odpowiedniego zwrotu dla wojewody.

W przypadku dużej liczby uczniów kwota do zwrotu może być całkiem pokaźna, w dodatku trzeba będzie sfinansować powielenie ćwiczeń do „Naszego elementarza", ale już nie z dotacji. Nasuwa się również pytanie, jak zachowają się wydawnictwa w roku przyszłym, czy nadal będą w stanie zaproponować szkołom nieodpłatne podręczniki? A może niektóre organy prowadzące czeka w przyszłym roku przymusowy zakup podręczników na zasadzie kontynuacji?

— Mirosław Obrębski

Nowa ustawa podręcznikowa, która weszła w życie 8 lipca, i przepisy wykonawcze do niej zmieniły zasady wyboru przez nauczycieli podręczników, materiałów edukacyjnych i materiałów ćwiczeniowych, a przede wszystkim sposób ich finansowania. Zdecydowana większość dyrektorów szkół oficjalnie wybrała ministerialny „Nasz elementarz". Niektórzy z nich jednocześnie złożyli zamówienia w wydawnictwach na materiały edukacyjne i ćwiczeniowe, do których wydawnictwa dokładają nieodpłatnie własny podręcznik. Dyrektorzy oczekują, że organy prowadzące sfinansują ten zakup z dotacji celowej. Takie działanie byłoby jednak sprzeczne z prawem i skutkowałoby obowiązkiem zwrotu do budżetu państwa tej części dotacji, która została wykorzystana niezgodnie z przeznaczeniem.

Pozostało 86% artykułu
W sądzie i w urzędzie
Czterolatek miał zapłacić zaległy czynsz. Sąd nie doczytał, w jakim jest wieku
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Spadki i darowizny
Podział spadku po rodzicach. Kto ma prawo do majątku po zmarłych?
W sądzie i w urzędzie
Już za trzy tygodnie list polecony z urzędu przyjdzie on-line
Zdrowie
Ważne zmiany w zasadach wystawiania recept. Pacjenci mają powody do radości
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Sądy i trybunały
Bogdan Święczkowski nowym prezesem TK. "Ewidentna wada formalna"