Płace top menedżerów wróciły do rekordowych poziomów

Najwyższa kadra zarządzająca czołowych firm nie odczuła w zeszłym roku efektów inflacji, która sprawiła, że mimo kilkuprocentowych podwyżek płac  realne  płace większości pracowników nie wzrosły. Całkowite zarobki członków zarządów i bezpośrednio podległych im menedżerów poszły bowiem w górę średnio o 24,5 proc., a więc sporo powyżej wzrostu cen – wynika z raportu firmy doradczej Hay Group, która zanalizowała wynagrodzenia w 302 firmach, głównie dużych spółkach będących czołowymi graczami w swych branżach.

Odbicie po kryzysie

– Miniony rok był wyjątkowo udany dla szefów. Po kilku latach stagnacji 2012 był rokiem dynamicznych zwyżek płac kadry zarządzającej – ocenia Norbert Matusiak, ekspert Hay Group, dodając, że w przypadku największych spółek zarobki szły w górę nawet o 60 proc. – podwyższając średnią.

Według eksperta Hay Group  zwyżki te były przede wszystkim efektem wysokich  bonusów za udany dla większości przedsiębiorstw 2011 rok. Jednak w górę poszły nie tylko premie – top menedżerowie zyskali też sporo na podwyżce płacy zasadniczej, której poziom średnio zwiększył się aż o 10 proc.

Wyższe pensje dostawali zarówno menedżerowie obejmujący nowe  stanowiska, jak i ci, którzy je utrzymali – tu średnia podwyżka wyniosła 6,6 proc. Średnio, bo 5 proc. badanych mogło się pochwalić ponad 30-proc. wzrostem wynagrodzenia.

Zdaniem Norberta Matusiaka trudno o jeden powód takiego wzrostu wynagrodzeń top menedżerów w roku, w którym już wiosną zaczęły się nasilać obawy o nadejście kryzysu. Jedną z przyczyn może być fakt, że w poprzednich latach firmy były dość wstrzemięźliwe w wynagradzaniu kadry zarządzającej. – Tak naprawdę dopiero teraz jej płace dorównały rekordowym poziomom z 2008 r. – zwraca uwagę ekspert Hay Group. Przypomina, że w 2009 r. wynagrodzenia najwyższej kadry spadły średnio o jedną piątą, gdyż większość szefów nie dostała bonusów, a niektórych dotknęły cięcia pensji.

W ubiegłym roku obniżki płac praktycznie się nie zdarzały, choć nieco przybyło top menedżerów, którzy musieli się zadowolić pensją z poprzedniego roku – co trzeci  z szefów nie dostał w zeszłym roku podwyżki.

Jak wynika z danych Hay Group, najwięcej takich przypadków mogło być w sektorze farmacji dotkniętym kryzysem po wprowadzeniu nowej ustawy refundacyjnej  z początkiem 2012 r. Jej skutkiem były nie tylko masowe zwolnienia, ale też dużo mniejsze premie roczne. W rezultacie farmacja jest teraz – obok produkcji – jednym z sektorów, gdzie całkowite wynagrodzenie kadry zarządzającej jest wyraźnie poniżej rynkowej średniej dla  szefów frirm. Średnią, podobnie jak w poprzednich  latach, podwyższają  banki i pozostałe instytucje finansowe.

Wiosna akcjonariuszy

– Polskie spółki nie odczuły efektów tzw. wiosny akcjonariuszy 2012, która przyczyniła się do utrzymania w ryzach płac top menedżerów w Europie Zachodniej m.in. poprzez  regulację „say on pay", która daje akcjonariuszom prawo głosu w sprawie pakietu wynagrodzeń dla zarządu. Kolejne państwa, w tym Wielka  Brytania i Francja, przymierzają się do wprowadzenia obowiązkowego i wiążącego głosowania  akcjonariuszy w tej sprawie, które stosują już Holandia, Norwegia, Dania i Szwecja.

Dodatkowo płace, a zwłaszcza roczne premie w  sektorze finansów, ograniczała dyrektywa unijna CRD III, która obliguje banki do bonusów odroczonych, czyli do wypłacania części zmiennej wynagrodzenia w perspektywie dłuższej niż rok.

Jak podkreśla Norbert Matusiak, również w innych sektorach rośnie popularność premii odroczonej – obecnie 43 proc. firm w Europie ma już  obowiązkowy system bonusów odroczonych. To ponaddwukrotnie więcej niż w 2009 r.

Nic więc dziwnego, że jak wynika z danych Hay Group,  całkowite wynagrodzenie top menedżerów w Europie Zachodniej zwiększyło się zaledwie o 0,8 proc., nie dorównując inflacji. Płaca zasadnicza wzrosła w zeszłym roku średnio o 2 proc., a więc na poziomie całej populacji, ale    roczne premie pozostały na poziomie z poprzedniego roku albo nieco spadły, Ponad połowa kadry zarządzającej w Europie dostała taki sam albo nieco niższy bonus niż w 2011  r., gdy  jednak średnie  premie wzrosły dużo bardziej niż w Polsce, bo aż o  10,5 proc.