Lepiej się starać o zasiłek dla bezrobotnych w Wielkiej Brytanii

[b]– Skończyłem pracę w lipcu 2010 r. w Anglii, wypowiadając umowę. Pracowałem dla jednej firmy bez przerwy od połowy lipca 2008 r. Jaki dokument dotyczący stażu pracy powinienem otrzymać od mojego pracodawcy? Co mam zrobić, aby zarejestrować się w urzędzie pracy i otrzymywać zasiłek dla bezrobotnych? [/b]– pyta czytelnik.

Brytyjski pracodawca powinien potwierdzić m.in. okres pracy i wymiar etatu Polaka w Anglii. Oczywiście dokument ten niekoniecznie musi odpowiadać polskiemu świadectwu pracy.

[srodtytul]Jakie dokumenty[/srodtytul]

Najczęściej brytyjskie firmy wykazują okres zatrudnienia na druku P45 (Details of employee leaving work). Ale może to być zwykłe zaświadczenie czy oświadczenie zawierające odpowiednie informacje z pieczątką i podpisem pracodawcy. Dopuszczalne są także inne informacje potwierdzające pracę, np. ta o płaceniu podatku, a nawet e-maile wymieniane między pracownikiem a brytyjskim szefem o tym, kiedy ma stawić się do pracy.

Zapewne taki dokument wystarczy polskiej firmie, jeśli powracający zdecyduje się na karierę zawodową w kraju. Ale to pracodawca ustala ewentualne prawo do zakładowych świadczeń pracowniczych, np. do nagrody jubileuszowej, i ocenia przedstawione dowody.

Dzięki dostarczonym dokumentom lub zaświadczeniom czytelnikowi zaliczy się zagraniczny staż do polskiego okresu zatrudnienia, i to bez względu na to, kiedy, w jakim kraju i jak długo trwał. Ale jest jeden warunek: musi to być umowa o pracę, a nie np. prowadzenie własnej działalności gospodarczej.

Dla dalszej kariery zawodowej w naszym kraju nie ma też znaczenia, czy pracujący za granicą Polak odprowadzał od niej składki na Fundusz Pracy. Wliczenie cudzoziemskiej pracy do ogólnego stażu umożliwiła [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?n=1&id=296887]nowelizacja ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z 19 grudnia 2008 r. (DzU z 2009 r. nr 6, poz. 33[/link],[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=BD24F7A97F831E742D340A2977211A42?id=269029] tekst jedn. DzU z 2008 r. nr 69 ze zm.[/link]), a przepisy te obowiązują od 1 lutego 2009 r.

[srodtytul]Pieniądze z zagranicy[/srodtytul]

Inne zasady będą jednak obowiązywać, gdy osoba powracająca do kraju po kilkuletnim zatrudnieniu za granicą nie przystąpi u nas do pracy. Jeśli chce mieć jakiekolwiek źródło utrzymania, przed wyjazdem z Wielkiej Brytanii powinna zgłosić się do tamtejszego urzędu pracy z wnioskiem o przyznanie prawa do zasiłku dla bezrobotnych.

Jeśli urząd to zaakceptuje i wyda formularz U2 służący transferowi świadczenia nabytego za granicą, powracający powinien zarejestrować się jako osoba poszukująca pracy w ciągu siedmiu dni we właściwym dla swojego miejsca zamieszkania powiatowym urzędzie pracy w Polsce. Ale trzeba się spieszyć, bo siedmiodniowy termin liczy się od daty wyjazdu z kraju ostatniego zatrudnienia.

Potem zarejestrowany jako poszukujący pracy z potwierdzającym to zaświadczeniem zgłasza się do wojewódzkiego urzędu pracy, aby przedstawić dokument U2. Wskazuje on prawo do zasiłku w czasie poszukiwania pracy przez trzy miesiące, ale okres ten można przedłużyć do sześciu miesięcy. Instytucja transferująca zasiłek przelewa go bezpośrednio na konto bezrobotnego.

Te zasady i procedura wynikają – jak podkreśla Zbigniew Gutkowski z Wydziału Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Warszawie – z obowiązującego od 1 maja 2010 r. rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (DzU UE L 200 z 7 czerwca 2004 r.).

Także 1 maja 2010 r. weszło w życie rozporządzenie PE i Rady (WE) nr 987/2009 r. z 16 września 2009 r. dotyczące wykonywania rozporządzenia nr 883/ 2004 (DzU UE L 284/1 z 30 października 2009 r.).

[b]Uwaga![/b] Przed 1 maja 2010 r. osoba zarejestrowana za granicą otrzymywała formularz E303. On także służył transferowi świadczenia dla bezrobotnego z zagranicy i po zarejestrowaniu się w ciągu siedmiu dni w PUP właściwym dla miejsca zamieszkania poszukujący zgłaszał się do WUP z tym dokumentem i formularzem E303. Na jego podstawie WUP wydawał decyzję o prawie do transferu z przeliczeniem kwot (euro czy funtów) na złote. PUP wypłacał te pieniądze z Funduszu Pracy.

Stare rozporządzenia dotyczące koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego nr 1408/71 z 14 czerwca 1971 r. (DzUrz WE L 149 z 5 lipca 1971 r. ze zm.) i nr 574/72 z 21 marca 1972 r. w sprawie wykonywania rozporządzenia 1408/71 (DzUrz WE L 74 z 27 marca 1972 r.) nadal stosuje się do krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego, czyli Norwegii, Islandii, Liechtensteinu i Szwajcarii.

[srodtytul]Mała wypłata, dużo formalności[/srodtytul]

Jeśli powracający z zagranicy nie ma prawa do zasiłku z kraju ostatniego zatrudnienia, przed wyjazdem do Polski powinien wystąpić o formularz U1 (odpowiednik E301 sprzed 1 maja 2010 r.) we właściwej zagranicznej instytucji. W Wielkiej Brytanii jest to HM Revenu & Customs.

Po przyjeździe rejestruje się w powiatowym urzędzie pracy w swoim miejscu zamieszkania w Polsce jako bezrobotny. Jeśli chce otrzymywać zasiłek, powinien zgłosić się do WUP. Musi przy tym mieć:

- kopie formularza E301 lub U1 (oryginał do wglądu),

- kopie świadectw pracy z okresu zatrudnienia w Polsce (oryginały do wglądu), aby sprawdzić, ile lat ono trwało, i określić wysokość zasiłku,

- zaświadczenie z ZUS o odprowadzaniu składek w wysokości minimalnej płacy krajowej, gdy starający się miał niepełny etat,

- zaświadczenie o wykonaniu umowy i z ZUS o odprowadzaniu składek w wysokości minimalnej płacy krajowej oraz że były odprowadzane składki od wynagrodzenia na FP, gdy wykonywał zadania na umowę-zlecenie,

- zaświadczenie z ZUS o odprowadzeniu składek w wysokości minimalnej płacy, gdy prowadził działalność gospodarczą,

- wniosek o zasiłek (do wypełnienia na miejscu),

- oświadczenie potwierdzające centrum interesów życiowych osoby (do wypełnienia na miejscu),

- dowód osobisty,

- aktualne zaświadczenie o rejestracji jako osoba bezrobotna.

Formularze U1 i wcześniejszy E301 nie muszą być tłumaczone. Są to dokumenty zaaprobowane przez Komisję Administracyjną ds. Koordynacji Systemów Zabezpieczenia Społecznego.

[srodtytul]Nie oryginał, ale tłumaczenie[/srodtytul]

Natomiast polski pracodawca może wymagać od naszego rodaka pracującego za granicą, aby dostarczył tłumaczenie obcego dokumentu potwierdzającego wykonywanie umowy o pracę. Zgodnie z art. 7 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=A9445450F517BDDA8304638CC12BD4E5?id=79664]ustawy z 7 października 1999 r. o języku polskim (DzU nr 90, poz. 999 ze zm.)[/link] na terenie Polski obowiązuje język polski, także w prawie pracy, jeżeli:

- osoba świadcząca pracę ma miejsce zamieszkania na terytorium RP w chwili zawarcia umowy oraz

- umowa ma być wykonana lub jest wykonywana w Polsce.