Tak wynika z projektu nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, który we wtorek przyjął rząd.
Specyfika zawodu marynarza, która obejmuje wykonywanie pracy w różnych miejscach i porządkach prawnych powoduje, że ich ochrona socjalna jest zróżnicowana i może być niewystarczająca. Rząd chce to zmienić. Jednym z powodów jest też kwestia konkurencyjności. Okazuje się, że marynarze mieszkający w Polsce, zatrudnieni przez pracodawców armatorów mających siedzibę w UE, którzy pływają na statkach pod banderą państwa trzeciego, są postrzegani jako mniej atrakcyjni na marynarskim rynku pracy niż ci mający miejsce zamieszkania poza UE/EFTA lub w krajach UE, w których obowiązują preferencyjne zasady podlegania przez nich ubezpieczeniom społecznym. Dodatkowo aktualne zasady opłacania składek budzą wątpliwości co do ich pełnej zgodności z zobowiązaniami Polski wynikającymi z Konwencji o pracy na morzu z 2006 r.
Dlatego projekt, którym zajmował się rząd, systematyzuje te kwestie poprzez wprowadzenie dwóch alternatywnych schematów podlegania ubezpieczeniom społecznym: statusu marynarza oraz pracownika zatrudnionego na podstawie marynarskiej umowy o pracę.
Status marynarza podstawą do ubezpieczeń społecznych
W pierwszym przypadku nowym tytułem do ubezpieczeń społecznych (tj. do emerytalnego, rentowych, chorobowego i wypadkowego) będzie status marynarza (chodzi o osobę mieszkającą w Polsce i wykonującą pracę na podstawie umowy o świadczeniu pracy na morzu na statku o pojemności brutto (GT) 100 jednostek i wyższej).
Obowiązek ubezpieczeń społecznych z tego tytułu powstanie, gdy marynarz spełni łącznie dwa warunki. Po pierwsze, uzyska na swój wniosek od dyrektora urzędu morskiego lub agencji zatrudnienia zaświadczenie potwierdzające status marynarza. Po drugie - zgłosi się do obowiązkowych ubezpieczeń na druku ZUS ZUA i przekaże go do ZUS wraz z kopią wspomnianego dokumentu, nie później niż przed upływem jego ważności (1 miesiąc). Z chwilą ziszczenia się tych dwóch warunków zainteresowany zostanie objęty obowiązkowo wszystkimi ubezpieczeniami społecznymi przez cały okres ważności zaświadczenia (12 miesięcy). Wyłączeniu będzie podlegał jedynie okres, w którym marynarz po zakończeniu pracy na morzu dokona „zawieszenia” swojego statusu. Może to zrobić na okres od miesiąca do maksymalnie trzech miesięcy. W tym schemacie płatnikiem składek na swoje ubezpieczenia społeczne będzie sam marynarz. Podstawą wymiaru składek będzie kwota deklarowana, nie niższa niż wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę.
