Przedsiębiorczy emeryt nie płaci skladki zdrowotnej od niewysokich przychodów z biznesu

Mam 61 lat, 42 lata pracy, w tym 15 w warunkach szczególnych. Pobieram emeryturę i prowadzę działalność usługową w formie ryczałtu ewidencjonowanego. Czy mogę to robić bez utraty prawa do emerytury? Czy za każdy miesiąc muszę opłacać składkę zdrowotną?

Publikacja: 10.09.2008 06:06

Przedsiębiorczy emeryt nie płaci skladki zdrowotnej od niewysokich przychodów z biznesu

Foto: Fotorzepa, Seweryn Sołtys

Michał Jakubowski

Osoba, która jest emerytem, z działalności gospodarczej podlega dobrowolnym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Tak wynika z art. 9 ust. 5 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2007 r. nr 11, poz. 74 ze zm.). Natomiast obowiązkowo z tego biznesu podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu. Składkę zdrowotną opłaca od zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 75 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

Zgodnie z art. 82 ust. 8 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU nr 210, poz. 2135 ze zm.) emeryt, którego świadczenie emerytalne nie przekracza miesięcznie minimalnego wynagrodzenia (w tym roku jest to 1126 zł), z prowadzonej działalności jest zwolniony z opłacania składki zdrowotnej, jeżeli:

- uzyskuje z tego tytułu przychody nieprzekraczające miesięcznie połowy najniższej emerytury (318,15 zł),

- opłaca podatek dochodowy w formie karty podatkowej.

Jeżeli emeryt otrzymuje emeryturę nie wyższą od 1126 zł i równocześnie spełnia jeden z dwóch warunków, z działalności jest zwolniony ze składki zdrowotnej. Oczywiście może być tak, że w niektórych miesiącach przychód będzie wyższy, wówczas składkę powinien opłacić.

Natomiast w miesiącu, w którym przychód nie przekracza 318,15 zł, składki zdrowotnej z działalności nie reguluje. Jeżeli tak się zdarzy, to w składanej za siebie deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA (przy założeniu że działalność jest prowadzona samodzielnie) w pole podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne prowadzący działalność powinien wpisać minimalną podstawę wymiaru, jaka obowiązuje za ten miesiąc, czyli 75 proc. przeciętnego wynagrodzenia, a w pole kwota składki – 0,00 zł. Jeżeli taka sytuacja powtórzy się w kolejnym miesiącu, nie trzeba składać deklaracji. Złożyć ją będzie musiał, gdy przychód przekroczy 318,15 zł. Wówczas w deklaracji trzeba wykazać składkę zdrowotną naliczoną od 75 proc. przeciętnego wynagrodzenia i ją opłacić.

Osobę, która jest emerytem i osiągnęła pełny wiek emerytalny (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn), żadne limity przy dorabianiu nie obowiązują. Dotyczą one tylko tych, którzy tego wieku nie mają. Bez żadnych konsekwencji mogą wówczas dorabiać do 70 proc. przeciętnego wynagrodzenia. Zawieszenie prawa do emerytury następuje wtedy, gdy emeryt będzie osiągał przychody przekraczające 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

Na zawieszenie prawa do świadczeń lub zmniejszenie ich wysokości wpływa przychód osiągany z wykonywania działalności podlegającej obowiązkowym (lub dobrowolnym ubezpieczeniom) ubezpieczeniom społecznym. Za taką jest uznawana także działalność gospodarcza. Tak wynika z art. 103 i 104 ust. 1a ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2004 r. nr 39, poz. 353 ze zm.).

Jednak przy działalności ZUS uznaje, że emeryt uzyskuje przychód równy minimalnej podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, jaki obowiązywałby go, gdyby przystąpił do tych ubezpieczeń (tj. 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia lub 30 proc. minimalnego wynagrodzenia). Wysokość przychodu, jaką prowadzący działalność uzyskuje z niej, nie ma więc znaczenia. Oznacza to, że emeryt, który poza działalnością gospodarczą nie ma innych tytułów do ubezpieczeń, może spokojnie prowadzić działalność i nie przejmować się wysokością uzyskiwanych przychodów. Bez względu na to, jakie one będą, nie spowodują zawieszenia mu emerytury.