Czy Niemcy będą mieć pierwszego kanclerza-ateistę?

Angela Merkel była w czwartek na prywatnej audiencji u Franciszka. Mimo że jest ewangeliczką, to spotykała się z papieżami częściej niż jakikolwiek z poprzednich kanclerzy RFN, a trzech z nich było katolikami (pięciu ewangelikami).

Jeden z setek tysięcy

W odniesieniu do następnego kanclerza najprawdopodobniej nie będzie już można mówić jako chrześcijaninie. Wiele wskazuje na to, że ten urząd obejmie Olaf Scholz, polityk socjaldemokratycznej SPD, która wygrała w niedawnych wyborach do Bundestagu. Scholz nie należy do żadnego z Kościołów, byłby więc pierwszym kanclerzem bez wyznania. Należał do Kościoła ewangelickiego, ale wystąpił. Podobnie czyni co roku kilkaset tysięcy Niemców.

Nie jest jasne, kiedy Scholz dokonał apostazji. Poinformował o tym w liście do kolegów partyjnych w 2019 r., ale szczegółów w czasie kampanii wyborczej jego sztab nie chciał mediom podawać. To sprawa prywatna.

Scholz powiedział natomiast niedługo przed wyborami w wywiadzie dla tabloidu „Bild am Sonntag", że jeżeli powierzone mu będzie stanowisko kanclerza, to podczas zaprzysiężenia nie wypowie słów „Tak mi dopomóż Bóg" („So wahr mir Gott helfe"). Przewiduje je artykuł 56. ustawy zasadniczej. Jak głosi ustawa, w przysiędze można zrezygnować z odwołania do Boga.

Na pewno odwołałby się do Boga żarliwie katolicki Armin Laschet, kandydat CDU/CSU na kanclerza. Ale jego szanse na sformowanie koalicji są niewielkie.

Protestanckie cechy

Olaf Scholz nie jest już chrześcijaninem, ale idee chrześcijaństwa są dla niego ważne. Mówił o tym sam we wspomnianym wywiadzie. Na pytanie o to, w co wierzy, odpowiedział: „W to, że my, ludzie, jesteśmy za siebie wzajem odpowiedzialni i musimy być wobec siebie sprawiedliwi. Nazywamy to solidarnością lub miłością bliźniego. Te wartości chrześcijańskie bardzo mnie kształtują".

Wiceprzewodniczący SPD Hubertus Heil, zaangażowany w ruch świeckich ewangelików, powiedział we wrześniu tygodnikowi „Die Zeit", że Scholz ma nadal protestanckie cechy, a w programie wyborczym partii, której jest kandydatem na kanclerza, jest wiele z Ewangelii, zwłaszcza w sprawach klimatu, etyki i godności pracy oraz polityki integracji europejskiej.

Czytaj więcej

Polityka

Niemcy: Bliżej "Świateł drogowych". Zieloni i FDP będą rozmawiać z SPD

Niemieccy Zieloni i liberałowie z FDP podejmą trójstronne rozmowy z SPD na temat utworzenia nowej koalicji po wyborach do Bundestagu z 26 września - informuje Reuters.

Kilka lat wcześniej potencjalny następca Merkel podkreślał, że w państwie świeckim wspólnota religijna jest „klejem społeczeństwa".

Apostazji w 2020 r. dokonało 441 tysięcy Niemców, mniej więcej po równo z obu Kościołów, ewangelickiego i katolickiego. Pierwszy ma jeszcze 21,1 mln wiernych, drugi 23,6 mln (na 83 mln mieszkańców). Są dwie główne przyczyny występowania z Kościołów – niechęć do dalszego płacenia podatku kościelnego (wynoszącego w zależności od landu równowartość 8 lub 9 proc. podatku dochodowego) oraz niezadowolenie z instytucji Kościoła. Niezadowolenie wywołują m.in. skandale seksualne tuszowane przez katolickich biskupów. Utrata wiary w Boga jest znacznie rzadszym powodem, wynika z badań.

Trzech papieży

Angela Merkel nie rezygnowała z zakończenia przysięgi słowami „Tak mi dopomóż Bóg". Jest bardziej religijna, niż wielu się może wydawać. Wychowała się wśród teologów, których kształcił jej ojciec pastor, i wśród niepełnosprawnych, którymi zajmowała się wspólnota ewangelicka. W latach 90., gdy była ministrem w rządach Helmuta Kohla, zdarzało jej się odwoływać do Biblii.