Akcjonariusz musi pamiętać o podatku

Giełdowy debiut Jastrzębskiej Spółki Węglowej (JSW) spotkał się z dużym zainteresowaniem inwestorów. Wiele osób, które nabyły akcje spółki, w tym liczna grupa pracowników uprawnionych do darmowych akcji spółki, liczy na zyski z ich sprzedaży. Często jednak nie zdają sobie sprawy z tego, że zyskami będą musiały się podzielić z fiskusem.

Podatek od zysku

Zgodnie z ustawą z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. DzU z 2010 r. nr 51, poz. 307 ze zm.) jednym ze źródeł przychodów są przychody z kapitałów pieniężnych.  Zalicza się do nich m.in. odpłatne zbycie papierów wartościowych i pochodnych instrumentów finansowych. Jednym z rodzajów papierów wartościowych są akcje.  Odpłatne zbycie akcji jest opodatkowane 19-proc. stawką podatku dochodowego.

Dochodem z odpłatnego zbycia, np. zamiany czy sprzedaży, akcji jest nadwyżka przychodów nad kosztami jego uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym.  Mówiąc prościej, jest to różnica między wydatkiem na nabycie akcji a zyskiem z ich zbycia. W tym przypadku kosztem  są przede wszystkim wydatki na ich nabycie. Można też do nich zaliczyć wydatki związane z obsługą rachunku przez biuro maklerskie, np. prowizje zapłacone przy kupnie i sprzedaży, opłaty za prowadzenie  lub założenie rachunku inwestycyjnego. Inwestor, który nie korzysta z biura maklerskiego, może zaliczyć do kosztów np. opłaty notarialne czy odsetki i prowizje zapłacone od kredytów zaciągniętych na zakup papierów wartościowych. Dotyczy to  jednak tylko tej części kredytu, którą rzeczywiście został  sfinansowany zakup akcji.

Inwestorzy, którzy dokonują obrotu akcjami za pośrednictwem biura maklerskiego, do końca lutego otrzymają  PIT-8C, który poinformuje m.in., ile wyniósł przychód i koszty operacji. Dochód ze sprzedaży akcji podatnik musi wykazać sam w zeznaniu rocznym PIT-38. Jest ono składane tak jak inne PIT w terminie do 30 kwietnia. Przykładowo, dochód z akcji sprzedanych w 2011 r. podatnik rozliczy w zeznaniu składanym do 30 kwietnia 2012 r. W tym terminie  musi także  wpłacić podatek.

W przypadku prywatyzacji JSW dużą część akcji stanowią tzw. akcje pracownicze.

Darmowe papiery

Po sprzedaży darmowych akcji przy rozliczeniu podatkowym podatnicy w pozycji koszty muszą wpisać O zł. Nie mają kosztów, bo nie ponieśli wydatku na ich nabycie. Ponadto właściciele akcji pracowniczych JSW i tak muszą poczekać z ich zbyciem.

– Zgodnie z ustawą o komercjalizacji i prywatyzacji pracownicy, którzy nabyli nieodpłatnie akcje, nie mogą ich zbyć przed upływem dwóch lat od dnia zbycia przez Skarb Państwa pierwszych akcji na zasadach ogólnych – wyjaśnia Arkadiusz Zawada, radca prawny z Kancelarii Radców Prawnych Grzywacz-Zawada. Sprzedaż akcji przed tym terminem będzie nieważna i nie wywoła żadnych skutków prawnych.

Masz pytanie, wyślij e-mail do autorki a.tarka@rp.pl

Opinia

Komentuje Michał Dec, doradca podatkowy, partner w Kancelarii KNDP Kolibski, Nikończyk, Dec & Partnerzy:

Problemem w wypadku darmowych akcji może być podwójne opodatkowanie. W swoich interpretacjach niektóre organy podatkowe lansują pogląd, że w takiej sytuacji przychód powstaje także w momencie ich objęcia. Jednak sytuacja ta nie będzie dotyczyć nabycia akcji przez pracowników kupujących je jako osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia. W takim wypadku obowiązuje zwolnienie podczas nabycia. Dochód powstanie dopiero w chwili sprzedaży tych akcji. Pracownicy nie będą mieli tylko możliwości rozliczenia kosztów uzyskania przychodów ze względu na fakt, że akcje zostaną nabyte nieodpłatnie.