Skarbówka chce niepotrzebnych informacji o najmie

Obowiązek ten ciąży także na tych, którzy przesyłali zawiadomienie już w poprzednich latach i wcale nie zamierzają zmieniać zasad rozliczania.

Przypomnijmy, że jeśli wynajmowane mieszkanie (dom, działka) należy do wspólnego majątku małżonków, to opłaty czynszowe są ich wspólnym przychodem. Wykazują go po połowie. Zarówno ustawa o PIT, jak i przepisy o ryczałcie pozwalają jednak na rozliczanie przychodu tylko przez jednego z małżonków.

Muszą poinformować o tym urząd. Ryczałtowcy powinni to zrobić do 20 stycznia (jeśli najem rozpoczyna się w trakcie roku – w terminie pierwszej wpłaty ryczałtu). Małżonkowie rozliczający się według skali podatkowej zawiadomienie składają do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym uzyskali pierwszy w danym roku przychód.

Przepisy mówią, że wybór takiego sposobu rozliczania obowiązuje za cały dany rok podatkowy. Wniosek z tego, że oświadczenie o samodzielnym rozliczaniu przychodów trzeba powtarzać co rok, nawet jeśli małżonkowie nie zmieniają zasad opodatkowania.

– To niepotrzebny i uciążliwy obowiązek, ale jego niewypełnienie może spowodować przykre skutki – ostrzega doradca podatkowy Grzegorz Gębka. – Załóżmy, że małżonkowie wynajmują mieszkanie i przychód opodatkowuje ryczałtem mąż. W tym roku zapomnieli złożyć oświadczenie w tej sprawie. Urząd skarbowy w związku z tym uznał, że oboje powinni wykazać przychód. Ponieważ opodatkował go w całości mąż, może wystąpić z wnioskiem o zwrot nadpłaty. Ale u żony powstanie zaległość podatkowa, którą musi uregulować wraz z odsetkami za zwłokę – tłumaczy.

Wybór sposobu rozliczenia obowiązuje wynajmującego przez cały rok

Zwraca uwagę, że generalnie w rozliczeniach podatkowych obowiązuje zasada jednokrotnego wyboru formy opodatkowania. – Sposób rozliczenia, na który zdecyduje się podatnik, obowiązuje dopóty, dopóki nie straci do niego prawa albo nie zdecyduje o jego zmianie. Nie musi składać corocznych oświadczeń – wskazuje. – Podczas rozliczania przychodów małżonków z najmu jest jednak inaczej. Nie wiadomo dlaczego, zwłaszcza że zmiana tego przepisu nie wymaga wiele wysiłku, nie powoduje też skutków budżetowych – dodaje.

Oświadczenie składa się w urzędzie skarbowym właściwym według swojego miejsca zamieszkania. Nie ma znaczenia to, gdzie jest położone wynajmowane mieszkanie lub dom.

Co zrobić, jeśli wynajęta nieruchomość należy do majątku odrębnego małżonka (np. otrzymał ją w darowiźnie albo kupił przed zawarciem małżeństwa)? Przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego mówią, że do majątku wspólnego wchodzą również dochody z majątku osobistego każdego z małżonków. Można z tego wyciągnąć wniosek, że otrzymywany od najemcy czynsz zalicza się do wspólnego majątku małżeństwa (mimo że mieszkanie lub dom stanowi własność tylko jednego z małżonków).

Skarbówka uważa jednak inaczej. Jej zdaniem w takiej sytuacji przychody wykazuje tylko ten z małżonków, który jest właścicielem mieszkania.

Przykładowo, Izba Skarbowa w Bydgoszczy (interpretacja nr ITPB1/415-149/10/HD) stwierdziła, że zasada proporcjonalnego ustalania przychodu nie ma zastosowania, gdy przedmiot najmu należy do majątku odrębnego jednego z małżonków (chodziło tu o mieszkanie otrzymane w darowiźnie), nie mamy bowiem wówczas do czynienia ze współwłasnością. Zawiadomienie o wyborze opodatkowania ryczałtem składa więc wyłącznie ten małżonek, który jest właścicielem lokalu.