Kiedy trzeba rozliczyć PIT od alimentów

- Mam 30 lat. Przez ostatni rok otrzymywałem od komornika sądowego zaległe alimenty. Łącznie było to na rękę ok. 12 tys. zł. Pod koniec roku komornik wystawił mi PIT-8C z którego wynika iż muszę zapłacić 2 tys. zł podatku. Alimenty byłby zasądzone wiele lat temu w wysokości ok. 300-350 zł miesięcznie. Czy PIT-8C został zatem wystawiony słusznie?

– pyta czytelnik

Najpierw wyjaśnijmy jedną kwestię: komornik jako jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej nie ma obowiązków płatnika w związku z wypłatą alimentów. Nie musi więc obliczać, pobierać i  wpłacać do urzędu skarbowego zaliczki na podatek dochodowy od wypłaconych wierzytelności. Zgodnie z art. 42a ustawy o PIT ma natomiast obowiązek sporządzić  informację na formularzu  PIT-8C i wysłać  ją osobie, której wypłacił świadczenia, a ona już sama powinna rozliczyć się z fiskusem w zeznaniu rocznym. Ale komornik nie zawsze musi wystawiać PIT-8C. Na formularzu tym sporządza się informację m.in. o przychodach z tzw. innych źródeł. Zalicza się do nich również alimenty. Świadczeń zwolnionych z opodatkowania nie trzeba jednak wykazywać  w PIT-8C, a alimenty najczęściej są wolne od podatku.

Kumulacja alimentów nie zawsze z podatkiem

Wolne od podatku dochodowego są alimenty:

- na rzecz dzieci, które nie ukończyły 25. roku życia,

- na rzecz dzieci bez względu na wiek, jeśli dzieci te otrzymują zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

- na rzecz innych osób na podstawie wyroku sądu lub ugody sądowej, do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie 700 zł.

Tak wynika z art. 21 ust. 1 pkt 127 ustawy o PIT. W przypadku świadczenia należnego dziecku zwolnienie będzie zatem całkowite. Natomiast alimenty na rzecz innych osób niż dzieci będą opodatkowane ponad limit 700 zł miesięcznie.

Przykład

Sąd przyznał byłej żonie alimenty od byłego męża w kwocie 1200 zł miesięcznie. Podatek dochodowy będzie musiała zapłacić od kwoty 500 zł (1200 – 700 = 500).

Czytelnik nie napisał, kiedy dokładnie zostały mu przyznane alimenty, czy miał wtedy mniej niż 25 lat. Nie ma to jednak znaczenia w sytuacji, gdy wyrok sądowy mówił o świadczeniach, których miesięczna wysokość nie przekraczała 700 zł. Będą one wolne od podatku, choćby uprawniony dostał je wszystkie jednorazowo w skumulowanej kwocie albo w kilku częściach, z których każda przewyższa ustawowy limit. Zasady z art. 21 ust. 1 pkt 127 ustawy o PIT stosuje się bowiem także do zaległości z tytułu alimentów, wypłaconych np. jednorazowo, ale zasądzonych w kwotach miesięcznych nieprzekraczających 700 zł.

- Gdy podatnik otrzymuje w jednym miesiącu kwoty należne za kilka miesięcy, bądź lat, a w orzeczeniu sądu przyznano alimenty w wysokości nieprzekraczającej 700 zł miesięcznie, to przychód z tego tytułu nie podlega opodatkowaniu – stwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z 26 lutego 2014 r. (ILPB2/415-1141/13-2/WM).

Przykład

Sąd  zasądził dla 23-letniej pani Hanny 600 zł alimentów od ojca. Przez dwa lata nie dostała żadnych pieniędzy, a w trzecim roku komornik wypłacał jej różne kwoty (od 400 do 1000 zł), w sumie 18 tys. zł.  Gdy pieniądze wpłynęły na konto pani Hanna miała już ukończone 25 lat. Ponieważ jednak kwota zasądzonych alimentów nie przekraczała ustawowego limitu, pani Hanna nie zapłaci podatku.

Od odsetek jest PIT

Inaczej jest z odsetkami naliczonymi i ściągniętymi przez komornika od zaległych alimentów. Zdaniem fiskusa odsetki za zwłokę (opóźnienie) stanowią świadczenie uboczne, niezależnie od tego, czy i w jakiej wysokości podatnik poniósł szkodę. Nie można więc utożsamiać ich z odszkodowaniem (naprawieniem szkody). Nie wszystkie odsetki są jednak opodatkowane. W katalogu zwolnionych z PIT są np. odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń, emerytury lub renty. Odsetek od zaległych alimentów tam nie ma. Dlatego organy podatkowe uważają, że odsetki za zwłokę w wykonaniu zobowiązania alimentacyjnego, które uprawniony do alimentów otrzymał od zobowiązanego do ich zapłaty podlegają opodatkowaniu. Potwierdza to interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 31 grudnia 2013 r. (ITPB2/415-918/13/MK ).

Być może z powodu odsetek komornik wystawił czytelnikowi PIT-8C.