Zanim wypełnisz PIT, wybierz odpowiedni dla siebie formularz

Przygotowanie zeznania podatkowego warto zacząć do wyboru właściwego formularza.

A jest ich sporo. Dla przedsiębiorców przeznaczone są dwa podstawowe: PIT-36 i PIT-36L. Ale wystarczy, że właściciel firmy przejawiał w ciągu 2009 roku jeszcze inne, poza działalnością gospodarczą, formy aktywności, aby okazało się, że na jednym PIT się nie skończy. Tak samo, gdy będzie korzystał z ulg lub odliczeń.

Warto też pamiętać, że nawet jeśli uzyskany przez nas w 2009 roku dochód odpowiada kwocie niepowodującej obowiązku zapłaty podatku (tj. 3091 zł), i tak mamy obowiązek złożyć zeznanie podatkowe, wykazując należny podatek jako 0 zł (zapłacone zaliczki na podatek zostaną nam zwrócone jako nadpłata).

[srodtytul]Kilka możliwych druków[/srodtytul]

Wielkość uzyskanych dochodów możemy wpisać do różnych formularzy. Najpopularniejszy to PIT-37. Wypełniamy go m.in. wtedy, gdy uzyskaliśmy przychody wyłącznie w Polsce za pośrednictwem płatnika, opodatkowane przy zastosowaniu skali podatkowej, przede wszystkich z umów o pracę,z działalności wykonywanej osobiście (np. z umów-zlecenia), z praw autorskich i innych praw majątkowych.

Jeżeli podatnik w 2009 roku prowadził działalność gospodarczą czy działy specjalne produkcji rolnej opodatkowane według skali podatkowej lub uzyskał dochody z zagranicy, lub ma obowiązek doliczyć do uzyskanych dochodów dochody małoletnich dzieci (wykazywane w załączniku PIT/M), a także gdy osiągnął dochody z najmu – to wypełnia PIT-36. Jeśli dodatkowo taki podatnik miał dochody z umowy o pracę, to nie wypełnia oddzielnie PIT-37. Zyski z umowy o pracę wpisuje w odpowiedniej rubryce PIT-36.

Podatnik, który zdecydował o opodatkowaniu dochodów z prowadzonej działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej 19-proc. stawką podatku, składa zeznanie na formularzu PIT-36L.

Jeśli podatnicy, czy to osiągający dochody z umowy o pracę, czy też z własnej firmy, osiągnęli w ciągu roku dodatkowo zyski z kapitałów pieniężnych, np. z odpłatnego zbycia akcji – wypełniają dodatkowo PIT-38.

[ramka][b]Uwaga[/b]

Formularze podatkowe można pobrać ze strony internetowej Ministerstwa Finansów pod adresem [link=http://www.mf.gov.pl]www.mf.gov.pl[/link], w zakładce Podatki/Formularze podatkowe/PIT i samemu je wydrukować.

Takie formularze, jak i kserowane z oryginalnych, są honorowane w urzędach skarbowych. Pamiętajmy też, aby nie korzystać ze starych formularzy, gdyż mogą one nieznacznie różnić się od tegorocznych.

A rozliczamy się przecież na formularzach aktualnych dla danego roku podatkowego.[/ramka]

[srodtytul]Trzeba czekać na płatnika[/srodtytul]

Część podatników nie może jeszcze się rozliczyć z zarobionych w ubiegłym roku pieniędzy, bo czekają na PIT od płatnika. Ten zaś ma czas do końca lutego. Prowadzący działalność gospodarczą i rozliczający się na PIT-36L czy PIT-36 na płatnika czekać nie muszą, chyba że robili coś dla niego na podstawie umowy-zlecenia czy umowy o pracę.

W praktyce może się zdarzyć i tak, że płatnik – mimo spoczywającego na nim obowiązku – nie wystawi odpowiedniej informacji (np. PIT-11).

[b]Sytuacja taka nie zwalnia jednak podatnika z obowiązku rozliczenia w zeznaniu przychodów otrzymanych za pośrednictwem tego płatnika.[/b]

[srodtytul]Samodzielnie czy z żoną[/srodtytul]

Kolejne pytanie, na jakie musi odpowiedzieć sobie podatnik, to jak się rozliczyć? Może wypełnić zeznanie sam. Ale może też zrobić to z żoną lub samodzielnie wychowywanym dzieckiem. Tyle że w obu wypadkach same chęci nie wystarczą. Konieczne jest spełnienie warunków przewidzianych w [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=80474]ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych[/link].

Wspólne rozliczenie z małżonkiem może się okazać zyskowne zwłaszcza wtedy, gdy nie osiąga on żadnych dochodów opodatkowanych według skali podatkowej lub osiągnął dochody w wysokości niepowodującej obowiązku zapłaty podatku.

Dzieje się tak dlatego, że podatek określa się w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków. Czyli upraszczając nieco: to, co zarobił mąż (bo żona nie pracuje), dzieli się na oboje i od tego oblicza podatek. Przy indywidualnym rozliczeniu żona nie jest uwzględniana, więc mąż oddaje fiskusowi więcej.

[ramka][b]Przykład[/b]

Dochód pana Jana za 2009 rok wynosi 120 tys. zł.

Jego żona Kalina nie zarobiła nic (nie pracuje, prowadzi dom). Jeśli pan Jan rozliczy się z żoną Kaliną, zapłaci 20 487,60 zł.

Jeśli sam – 25 870,24 zł. Małżonkowie mają zatem szansę oszczędzić aż 5 382,64 zł.[/ramka]

Podobnie jest w przypadku osób samotnie wychowujących dzieci. W tym wypadku również podatek określa się w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dziecko.

Kto może liczyć na te preferencje? Przepisy mówią, że za osobę samotnie wychowującą dziecko uważa się jednego z rodziców albo opiekuna prawnego, jeżeli osoba ta jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów.

Za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się również osobę pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

A jakie warunki muszą spełnić małżonkowie, by móc wypełnić razem PIT? Przepisy mówią, że powinni pozostawać w tzw. wspólności majątkowej. Wspólność ta powinna istnieć przez cały rok podatkowy. Tyle samo trzeba być w związku małżeńskim.

Możliwość złożenia wspólnego PIT zależy też od tego, w jakiej formie opodatkowane są uzyskiwane przez małżonków dochody.[b] Jeśli się okaże, że mąż lub żona płaci ryczałt od przychodów ewidencjonowanych lub kartę podatkową, o wspólnym rozliczeniu mogą zapomnieć. Podobnie będzie, gdy jedno z nich płaci podatek liniowy od zysków z pozarolniczej działalności gospodarczej[/b].

[b]Ale uwaga![/b] Ustawa przewiduje też wyjątek. Zgodnie z nią prawo do wspólnego rozliczenia zachowują osoby osiągające opodatkowane ryczałtem przychody z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub podobnych umów, jeśli nie były one zawierane w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej.

Podatnicy powinni pamiętać, że również ci z nich, którzy mają miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Szwajcarii, mogą wystąpić w zeznaniu PIT-36 albo PIT-37 z wnioskiem o preferencyjne opodatkowanie dochodów małżonków albo osoby samotnie wychowującej dzieci (oczywiście po spełnieniu warunków określonych w ustawie o PIT).

[srodtytul]Co uda się odliczyć[/srodtytul]