Należną daninę powinien pobrać płatnik

Zdarzeniem powodującym wypłatę kwoty ubezpieczenia z polisy inwestycyjnej jest śmierć osoby ubezpieczonej lub dożycie przez nią określonego wieku. W przypadku śmierci ubezpieczonego suma ubezpieczenia przypadająca wskazanej przez niego osobie uposażonej nie należy do spadku i nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Natomiast [b]gdy uposażony nie został wskazany, świadczenie ubezpieczeniowe jest dziedziczone przez spadkobierców ubezpieczonego na zasadach ogólnych i podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.[/b]

Jedną z zasad [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=80474]ustawy o PIT[/link] jest niestosowanie zawartych w niej regulacji do przychodów podlegających przepisom o [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=E78E2876547AB6C3BFD39DB4E03FD6B0?id=314797]podatku od spadków i darowizn. [/link]

W związku z tym ewentualnemu opodatkowaniu PIT będą podlegać kwoty wypłacone ubezpieczonemu w związku z dożyciem przez niego określonego wieku bądź wypłacone osobie uposażonej (w przypadku jego śmierci). Osoby te będą podatnikami podatku dochodowego z tytułu wypłaty środków z polisy inwestycyjnej.

[srodtytul]Udziały jako źródło przychodów[/srodtytul]

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o PIT źródłem przychodów są kapitały pieniężne. Za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się m.in. przychody z udziału w funduszach kapitałowych. Definicję funduszy kapitałowych zawiera art. 5a ust. 14 ustawy o PIT.

Są nimi fundusze inwestycyjne oraz fundusze zagraniczne, o których mowa w przepisach o funduszach inwestycyjnych, oraz ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe działające na podstawie przepisów ustawy o działalności ubezpieczeniowej, z wyjątkiem funduszy emerytalnych, o których mowa w przepisach o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych. Przychody uzyskane z wypłaty środków z polisy na życie z funduszem inwestycyjnym będą więc co do zasady opodatkowane PIT.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 4 lit. b ustawy o PIT zwolnione z podatku dochodowego są kwoty otrzymane z ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem dochodu uzyskanego z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi.

Dochodem takim jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy (i nabyto za nie jednostki uczestnictwa). Od postanowień konkretnej umowy z towarzystwem ubezpieczeniowym zależeć będzie, czy i w jakiej części kwota uzyskana z polisy inwestycyjnej będzie korzystać ze zwolnienia.

[srodtytul]Kiedy zwolnienie[/srodtytul]

Gdy towarzystwo ubezpieczeniowe wypłaca świadczenie ubezpieczeniowe, którego wysokość jest całkowicie uzależniona od wartości jednostek funduszy kapitałowych, zwolnienie nie będzie miało zastosowania. Z kolei gdy część wypłacanego świadczenia ubezpieczeniowego jest stała i niezależna od wartości jednostek funduszy zgromadzonych na rachunku prowadzonym przez towarzystwo ubezpieczeniowe (jest to najczęściej określona kwotowo w polisie suma ubezpieczenia) – zwolnienie dotyczy tylko tej części, a pozostała kwota będzie podlegać opodatkowaniu.

[b]Podatkiem objęta jest zatem tylko ta część wypłacanego z polisy inwestycyjnej świadczenia, która bezpośrednio wiąże się z lokowaniem środków w jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych zgodnie z umową zawartą przez towarzystwo z ubezpieczonym. [/b]

Potwierdza to [b]interpretacja Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z 12 czerwca 2007 r. (472/DPC/415-62/07/PK):[/b] „Przychód w postaci świadczenia ochronnego korzysta ze zwolnienia z podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Opodatkowaniu będzie zaś podlegał przychód w postaci świadczenia inwestycyjnego”.

[srodtytul]Zryczałtowana wysokość[/srodtytul]

Od dochodu z udziału w funduszach kapitałowych pobiera się 19-proc. zryczałtowany podatek dochodowy. [b]Ustawodawca zwolnił jednak z opodatkowania dochody, które zostały wypłacone na podstawie umów zawartych lub zapisów dokonanych przez podatnika (ubezpieczonego) przed 1 grudnia 2001 r. [/b]

Zwolnienie to nie dotyczy jednak dochodów uzyskanych w związku z przystąpieniem do programu oszczędzania z funduszem kapitałowym, bez względu na formę tego programu – w zakresie dochodów z tytułu wpłat (wkładów) do funduszu dokonanych począwszy od 1 grudnia 2001 r. (dochody uzyskane ze zbycia jednostek uczestnictwa w funduszach nabytych od tej daty będą podlegać opodatkowaniu).

Przy ustalaniu dochodu nie dokonuje się pomniejszenia o straty z tytułu udziału w funduszach kapitałowych oraz inne straty z kapitałów pieniężnych i praw majątkowych, które zostały poniesione w roku podatkowym oraz w latach poprzednich. Określając wysokość dochodu z udziału w funduszach kapitałowych, przychód pomniejsza się o koszty uzyskania przychodu, o których mowa w art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o PIT (czyli wydatki poniesione na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych).

[ramka][b]Uwaga[/b]

Towarzystwo ubezpieczeniowe, dokonując wypłaty środków zgromadzonych na polisie inwestycyjnej, obliczy, pobierze oraz przekaże 19-proc. podatek na rachunek właściwego urzędu skarbowego. Otrzymana przez ubezpieczonego bądź uposażonego kwota będzie już pomniejszona o PIT.[/ramka]

[ramka][b]Ważne[/b]

Wszelkie przeniesienia środków między funduszami kapitałowymi oferowanymi w ramach tej samej umowy zawartej z towarzystwem ubezpieczeniowym dokonywane przez ubezpieczonego nie mają wpływu na wysokość PIT z wypłaty środków z polisy inwestycyjnej.[/ramka]

[i]Autorka jest radcą prawnym i dyrektorem Departamentu Doradztwa Podatkowego Małopolskiego Instytutu Studiów Podatkowych w Krakowie