Firmowego najmu nie obejmie 8,5 proc. ryczałt

[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?n=1&id=346580]Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych[/link] rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Zgodnie z nią odrębnymi źródłami przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 3 i 6:

- pozarolnicza działalność gospodarcza

- najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą.

[srodtytul]Decyduje podatnik[/srodtytul]

Najem stanowi odrębne od działalności gospodarczej źródło przychodu (art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o PIT), choć może także istnieć najem, który prowadzony jest w ramach działalności gospodarczej (art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy).

Co do zasady wybór kwalifikacji i sposób rozliczenia przychodów z najmu należy do osoby oddającej rzecz w najem. Jeśli jednak przedmiotem najmu są składniki majątku związane z działalnością gospodarczą albo najem jest przedmiotem tej działalności, wynajmowanie nieruchomości traktowane jest jako pozarolnicza działalność gospodarcza.

Stosownie do art. 9a ust. 6 ustawy [b]dochody osiągane z najmu są opodatkowane na zasadach określonych w ustawie o PIT (według skali lub stawką liniową)[/b], chyba że podatnicy złożą właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego pisemne oświadczenia o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

[srodtytul]Atrakcyjny, ale nie dla wszystkich dostępny[/srodtytul]

Przepisy [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=1E581296460C94FDD17E2ECD18560BC3?id=77426]ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne[/link] stosowane są do zysków z najmu czy dzierżawy wtedy, gdy umowy te nie są zawierane w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.

A to oznacza, że [b]podatnik, który ma zyski z firmowego najmu, nie opodatkuje ich ryczałtem[/b]. W jego przypadku ta forma rozliczenia z fiskusem nie wchodzi w grę, choć jest atrakcyjna, bo stawka podatku od przychodów z najmu wynosi jedynie 8,5 proc.

[b]Ryczałt możliwy jest natomiast przy najmie prywatnym. Warunkiem skorzystania z tej formy opodatkowania jest złożenie pisemnego oświadczenia o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu za dany rok podatkowy[/b] naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika nie później niż do 20 stycznia roku podatkowego.

W przypadku gdy podatnik rozpoczyna działalność gospodarczą w trakcie roku podatkowego – oświadczenie składa się do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia działalności, nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu.

Jeżeli do 20 stycznia roku podatkowego podatnik nie zgłosił likwidacji działalności gospodarczej lub nie dokonał wyboru innej formy opodatkowania, uważa się, że nadal prowadzi działalność opodatkowaną w formie ryczałtu.

[ramka][b]Przykład[/b]

Pani Emilia prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą w oparciu o zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej. Zajmuje się wynajmem nieruchomości na własny rachunek.

Od uzyskanych przychodów płaci 19-proc. stawkę liniową PIT. W przypadku wykreślenia najmu z ewidencji działalności gospodarczej, najem nieruchomości będzie stanowił źródło przychodów, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o PIT (prywatny najem poza działalnością).

A to oznacza, że przychody uzyskiwane z najmu będą mogły być opodatkowane – zgodnie z wolą pani Emilii – na zasadach określonych w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

[b]Potwierdza to również interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 7 września 2010 r. (ILPB1/415-670/10-4/AMN)[/b].[/ramka]

[srodtytul]Zyski przy wspólności[/srodtytul]

W praktyce często zdarza się, że dany składnik majątkowy wynajmowany jest przez małżonków, między którymi istnieje wspólność majątkowa. W takim przypadku – co do zasady – osiągane przez nich zyski podlegają odrębnemu opodatkowaniu.

Wynika to z art. 12 ust. 5 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Mówi on, że przychody z udziału w spółce w odniesieniu do każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku.

Zasada ta ma również zastosowanie do małżonków, między którymi istnieje wspólność majątkowa, osiągających przychody z najmu, chyba że złożą pisemne oświadczenie o opodatkowaniu całości przychodu przez jedno z małżonków.

W tym celu małżonkowie najpóźniej do 20 stycznia roku podatkowego, a w przypadku rozpoczęcia osiągania przychodów w trakcie roku podatkowego w terminie pierwszej wpłaty na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, powinni złożyć właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego pisemne oświadczenie o opodatkowaniu całości przychodów przez jedno z nich.

Wybór zasady opodatkowania całości przychodu przez jedno z małżonków wyrażony we wspomnianym oświadczeniu obowiązuje przy dokonywaniu wpłat na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych za cały dany rok podatkowy, chyba że w wyniku rozwodu albo orzeczenia przez sąd separacji nastąpił podział majątku wspólnego małżonków i przedmiot umowy przypadł temu z małżonków, na którym nie ciążył obowiązek wpłat na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

[srodtytul]Podatnikiem VAT jest każde oddzielnie[/srodtytul]

W przypadku zawarcia umów najmu majątku objętego wspólnością majątkową małżeńską tylko przez jedno z małżonków (w ramach działalności gospodarczej), [b]podatnikiem VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy będzie to z małżonków, które dokonało czynności podlegającej opodatkowaniu. I to ono zobowiązane będzie do opodatkowywania całości obrotu uzyskanego z najmu[/b]. A to dlatego, że [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=17D1F175CBC1000681743E9D550EDE8C?n=1&id=172827&wid=337454]ustawa o VAT[/link] nie wymienia małżonków jako odrębnej kategorii podatników.

Stwarza to dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą szczególną sytuację prawną. Żaden z przepisów ustawy nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębną działalność gospodarczą istniała wspólność majątkowa.

Tym samym podatnikiem VAT jest to z małżonków, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu. Jeżeli małżonkowie dokonali czynności wspólnie, to każde z nich z osobna jest podatnikiem VAT. Świadczący usługę najmu będzie podatnikiem VAT wtedy, gdy najem ten będzie wykonywał we własnym imieniu i na własny rachunek.

Jeżeli przedmiotem najmu jest rzecz stanowiąca majątek wspólny małżonków, to podatnikiem VAT będzie to z małżonków, które dokonuje wynajmu we własnym imieniu (czyli jest stroną umowy).

[ramka][b]Płaci ten, kto podpisał[/b]

W sytuacji gdyby umowę najmu majątku stanowiącego wspólność majątkową małżeńską podpisało jedno z małżonków, to drugie nie wykazuje obrotu w składanych przez siebie deklaracjach VAT-7, bo to ten z małżonków, który zawarło umowę najmu, osiągnęło obrót i jest podatnikiem VAT.