Problem z podatkiem PIT przy sprzedaży mieszkania po rozwodzie

Wiele osób nie ma świadomości, że podział wspólnego majątku po rozwodzie może być traktowany jak zakup mieszkania. Chodzi o sytuację, w której jednemu z małżonków, po spłaceniu drugiego, przypada na własność wspólny lokal. Jeśli zdecyduje się go sprzedać, może mieć kłopoty z podatkiem.

Stanowisko fiskusa

Jedna z czytelniczek kupiła wraz z mężem mieszkanie w 2009 r. na zasadzie współwłasności. Rok później rozwiedli się. Ustalono, że w lokalu zostaje żona z dzieckiem. Musi jednak wypłacić byłemu mężowi 110 tys. zł. Kobieta sprzedała lokal za 220 tys. zł. W rozliczeniu z fiskusem wykazała 220 tys. zł przychodu i odjęła od niego 110 tys. zł spłaty jako koszt jego uzyskania. Urząd skarbowy zakwestionował jednak to odliczenie, nakazując jej zapłatę 19 proc. podatku od 220 tys. zł (ponad 40 tys. zł).

Podczas podziału majątku trzeba zwrócić uwagę na datę nabycia nieruchomości. Ustawa o PIT mówi, że można ją sprzedać bez podatku po pięciu latach od nabycia.

Kłopot pojawia się wówczas, gdy podział majątku jest nierówny. Jeśli np. żona w wyniku zniesienia współwłasności dostaje całe mieszkanie, to termin uprawniający do sprzedaży bez podatku zaczyna biec ponownie.

Taka sytuacja została przedstawiona w interpretacji Izby Skarbowej w Katowicach (nr IBPBII/2/415-115/12/ŁCz). Sprawa dotyczyła kobiety, która w 2001 r. kupiła z mężem dom. W 2008 r. rozwiedli się, a w 2010 r. na podstawie postanowienia sądowego nastąpił podział majątku wspólnego.

Sąd przyznał kobiecie na własność mieszkanie o wartości 145 tys. zł, jednocześnie zasądzając od niej na rzecz byłego męża spłatę w wysokości 72,5 tys. zł. W 2011 r. spłaciła eksmęża i sprzedała dom.

Dyrektor IS uznał, że należy wziąć pod uwagę dwie daty zakupu. Kobieta nabyła połowę domu w 2001 r. (na zasadzie współwłasności), a drugą w 2011 r. (w wyniku podziału majątku). Oznacza to, że zapłaci podatek od połowy kwoty uzyskanej ze sprzedaży.

Odliczyć spłatę

Kolejny problem związany z podziałem majątku dotyczy możliwości odliczenia spłaty dla byłego małżonka. Interpretacje organów podatkowych nie są jednolite.

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi uznał (nr IPTPB2/415-147/12-2/MP), że spłata dla byłej żony nie może być traktowana jako koszt uzyskania przychodu.

Uzasadniał, że zgodnie z art. 22 ust. 6c ustawy o PIT odliczeniu podlegają koszty nabycia lub wytworzenia, powiększone o nakłady poczynione w czasie posiadania nieruchomości, które zwiększyły wartość rzeczy. Tymczasem spłata nie zwiększa wartości lokalu.

Z kolei zdaniem dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach (nr IBPBII/2/415-22/12/ŁCz), jeśli podatniczka zdoła udokumentować wydatki na spłatę byłego małżonka, to może je w całości odliczyć. To dlatego, że był to koszt konieczny do nabycia własności lokalu.