Kataryna: Panświnizm

Adam Michnik: „Nie jest winą Polaków, że na polskiej ziemi był Holokaust. Mówi się w świecie o Polakach jako antysemitach, chociaż nie mieli swojego Lavala, a nie mówi się tak o Francuzach, którzy ich mieli. Dlaczego? Dlatego, że trzeba było w jakiś sposób usprawiedliwić Jałtę. Żeby mógł sobie Zachód powiedzieć: »Był taki naród, który wprawdzie od pierwszego dnia walczył z Hitlerem, ale to był naród paskudny, nietolerancyjny i zrobił Żydom wiele złych rzeczy«. Ten naród został sprzedany w Jałcie towarzyszowi Stalinowi, trzeba było znaleźć jakiś sposób, żeby samego siebie usprawiedliwić”.

Publikacja: 05.05.2023 17:00

Adam Michnik

Foto: Fotorzepa, Radek Pasterski

Katarzyna Sadło

To fragment przemówienia Adama Michnika wygłoszonego na konferencji tak dawno temu, że wcale nie mam pewności, czy dzisiaj by się ze sobą zgodził. A jeśli nawet – to czy publicznie by się do takiego poglądu przyznał, gdy aktualna mądrość etapu dyktuje zgoła odmienne podejście do trudnej wojennej polsko-żydowskiej historii. Częściowo tylko wytłumaczalne polityczną potrzebą przeciwstawienia się prawicowej kontrnarracji pokazującej Polaków jako naród samych bohaterów, z których każdy, gdyby tylko miał okazję, w czasie wojny z pełnym poświęceniem ratowałby sąsiada, nawet gdyby oznaczało to śmiertelne ryzyko dla całej jego rodziny. Jeśli o mnie chodzi, choć z „pedagogiką dumy” nie do końca się zgadzam, to jednak uważam ją za dużo bardziej naturalną niż „pedagogika wstydu”. Człowiek już tak ma, że chce być dumny ze swojego dziedzictwa i nie każdy umie się przemóc, żeby dostrzec jego ciemniejsze strony.

Tylko 99 zł za rok czytania.

Tylko teraz! RP.PL i NEXTO.PL razem w pakiecie!
Co zyskasz kupując subskrypcję? - możliwość zakupu tysięcy ebooków i audiobooków w super cenach (-40% i więcej!)
- dostęp do treści RP.PL oraz magazynu PLUS MINUS.

Subskrybuj teraz! Zaloguj się