Państwowa firma nie mogła zasiedzieć państwowego gruntu

Posiadanie nieruchomości, a także służebności przez przedsiębiorstwa państwowe przed 1 lutego 1989 r. nie miało charakteru samoistnego. Dlatego okresu posiadania nie zalicza się do okresu prowadzącego do zasiedzenia

Publikacja: 29.07.2008 08:43

Państwowa firma nie mogła zasiedzieć państwowego gruntu

Foto: Fotorzepa, Seweryn Sołtys

Tak uznał Sąd Najwyższy w wyroku z 10 lipca 2008 r. (sygn. III CSK 73/08).

Orzeczenie dotyczy sprawy wniesionej przez Polskie Huty Stali SA, poprzednika prawnego Mittal Steel Poland SA. Spółka PHS domagała się stwierdzenia, że już jej poprzednik - Huta im. Sendzimira jednoosobowa spółka Skarbu Państwa, nabyła przez zasiedzenie służebność przesyłu wody, obciążającą działkę będącą dziś własnością Jolanty J.

Działka ta stała się własnością Skarbu Państwa w 1952 r. w wyniku wywłaszczenia. W 1965 r. Przedsiębiorstwo Państwowe Huta im. Lenina, będące poprzednikiem prawnym wskazanych firm, uzyskało pozwolenie wodnoprawne na pobór wody z Wisły w celu zaopatrzenia w wodę przemysłową poprzez sieci wodne przechodzące przez tę działkę. W 1998 r. Skarb Państwa oddał ją w użytkowanie wieczyste Arturowi S. W 1999 r. prawo to zostało przekształcone we własność.

W 2003 r. Artur S. wystąpił przeciwko ówczesnemu użytkownikowi sieci wodnej - koncernowi PHS, poprzednikowi prawnemu Mittal Steel, o jej usunięcie i o odszkodowanie za bezumowne korzystanie z jego nieruchomości. W 2005 r. sprzedał działkę Jolancie J.

PHS, broniąc się przed usunięciem urządzeń, wystąpił o stwierdzenie nabycia służebności gruntowej obciążającej tę działkę.

Sąd I instancji oddalił ten wniosek. Uznał, że zasiedzenie służbności w tym wypadku byłoby możliwe, jako że chodzi o trwałe i widoczne urządzenie, ale nie upłynął okres samoistnego posiadania tego urządzenia, warunkujący nabycie go przez zasiedzenie. Przyjął, że zaczął on bieg 1 lutego 1989 r., czyli z dniem, w którym przestała obowiązywać zasada jednolitej własności państwowej zapisana w art. 128 kodeksu cywilnego i odkąd przedsiębiorstwa państwowe mogły nabywać na swoją rzecz własność i inne prawa rzeczowe.

Wcześniej więc posiadanie przez przedsiębiorstwo nie było posiadaniem samoistnym, a tylko takie w myśl art. 172 k.c. prowadzi do zasiedzenia.

Do 1 lutego 1989 r. było wykonywane na rzecz i w imieniu Skarbu Państwa. Poza tym bieg zasiedzenia został przerwany w 2003 r. wskutek wystąpienia przez poprzednika właścicielki nieruchomości, która miała być obciążona, do sądu z żądaniem usunięcia wodociągu. Sąd II instancji zaakceptował ten wyrok, jednakże przyjął inny początek biegu zasiedzenia.

W skardze kasacyjnej Mittal Steel zarzucał przede wszystkim pominięcie przez sąd art. 10 nowelizacji z lipca 1990 r. Nowelizacja ta zniosła zakaz zasiedzenia nieruchomości państwowych i jednocześnie pozwoliła ich posiadaczom samoistnym na doliczenie do okresu posiadania prowadzącego do zasiedzenia połowy okresu samoistnego posiadania sprzed 1 października 1990 r., tj. w wypadku posiadania w dobrej wierze – 10 lat, a w złej wierze – 15 lat.

Zdaniem tej firmy, do okresu posiadania (w dobrej wierze) należało zaliczyć także – na zasadach wynikających z tego przepisu – posiadanie służebności przez hutę jako przedsiębiorstwo państwowe w czasie, gdy grunt był obciążony własnością Skarbu Państwa.

SN oddalił skargę kasacyjną. Zgodził się z sądem I instancji, że dopiero od 1 lutego 1989 r. posiadanie przez przedsiębiorstwa państwowe mogło zyskać charakter samoistny.

Jeśliby taki charakter miało wcześniej, to uwłaszczenie przedsiębiorstw państwowych z 1990 r. nie byłoby potrzebne. – W ogromnej większości byłyby właścicielami wskutek zasiedzenia – tłumaczył sędzia Gerard Bieniek.

Tak uznał Sąd Najwyższy w wyroku z 10 lipca 2008 r. (sygn. III CSK 73/08).

Orzeczenie dotyczy sprawy wniesionej przez Polskie Huty Stali SA, poprzednika prawnego Mittal Steel Poland SA. Spółka PHS domagała się stwierdzenia, że już jej poprzednik - Huta im. Sendzimira jednoosobowa spółka Skarbu Państwa, nabyła przez zasiedzenie służebność przesyłu wody, obciążającą działkę będącą dziś własnością Jolanty J.

Pozostało 87% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów