Dwie faktury dokumentujące tę samą sprzedaż

[b]Tak orzekł WSA w Poznaniu 2 kwietnia 2009 r. (I SA/Po 1588/08).[/b]

Spółka kupiła artykuły oświetleniowe do zainstalowania w centrum handlowym. Ponieważ wystawione przez sprzedawcę faktury nie obejmowały wszystkich zakupionych artykułów, spółka wystąpiła z prośbą o wystawienie jednej faktury obejmującej całość kupionego towaru. Jednocześnie sprzedawca miał wystawić korekty do faktur pierwotnych. Nowa faktura została wystawiona w październiku 2007 r. Jednak spółka nie zewidencjonowała jej w tym miesiącu, ponieważ nie otrzymała korekty do już zewidencjonowanej faktury pierwotnej. Duplikat faktury korygującej otrzymała dopiero w styczniu 2008 r. Zatem faktury te ujęła w rozliczeniu za grudzień 2007 r.

Kontrolujący ją organ podatkowy stwierdził naruszenie art. 86 ust. 10 pkt 1 i ust. 11 ustawy o VAT. Jego zdaniem spółka powinna ująć podatek wynikający z otrzymanej faktury w rozliczeniu za październik 2007 r., bez względu na brak faktury korygującej.

WSA podzielił stanowisko spółki, że [b]gdy posiadana faktura nie miała pokrycia w towarze, mogła być rozliczona wyłącznie po zaksięgowaniu otrzymanej faktury korygującej, która anulowała pierwotnie wystawioną[/b] i zaksięgowaną fakturę na zakup towaru oświetleniowego.

[b]Nie można bowiem przyjmować faktury w oderwaniu od obrotu towarem lub świadczenia usług. To nabycie towarów lub usług od podatnika VAT rodzi prawo do obniżenia podatku należnego, a nie wystawiona faktura.[/b] Podatnik ma prawo do odliczenia podatku naliczonego w określonych terminach na podstawie faktur, pod warunkiem że spełnia przesłanki określone w ustawie.

Ponadto sąd wskazał, że [b]podatnik nie ma prawa wyboru miesiąca, w którym odliczy podatek naliczony. Zobowiązany jest przestrzegać terminów rozliczania podatku określonych przez ustawodawcę[/b].

[i]Renata Smolak, Zespół Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte[/i]

[ramka][b]Komentuje Tomasz Siek, menedżer w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Warszawie)[/b]

Faktura to dokument, który ma podstawowe znaczenie w systemie podatku VAT. Dzięki fakturze możliwe jest zapewnienie neutralności VAT poprzez odliczenie podatku naliczonego przez nabywcę. W praktyce jednak faktury mogą przysporzyć sporych problemów zarówno ich wystawcom, jak i odbiorcom.

Omawiane orzeczenie dotyczy jednej z takich problematycznych sytuacji i jednocześnie porusza kilka interesujących kwestii. Przede wszystkim sąd słusznie uznał, że odliczenie podatku naliczonego chociaż jest związane z fakturą, to wynika przede wszystkim z konkretnej czynności. Dlatego nie można odliczyć podatku naliczonego z drugiej faktury dotyczącej tej samej transakcji, ponieważ faktycznie nie potwierdza ona żadnej czynności.

Orzeczenie pośrednio potwierdza, że możliwe jest wystawienie faktury korygującej „do zera” (tj. takiej, która zmniejszy o 100 proc. wartość pierwotnej faktury) oraz wystawienie nowej, poprawnej faktury potwierdzającej tę samą sprzedaż. W codziennych operacjach takie sytuacje zdarzają się dość często. Taka praktyka bywa kwestionowana przez organy podatkowe, które uznają, że nie ma możliwości wystawienia faktury korygującej „do zera” w sytuacji, gdy faktycznie doszło do transakcji, a zmieniła się tylko np. cena lub ilość towarów. Wydaje się, że wyroki takie jak omawiany pozwolą ograniczyć taką praktykę organów.