Reklama

Zwrot podatku pobranego przez notariusza od umowy spółki

Niedoszli wspólnicy mogą się ubiegać o zwrot pobranego przez notariusza podatku od umowy spółki

Aktualizacja: 28.10.2010 04:49 Publikacja: 28.10.2010 04:45

Zwrot podatku pobranego przez notariusza od umowy spółki

Foto: Fotorzepa, dp Dominik Pisarek

Reklama

Osoby zawierające umowę spółki z ograniczoną odpowiedzialnością mają prawo do zwrotu zapłaconego za pośrednictwem notariusza podatku od czynności cywilnoprawnych, jeżeli skutecznie powołają się na okoliczności powodujące nieważność zawieranej umowy.

Takie wnioski wynikają z niedawnego [b]wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie (sygn. akt III SA/Wa 758/10).[/b]

Sprawa dotyczyła odmowy wszczęcia postępowania o zwrot podatku pobranego zgodnie z [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=262EA6D20605E9D7D1AD8B6621D95D02?id=357070]ustawą o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU 2010 r. nr 101, poz. 649)[/link].

[b]Z wnioskiem o zwrot wystąpiły osoby, które podpisały umowę spółki, a później powołały się na błąd co do złożonego u notariusza oświadczenia woli.[/b]

Zgodnie z art. 11 ust. 1 pkt 1 ustawy podatek podlega zwrotowi, jeśli uchylone zostały skutki prawne oświadczenia woli (tzw. nieważność względna). Przepis ten dotyczy czynności prawnej dokonanej pod wypływem błędu, groźby lub podstępu. W takim przypadku można skutecznie powoływać się na błąd do roku od jego wykrycia, a w przypadku groźby do roku od chwili, w której ustał stan uzasadnionej okolicznościami obawy.

Reklama

Organ podatkowy odmówił jednak wszczęcia postępowania, stwierdzając, że żądanie zostało wniesione przez podmiot niebędący stroną. Zdaniem fiskusa uprawnionym do zwrotu byłaby wyłącznie spółka. Zgodnie z art. 165a § 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=C9C651523928ED762355EEFFEEBF05DA?id=176376]ordynacji podatkowej (DzU 2005 r. nr 8, poz. 60)[/link] w takiej sytuacji organ wydaje postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania .

Sąd uznał, że przepisów ordynacji nie można interpretować w oderwaniu od [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=BD242F377E0A8F7621A2D31F107FB67D?id=133014]kodeksu spółek handlowych (DzU z 2000 r. nr. 94, poz. 1037)[/link] i realiów gospodarczych. Organy podatkowe powinny wziąć pod uwagę szczególnie art. 13 k.s.h. mówiący o solidarnej odpowiedzialności wspólników spółek kapitałowych (z ograniczoną odpowiedzialnością oraz akcyjnej) w organizacji oraz samej spółki.

– Wcale nie jest tak, że jedynym uprawnionym do zwrotu jest sam podatnik – powiedział sąd. Zwrócił też uwagę, że ekonomiczny ciężar zapłaty podatku faktycznie ponoszą przyszli wspólnicy i powinni mieć oni prawo do ubiegania się o zwrot nienależnie pobranego podatku.

– Ciekawa jest sytuacja z zawiązywaniem spółek osobowych – mówi Marek Kolibski, partner w kancelarii KNDP. – Podmioty takie powstają z momentem wpisu do rejestru. Już zawierając umowę u notariusza, trzeba jednak zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych i formalnie podatnikiem jest spółka, która de facto jeszcze nie istnieje.

- Praktyka jest taka, że osoby zawiązujące spółkę przynoszą pieniądze, a notariusz jako płatnik przekazuje je fiskusowi – kontynuuje Marek Kolibski. – Problem powstaje, kiedy trzeba je zwrócić. Nie ma przepisów, które by regulowały taką sytuację – zauważa.

– Podejście sądu jest racjonalne i logiczne, a także uczciwe, choć nie ma ono oparcia w samych przepisach podatkowych. Podobnie zresztą było w kwestii zwrotu VAT wspólnikom rozwiązanej spółki osobowej. Jeszcze przed zmianą przepisów, które wprost to obecnie przewidują, sądy słusznościowo oraz w zgodzie z wykładnią prokonstytucyjną, ale wbrew stanowisku fiskusa, przyjmowały, że taki zwrot się należny – kończy ekspert.