Deportowani także w granicach

[b]Trybunał Konstytucyjny na wczorajszym (16 grudnia) posiedzeniu orzekł, że art. 2 pkt 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=6947F7DE2B021B5D0EA13A475AA09519?id=74076]ustawy z 31 maja 1996 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez Trzecią Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich[/link] jest niezgodny z konstytucją.

[/b]

Sędziowie uznali, że niekonstytucyjne są przepisy pomijające przy przyznawaniu specjalnego dodatku przesłankę deportacji (wywiezienia) do pracy przymusowej w granicach przedwojennego państwa polskiego.

[srodtytul]Zła definicja[/srodtytul]

Zawarta w zaskarżonym przepisie definicja deportacji zdaniem TK jest zbyt restrykcyjna i niedopasowana do celu ustawy, a jest nim poprawa warunków życia osób świadczących pracę przymusową na rzecz ZSRR i Trzeciej Rzeszy.

Zakwestionowane rozwiązanie stanowi, że warunkiem uzyskania świadczenia deportacyjnego staje się przekroczenie granicy państwa polskiego, a nie szczególna dolegliwość represji (praca przymusowa w warunkach przesiedlenia). W rezultacie świadczenie deportacyjne może zostać przyznane osobie deportowanej np. do sąsiedniej miejscowości, podczas gdy nie przysługuje ono osobom przesiedlonym o kilkaset kilometrów, ale w granicach państwa polskiego. Tak było właśnie z osobą, której sprawa stanowiła dla rzecznika praw obywatelskich sporządzenie wniosku o zbadanie zgodności z konstytucją definicji deportacji. Osoba, która szukała u rzecznika pomocy, została w czasie II wojny światowej wywieziona z rodzinnego Włodzimierza Wołyńskiego do pracy w oddalonym o 1000 kilometrów wojskowym szpitalu pod Olkuszem. Mimo tak znacznej odległości i związanych z tym niedogodności odmówiono jej prawa do świadczenia.

Urząd do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych szacuje, że zaskarżone przepisy mogły pozbawiać prawa do świadczeń nawet 20 tys. deportowanych.

Dla osób deportowanych, obecnie w podeszłym wieku, dodatkowe świadczenia są znaczącym wsparciem domowego budżetu. Wysokość świadczenia dla deportowanych jest uzależniona od okresu przymusowej pracy i rośnie z każdym miesiącem. Jego maksymalna wysokość to obecnie 173,10 zł.

[srodtytul]Składać wnioski[/srodtytul]

Przywrócenie stanu zgodności z konstytucją w niniejszej sprawie będzie wymagało interwencji ustawodawcy. TK stwierdził, że powinna ona zostać podjęta w możliwie najkrótszym terminie ze względu na wiek i sytuację osobistą ofiar tej represji.

Osoby, którym odmówiono przyznania świadczenia deportacyjnego ze względu na niespełnienie kryteriów "geograficznych", mają prawo do wznowienia postępowania w swoich sprawach na zasadach określonych w art. 190 ust. 4 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=EDC6AC0BBFCC7DAC02F36D8513AF1466?id=77990]konstytucji[/link] oraz [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=FF4152402553DA30B840FE925AA20045?id=133093]kodeksie postępowania administracyjnego[/link].