Szacowanie obrotu niezgodne z unijną dyrektywą

W 2006 r. polskie przepisy dotyczące oszacowania podstawy opodatkowania VAT były sprzeczne z ówczesnym brzmieniem VI dyrektywy. Nie było w niej przepisu, który dawałby możliwość ustalenia podstawy opodatkowania w sposób najbardziej zbliżony do stanu rzeczywistego.Podstawą opodatkowania powinna być wartość rzeczywiście otrzymana, co potwierdza orzecznictwo ETS.

Aktualizacja: 06.07.2009 07:31 Publikacja: 06.07.2009 06:40

Szacowanie obrotu niezgodne z unijną dyrektywą

Foto: ROL

Red

Tak orzekł [b]WSA w Rzeszowie 25 maja 2009 r. (I SA/Rz 11/09)[/b].

Podatnik w okresie od kwietnia do listopada 2006 r. kupił i następnie sprzedał osiem używanych samochodów osobowych niezarejestrowanych na terytorium Polski. W wyniku kontroli organ podatkowy uznał, że liczba sprzedanych samochodów, jak i krótki okres, w jakim doszło do wszystkich transakcji, wskazują jednoznacznie na prowadzenie przez podatnika działalności gospodarczej podlegającej VAT. Stwierdził ponadto, że podatnik nie był zarejestrowany jako czynny podatnik VAT, nie składał deklaracji VAT-7 i nie prowadził ewidencji dla celów rozliczenia VAT. W związku z tym określił zobowiązanie podatkowe w VAT za ten okres.

W odwołaniu od tej decyzji podatnik zakwestionował wysokość podatku, wskazując, że określenie podstawy opodatkowania w drodze oszacowania było nieprawidłowe, skoro wartość transakcyjna samochodów została wskazana w umowach sprzedaży. Organ odwoławczy utrzymał w mocy zaskarżone rozstrzygnięcie.

Sprawa trafiła do WSA. Sąd uznał, że organy prawidłowo oceniły sytuację, uznając, iż sprzedaż aut wypełnia znamiona działalności gospodarczej. Jednak wychodząc poza zakres skargi, uchylił ich decyzje. Stwierdził, że w 2006 r. art. 23 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=8C058B372A7B2F93350D927C56D2A30D?id=176376]ordynacji podatkowej[/link], pozwalający na szacowanie podstawy opodatkowania VAT razie braku lub wadliwości ksiąg podatkowych, był sprzeczny z ówczesną treścią art. 11 ust. 1 [b]VI dy-rektywy[/b], regulującego ustala-nie podstawy opodatkowania. Zgodnie z orzecznictwem ETS zasadą jest, że podstawę opodatkowania stanowi wartość rzeczywiście otrzymana w każdym konkretnym przypadku, a nie wartość oszacowana według obiektywnych kryteriów. Wyjątki od tej reguły państwo członkowskie mogło ustalić tylko na warunkach określonych w art. 11A ust. 6 VI dyrektywy (w ramach środka specjalnego, co w tym wypadku nie wchodziło w grę).

[i]Zespół Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte[/i]

[ramka][b]Komentuje Łukasz Janiga, konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Krakowie)[/b]

Przedstawiony wyrok utrwala pozytywną dla podatników linię orzeczniczą. Zgodnie ze stanowiskiem sądu w rozpatrywanej sprawie organ nie mógł zastosować art. 23 ordynacji podatkowej i oszacować podstawy opodatkowania dla celów określenia kwoty zobowiązania z tytułu VAT (podobnie orzekł [b]WSA w Bydgoszczy w wyroku z 27 marca 2009 r., I SA/Bd 602/08[/b]).

Sąd słusznie przyjął, że po 1 maja 2004 r. zastosowanie tego przepisu do oszacowania podstawy opodatkowania VAT było niezgodne z regulacjami wspólnotowymi. Zgodnie z art. 11 ust. 1 [b]VI dyrektywy (obecnie art. 73 dyrektywy 2006/112/WE)[/b] podstawą opodatkowania jest – z zastrzeżeniem wymienionych w tym przepisie wyjątków – wszystko, co stanowi wartość otrzymanego wzajemnego świadczenia, które dostawca lub świadczący usługi otrzymuje lub powinien otrzymać od kupującego, klienta lub osoby trzeciej, z tytułu takich dostaw. Szacunek (rozumiany jako ustalenie wartości rynkowej), jako inna dopuszczalna metoda określania podstawy opodatkowania, został wprowadzony do zharmonizowanego systemu VAT dopiero od 13 sierpnia 2006 r., ale jedynie w odniesieniu do wyjątkowych sytuacji przewidzianych w obowiązującym od tego dnia art. [b]11 ust. 6 VI dyrektywy (obecnie art. 77 i 80 dyrektywy 2006/112/WE)[/b].

Zatem można przyjąć, że szacowania podstawy opodatkowania VAT nie stosuje się w odniesieniu do sytuacji innych niż przewidziane wyraźnie przez prawo wspólnotowe. W takim wypadku – gdy istnieje możliwość ustalenia rzeczywistej wartości otrzymanego świadczenia wzajemnego – organy podatkowe nie mogą określić innej podstawy opodatkowania, nawet jeżeli jej wartość odbiega od rynkowej.

Są podstawy do twierdzenia, że art. 23 ordynacji podatkowej jest niezgodny z regulacjami wspólnotowymi w zakresie, w jakim może być stosowany w odniesieniu do podatników VAT. W razie braku lub wadliwości ksiąg podatkowych organy podatkowe powinny dążyć do ustalenia wartości faktycznie otrzymanych świadczeń wzajemnych i w ten sposób określić podstawę opodatkowania. Szacowanie podstawy opodatkowania VAT może nastąpić wyłącznie w sytuacjach przewidzianych w art. 32 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=172827]ustawy o VAT [/link](powiązania między kontrahentami), jednak w tym wypadku one nie wystąpiły.[/ramka]

Tak orzekł [b]WSA w Rzeszowie 25 maja 2009 r. (I SA/Rz 11/09)[/b].

Podatnik w okresie od kwietnia do listopada 2006 r. kupił i następnie sprzedał osiem używanych samochodów osobowych niezarejestrowanych na terytorium Polski. W wyniku kontroli organ podatkowy uznał, że liczba sprzedanych samochodów, jak i krótki okres, w jakim doszło do wszystkich transakcji, wskazują jednoznacznie na prowadzenie przez podatnika działalności gospodarczej podlegającej VAT. Stwierdził ponadto, że podatnik nie był zarejestrowany jako czynny podatnik VAT, nie składał deklaracji VAT-7 i nie prowadził ewidencji dla celów rozliczenia VAT. W związku z tym określił zobowiązanie podatkowe w VAT za ten okres.

Pozostało 84% artykułu
W sądzie i w urzędzie
Czterolatek miał zapłacić zaległy czynsz. Sąd nie doczytał, w jakim jest wieku
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Spadki i darowizny
Podział spadku po rodzicach. Kto ma prawo do majątku po zmarłych?
W sądzie i w urzędzie
Już za trzy tygodnie list polecony z urzędu przyjdzie on-line
Zdrowie
Ważne zmiany w zasadach wystawiania recept. Pacjenci mają powody do radości
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Sądy i trybunały
Bogdan Święczkowski nowym prezesem TK. "Ewidentna wada formalna"