[i]Zespół Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte[/i]
[ramka][b]Aleksander Kot, menedżer w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Warszawie)[/b]
Zgodnie z art. 15a [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=962E226DDC3EC2EFD71B941DF9E848E4?id=115893]ustawy o CIT[/link] podatkowy przychód/koszt z tytułu różnic kursowych powstaje, jeśli wyrażona w złotych kwota przychodu należnego (poniesionego kosztu) będzie wartością różną od wyrażonej w złotych kwoty przychodu z dnia jego otrzymania (kosztu z dnia zapłaty).
Z art. 12 ust. 4 pkt 9 ustawy o CIT wynika, że przychodem należnym nie jest należny VAT, natomiast art. 16 ust. 1 pkt 46 stanowi, że podatek naliczony nie jest uważany za koszt uzyskania przychodu. Zatem, zgodnie z literalną wykładnią tych przepisów, należy uznać, że ewentualne różnice kursowe od kwoty VAT wskazanej na fakturze sprzedaży lub zakupu wyrażonej w walucie obcej nie są różnicami kursowymi dla celów podatkowych.
Wykładnia taka prowadzi do komplikacji w praktyce. Nie pozwala na uznanie jako różnic kursowych dla celów podatkowych oczywistych przysporzeń lub kosztów związanych z wahaniem kursów walut w okresie płatności faktury. Sąd to zauważa i stwierdza, że na mocy decyzji ustawodawcy pewne zdarzenia ekonomiczne wywołują efekt podatkowy, a inne nie. Można się z tym zgodzić, ale warto odnotować, że wolą tego samego ustawodawcy te same różnice kursowe będą jednak wywoływały efekt podatkowy, jeśli podatnik będzie je rozliczał zgodnie z art. 9b ustawy o CIT, przyjmując jako wynik podatkowy wynik rachunkowy. Poza tym nierozpoznawanie dla celów podatkowych różnic kursowych odpowiadających podatkowi VAT zmusza do prowadzenia podwójnej kalkulacji w związku z wystawieniem/otrzymaniem każdej faktury z VAT wystawionej w walucie obcej.
Czy obecne przepisy nie pozwalają na inną interpretację? Jeśli zwrócimy uwagę, że kwota podatku VAT jest zgodnie z regulacjami VAT ustalana w walucie polskiej na moment wystawienia faktury (a także umieszczana jest na fakturze), to można stwierdzić, że w wyniku jej wystawienia podatnik ustala precyzyjnie kwotę VAT niebędącego przychodem podatkowym. W efekcie jakakolwiek wynikająca ze zmiany kursów nadwyżka (lub zmniejszenie) wpływów otrzymanych ponad (poniżej) wartość zaksięgowaną na moment wystawienia faktury jest w istocie zwiększeniem lub zmniejszeniem przychodu podatkowego, i jako taka powinna być potraktowana jako podatkowa różnica kursowa. To, że proporcja wartości ceny i VAT wyrażonych w walucie obcej byłaby inna, nie miałoby znaczenia, gdyż wartość VAT została ostatecznie ustalona wcześniej, a wszelkie nadwyżki lub zmniejszenia wpływów wywołałyby efekt jedynie w podatku dochodowym. Analogiczna argumentacja dotyczy także faktur zakupowych.[/ramka]
