Opcje rozliczamy metodą kasową

Przychód z instrumentów pochodnych powstaje w chwili faktycznego otrzymania płatności, a koszty podatkowe związane z takimi transakcjami należy rozliczyć w dniu ich faktycznego poniesienia

Aktualizacja: 31.08.2009 07:47 Publikacja: 31.08.2009 06:28

Opcje rozliczamy metodą kasową

Foto: Fotorzepa, dp Dominik Pisarek

Red

[b]To wnioski z wyroków WSA we Wrocławiu z 4 czerwca 2009 r. (I SA/Wr 327/09; I SA/ Wr 328/09).[/b]

Spółka prowadzi działalność w zakresie wydobycia rud oraz produkcji i sprzedaży metali nieżelaznych. W związku z tym że jest narażona na wahania rynkowych cen sprzedawanych produktów notowanych na giełdach światowych oraz zmienność kursów walut, zawiera z bankami transakcje (o charakterze nierzeczywistym) na instrumentach pochodnych, m.in. opcje walutowe i towarowe, transakcje terminowe typu forward i swap. W transakcjach tych występuje data wykonania (expire day), w której ustalana jest cena rozliczenia, oraz data rozliczenia (delivery day), w której następuje przepływ środków.

Spółka zwróciła się do ministra finansów z pytaniem: [b]w którym momencie powinna rozliczyć przychody i koszty związane z transakcjami na instrumentach pochodnych?[/b]

Jej zdaniem przychody należy rozpoznać w dniu faktycznego otrzymania płatności, a koszty w dacie rozliczenia wynikającej z umowy.

Organ podatkowy uznał stanowisko spółki za błędne, gdyż zgodnie z art. 12 ust. 3a ustawy o CIT wykazanie przychodu następuje wtedy, gdy jest należny, czyli w dacie wykonania kontraktu. W tym samym dniu nastąpi rozliczenie kosztów uzyskania przychodów.

Sprawa trafiła do WSA. Sąd uchylił interpretację MF, wskazując, że zgodnie z art. 12 ust. 3a ustawy o CIT za datę powstania przychodu uważa się dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi. W opisanej sytuacji natomiast nie ma takiego dnia, ponieważ przedmiotem umów były transakcje nierzeczywiste, w których nie występuje wydanie towaru bądź wykonanie usługi. Dlatego też należy uznać, że [b]przychód z instrumentów pochodnych powstanie w dniu otrzymania zapłaty zgodnie z art. 12 ust. 3e ustawy o CIT.

Jeśli natomiast chodzi o koszty uzyskania przychodów z tytułu realizacji instrumentów pochodnych, należy zastosować art. 15 ust. 4d ustawy o CIT, w świetle którego spółka jest uprawniona do potrącenia kosztów wynikających z realizacji instrumentu pochodnego w dacie poniesienia wydatku.[/b]

[i]Benedykt Rubak, Zespół Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte[/i]

[ramka][b]Komentuje Helena Bogdanowska-Kulesza, starsza konsultantka w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Warszawie)[/b]

W świetle definicji zawartej w ustawie o CIT pochodne instrumenty finansowe są to prawa majątkowe, których cena zależy bezpośrednio lub pośrednio od ceny środka bazowego, wysokości stóp procentowych lub indeksów. Definicja ta wskazuje wprost, że derywaty stanowią prawa majątkowe.

W praktyce organy podatkowe najczęściej uznają, że przychód z tytułu instrumentów pochodnych powinien być rozpoznawany zgodnie z art. 12 ust. 3a ustawy o CIT. Przepis ten nawiązuje do dnia wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi. Organy twierdzą, że w przypadku realizacji derywatów mamy do czynienia ze zbyciem prawa majątkowego albo z wykonaniem usługi. Uważają więc, że przychód należy rozpoznać w dniu realizacji praw wynikających z kontraktu, niezależnie od tego, że faktyczny przepływ środków pieniężnych nastąpi dopiero w przyszłości (np.[b] pismo ministra finansów z 16 czerwca 2009 r., IPPB3/423-175/09-4/AG[/b]).

Zdaniem WSA w omawianej sytuacji zastosowanie powinna mieć kasowa zasada rozpoznawania przychodów (art. 12 ust. 3e ustawy o CIT). Sąd uznał, że nie ma miejsca wydanie rzeczy, zbycie prawa majątkowego ani wykonanie usługi, o których mówi art. 12 ust. 3a. Podobnie spółka jest uprawniona do rozpoznania kosztów podatkowych z tytułu derywatów w momencie ich poniesienia, pod warunkiem że poniesienie wydatku nie następuje wcześniej niż realizacja praw wynikających z instrumentu pochodnego.

Zmiany kursów walutowych w ostatnim czasie przyczyniły się do powstania strat u podatników w związku z realizacją opcji walutowych, co w konsekwencji spowodowało problemy z wykonaniem zobowiązań. Z tego względu stanowisko organów, zgodnie z którym przychody np. z tytułu opcji walutowych należy rozpoznać w momencie, gdy są należne, natomiast nie zostały jeszcze otrzymane, jest uciążliwe dla podatników (banków, brokerów). Dlatego omawiany wyrok WSA we Wrocławiu należy ocenić pozytywnie.[/ramka]

[b]To wnioski z wyroków WSA we Wrocławiu z 4 czerwca 2009 r. (I SA/Wr 327/09; I SA/ Wr 328/09).[/b]

Spółka prowadzi działalność w zakresie wydobycia rud oraz produkcji i sprzedaży metali nieżelaznych. W związku z tym że jest narażona na wahania rynkowych cen sprzedawanych produktów notowanych na giełdach światowych oraz zmienność kursów walut, zawiera z bankami transakcje (o charakterze nierzeczywistym) na instrumentach pochodnych, m.in. opcje walutowe i towarowe, transakcje terminowe typu forward i swap. W transakcjach tych występuje data wykonania (expire day), w której ustalana jest cena rozliczenia, oraz data rozliczenia (delivery day), w której następuje przepływ środków.

Pozostało 84% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów