Numer VAT UE nabywcy konieczny do skorzystania z zerowej stawki

[b]Tak orzekł NSA 6 lipca 2010 r. (I FSK 1153/09).[/b]

Spółka w deklaracjach podatkowych wykazywała kwotę różnicy VAT do zwrotu z tytułu wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (WDT). Z faktur wynika, że dostawy kierowano do angielskiego odbiorcy posługującego się numerem identyfikacyjnym VAT UE. Informacje uzyskane od administracji brytyjskiej ujawniły, że wskazany na fakturach numer należał jednak do innej firmy.

W związku z tym fiskus uznał, że brak było podstaw do opodatkowania dostaw zerową stawką VAT. Spółka nie zgodziła się z tym, argumentując, że nie można uzależniać możliwości zastosowania stawki 0 proc. VAT od prawidłowości rozliczeń podatkowych nabywcy.

Sprawa trafiła do WSA. Sąd podzielił stanowisko organu. Stawka 0 proc. VAT może mieć zastosowanie, gdy dostawa spełnia warunki przewidziane w art. 42 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=17D1F175CBC1000681743E9D550EDE8C?n=1&id=172827&wid=337454]ustawy o VAT[/link] do uznania jej za WDT: nastąpiła na rzecz podmiotu mającego status podatnika VAT w innym państwie UE, podatnik podał na fakturze prawidłowe numery identyfikacyjne VAT wraz z dwuliterowym kodem państwa, towary zostały wysłane lub wywiezione z Polski do miejsca przeznaczenia w innym kraju UE, podatnik ma odpowiedni dowód potwierdzający wywiezienie towarów.

Zdaniem WSA brak jest także podstaw do uznania dostaw za sprzedaż wysyłkową, czego domagała się spółka. W wypadku sprzedaży wysyłkowej na spółce również ciąży obowiązek udokumentowania dostarczenia towarów jednoznacznie określonemu odbiorcy, a w sprawie nie zostało to dowiedzione.

Spółka wniosła skargę kasacyjną. NSA ją oddalił. Uznał, że uprawnienie do skorzystania z zerowej stawki VAT uzależnione jest od tego, czy kontrahent ma ważny i właściwy numer identyfikacyjny VAT UE. Spółka powinna była dołożyć należytej staranności przy wyborze i sprawdzeniu swojego odbiorcy, obciąża ją zaniechanie bądź zaniedbanie w tym zakresie.

[i]Autorka jest członkiem Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte[/i]

[ramka][b]Komentuje Tomasz Siek menedżer w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Warszawie)[/b]

Kwestie opodatkowania WDT od czasu wejścia Polski do UE są przyczyną licznych sporów między podatnikami a organami podatkowymi. Omawiany wyrok dotyczy jednego z nich.

Podstawową zasadą przy transakcjach wewnątrzwspólnotowych jest to, że powinny być one, co do zasady, dokonywane pomiędzy podatnikami VAT. Wynika to z dwóch przyczyn:

- przeniesienia miejsca opodatkowania takich czynności z kraju rozpoczęcia transportu towarów do kraju docelowego, tj. państwa konsumpcji, oraz

- obciążenia nabywcy obowiązkiem rozliczenia VAT z tytułu jej dokonania.

Jeśli klient nie jest podatnikiem VAT, to nawet gdy towar jest transportowany np. z Polski do Niemiec, taka dostawa powinna być potraktowana jako krajowa, a nie WDT. Podobnie było w tej sprawie. Dlatego wydaje się, że rozstrzygnięcie sądu było w tym wypadku prawidłowe.

Zbliżone rozstrzygnięcie zapadło również ostatnio w [b]wyroku NSA z 2 lipca 2010 r. (I FSK 1196/09)[/b].

Oddzielnym zagadnieniem pozostaje jednak możliwość sprawdzenia statusu kontrahenta przez polskiego przedsiębiorcę. W praktyce podatnicy najczęściej wykorzystują do tego bazę danych VIES, udostępnianą przez Komisję Europejską. Jednak w większości przypadków umożliwia ona tylko potwierdzenie, że dany numer VAT jest ważny.

Nie zawiera natomiast takich informacji, jak nazwa podatnika lub jego adres. W konsekwencji może się zdarzyć, że polski przedsiębiorca uzyska potwierdzenie prawidłowości numeru VAT, lecz faktycznie numer ten będzie należał do innego podmiotu niż jego kontrahent (tak jak w omawianej sprawie).

W mojej opinii w takich sytuacjach oprócz weryfikacji przesłanek formalnych niezbędnych do zastosowania zerowej stawki VAT do WDT organy podatkowe powinny również sprawdzić, czy przedsiębiorca dochował należytej staranności przy ustaleniu statusu swojego kontrahenta. Jeśli tak, to nie powinien być karany za ewentualne oszustwo kontrahenta.