Uczelnia może sprzedać majątek mimo sprzeciwu ministra

Publiczna szkoła wyższa musi wystąpić o zgodę Skarbu Państwa na sprzedaż mienia o wartości przekraczającej 50 tys. euro

Aktualizacja: 15.11.2010 03:55 Publikacja: 15.11.2010 00:36

Uczelnia może sprzedać majątek mimo sprzeciwu ministra

Foto: Fotorzepa, Seweryn Sołtys Seweryn Sołtys

Z uchwały Sądu Najwyższego wynika, że jeśli minister odmówi zgody, a uczelnia się odwoła, to sprawa trafi do sądu, który może wydać postanowienie o jej udzieleniu [b](sygn akt. III CZP 73/10)[/b].

Zgodnie z ustawą o zasadach wykonywania uprawnień przysługujących Skarbowi Państwa państwowe osoby prawne muszą uzyskać zgodę ministra Skarbu Państwa na dokonanie czynności prawnej w zakresie rozporządzenia składnikami aktywów trwałych. Zgoda taka potrzebna jest m.in. na oddanie aktywów do korzystania innym podmiotom na podstawie umów prawa cywilnego lub ich wniesienia do spółki albo spółdzielni. Ważne jednak, by ich wartość rynkowa przekraczała równowartość 50 tys. euro. Czynność prawna, której dokonano z naruszeniem tego obowiązku, jest nieważna.

Przepisy te mają zastosowanie także do rozporządzania składnikami aktywów trwałych przez uczelnie.

O taką zgodę zwróciła się do ministra skarbu w maju 2007 r. Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego. Chodziło o akceptację sprzedaży deweloperowi działki położonej na stołecznym Wilanowie o wartości 1,5 mln zł. W lipcu 2008 r. minister zgody odmówił. SGGW skorzystała z możliwości wniesienia sprzeciwu do tegoż ministra. Sprzeciw nie został jednak uwzględniony.

W takim wypadku ubiegającemu się o zgodę przysługuje prawo odwołania się do sądu. Sąd musi w terminie 14 dni wyznaczyć rozprawę. Odwołanie rozpatrywane jest w postępowaniu nieprocesowym. Zastosowanie mają do niego postanowienia kodeksu postępowania cywilnego o rozpatrywaniu spraw z zakresu przepisów o przedsiębiorstwach państwowych i samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego (art. 691[sup]1[/sup] – 691[sup]9[/sup] [link= http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=906021C3C4F8A71B08066CD633B6506B?id=70930]kodeksu postępowania cywilnego[/link]).

SGGW takie odwołanie wniosła. Sąd I instancji wydał we wrześniu 2009 r. postanowienie, w którym wyraził zgodę na sprzedaż wskazanej nieruchomości deweloperowi za cenę 1 mln 965 zł netto powiększoną o ewentualny VAT. Sąd ten uznał, że rozstrzygnięcie ministra o odmowie zgody było bezpodstawne.

Sprawa znalazła się w sądzie II instancji wskutek apelacji Skarbu Państwa reprezentowanego przez ministra skarbu. Zarzucił on m.in. naruszenia przepisów postępowania będące skutkiem nieprawidłowej oceny materiału dowodowego i braku ustaleń faktycznych do rozstrzygnięcia sprawy. Zakwestionował też prawo sądu do wyrażenia w takiej sprawie zgody na zbycie nieruchomości. W jego ocenie sąd może w niej wydać tylko orzeczenie kasatoryjne, tj. uchylające postanowienie odmawiające uwzględnienia sprzeciwu od odmowy wyrażenia zgody.

Sąd II instancji nie był pewny słuszności tej oceny. Dlatego skierował pytanie do SN, czy wydanie przez sąd postanowienia o udzieleniu zgody jest dopuszczalne. W uzasadnieniu tego pytania sąd II instancji stwierdził, iż ustawodawca nie wskazał, jaki charakter ma mieć orzeczenie sądu rozstrzygające spór co do udzielenia zgody.

Możliwe są tu więc dwa przeciwstawne stanowiska. Pierwsze – że sąd może wydać tylko orzeczenie o oddaleniu odwołania lub o uchyleniu rozstrzygnięcia ministra. Drugie – że jest uprawniony do wydania orzeczenia zmieniającego rozstrzygnięcie ministra. Może więc udzielić zgody na dokonanie spornej czynności prawnej. Sąd zaznaczył przy tym, że wniosku o udzielenie zgody na transakcję minister skarbu nie rozstrzyga jako organ administracji publicznej, lecz jako organ reprezentujący Skarb Państwa w zakresie wykonywania jego uprawnień wobec państwowych osób prawnych.

Z treści uchwały podjętej w odpowiedzi na pytanie prawne wynika, że Sąd Najwyższy za słuszne uznał drugie z przedstawionych stanowisk. Potwierdził, że sąd może wydać postanowienie o udzieleniu zgody na wykonanie czynności prawnej.