Akcyza na oleje i smary niezgodna z dyrektywą

[b]Tak orzekł WSA w Łodzi 19 stycznia 2011 r. (I SA/Łd 910/10).[/b]

Spółka zamierza nabyć wewnątrzwspólnotowo oleje i smary, które nie są przeznaczone do celów napędowych ani opałowych, z zamiarem ich późniejszej odsprzedaży na terenie Polski. W związku z tym wystąpiła do ministra finansów z wnioskiem o wydanie interpretacji przepisów dotyczących opodatkowania akcyzą tych towarów.

Jej zdaniem obciążenie podatkiem akcyzowym olejów i smarów jest niezgodne z dyrektywą 92/12/EWG. Dyrektywa ta stanowi bowiem, że państwa członkowskie mogą nałożyć akcyzę na wyroby niezharmonizowane, pod warunkiem że nie spowoduje to zwiększenia formalności przy przekraczaniu granicy.

Zdaniem spółki polskie przepisy akcyzowe powodują utrudnienia mające wpływ na handel między państwami członkowskimi.

Minister finansów uznał stanowisko spółki za nieprawidłowe, nie znajdując w ustawie naruszenia norm dyrektywy.

WSA w Łodzi uchylił tę interpretację. Zdaniem sądu dyrektywa nie wyklucza możliwości nakładania podatku akcyzowego na towary niebędące wyrobami zharmonizowanymi, należy jednakże czynić to w sposób, który nie zwiększa formalności przy przekraczaniu granicy w handlu między państwami członkowskimi.

Polska [link=http://akty-prawne.rp.pl/Dokumenty/Ustawy/2009/DU2009Nr%20%203poz%20%2011a.asp]ustawa akcyzowa[/link] nakłada obowiązek podatkowy na wyroby w postaci olejów i smarów, natomiast [link=http://akty-prawne.rp.pl/Dokumenty/Rozporzadzenia/2010/DU2010nr159poz1070.htm]rozporządzenie z 2010 r. w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego[/link] wyłącza z opodatkowania te oleje i smary, które nie są przeznaczone dla celów napędowych albo opałowych. Warunkiem tego wyłączenia jest jednak spełnienie przez podatnika wymogów opisanych w art. 32 ust. 5 – 13 ustawy akcyzowej.

WSA stanął na stanowisku, że te wymogi są formalnościami, które w znaczny sposób utrudniają przekraczanie granicy w handlu między państwami członkowskimi. Sposób opodatkowania olejów i smarów przyjęty przez polskiego ustawodawcę jest więc niezgodny z dyrektywą 92/12/EWG.

[i]Autor jest członkiem Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte[/i]

[ramka][b]Komentuje:

Grzegorz Keler, konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Katowicach)[/b]

Problem zwolnienia od podatku akcyzowego wewnątrzwspólnotowego nabycia olejów smarowych nie jest nowy, jednak omawiany wyrok należy do pierwszych wydanych pod rządami nowego rozporządzenia w sprawie zwolnień. Kwestią kluczową dla rozstrzygnięcia sprawy była wykładnia pojęcia „formalności związane z przekraczaniem granicy”.

Państwa członkowskie mogą bowiem wprowadzić lub utrzymać podatki na wyroby niezharmonizowane, tylko jeżeli nie spowodują one zwiększenia tych formalności.

Co prawda Polska zdecydowała się zwolnić od akcyzy oleje smarowe wykorzystywane do celów innych niż opałowe lub napędowe, jednak aby skorzystać z tego zwolnienia, podatnik musi spełnić wiele wymogów formalnych. Niewątpliwie warunki te, wskazane w art. 32 ust. 5 – 13 ustawy o podatku akcyzowym, np. prowadzenie szczegółowej ewidencji wyrobów akcyzowych, są dla podatników uciążliwe.

Nie wydaje się przy tym uzasadniony pogląd wyrażony przez [b]Izbę Skarbową w Katowicach w interpretacji z 16 lipca 2009 r. (IBPP3/443-365/09/ŁW)[/b], zgodnie z którym państwa członkowskie mogą dowolnie określić warunki korzystania ze zwolnienia. Istnieje jednak wątpliwość, czy wynika to z powołanych przez sąd przepisów dyrektywy.

Dotąd przyjmowano raczej, że odnoszą się one do formalności wynikających z opodatkowania, a nie wiążących się ze zwolnieniami.

W skargach podatnicy podnosili zwykle innego rodzaju argumenty, a ograniczenie zamieszczone w ust. 3 pkt 3 dyrektywy łączyli z formalnościami związanymi z pobieraniem podatku akcyzowego.

Podejście zaprezentowane przez sąd w omawianym wyroku jest zatem pewnym novum, co nie znaczy, że nie zasługuje ono na rozważenie i aprobatę. Wydaje się, że przemawia za tym wykładnia celowościowa przepisów dyrektywy.

Skoro bowiem opodatkowanie nie powinno skutkować dodatkowymi formalnościami, to tym bardziej skutku takiego nie powinno wywierać zwolnienie. Wynika to również ze swobody przepływu towarów w Unii Europejskiej.

Wątpliwości budzi jeszcze jedna kwestia: czy ustawowe warunki zwolnienia rzeczywiście są związane z przekraczaniem granicy, czy też wynikają jedynie ze zdarzenia powodującego powstanie obowiązku podatkowego.

Kierując się wykładnią przyjętą przez Europejski [b]Trybunał Sprawiedliwości w sprawie C-313/05[/b], trzeba by przyjąć, że np. konieczność złożenia określonych dokumentów nie powoduje zwiększenia formalności, o których mowa w art. 3 ust. 3 dyrektywy.

W tej sytuacji cieszy to, że mimo licznych kontrowersji łódzki sąd orzekł na korzyść podatnika.[/ramka]