Za starą pożyczkę podatek tylko od pożyczkobiorcy

Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA) w Poznaniu uchylił decyzję dyrektora Izby Skarbowej określającą solidarne zobowiązanie dwóch stron pożyczki udzielonej w październiku 2002 r. (sygnatura akt III SA/Po 127/11)

Strony nie złożyły wymaganej deklaracji i nie zapłaciły podatku od 150 tys. zł pożyczki, jednak zobowiązanie podatkowe się przedawniło. Pożyczkobiorca w listopadzie 2009 r. powołał się przed inspektorami kontroli skarbowej na zawartą przed laty umowę. Fiskus uznał, że zobowiązanie powstało na nowo. Zgodnie z art. 3 ust. 4

ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych

(tekst jedn. DzU z 2010 r. nr 101, poz. 649) jeżeli podatnik nie złożył deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych w terminie pięciu lat od końca roku, w którym upłynął termin płatności, a następnie przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej twierdzi, że taka czynność nastąpiła, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się na nią.

Sankcyjna stawka podatku od umowy pożyczki jest wtedy dziesięciokrotnie wyższa niż podstawowa i wynosi 20 proc.

Zobowiązanie solidarne może wyraźnie wynikać jedynie z przepisu ustawy

W związku z tym dyrektor Izby Skarbowej wydał decyzję określającą wysokość zobowiązania. Skierował ją do dwóch stron umowy – pożyczkodawcy i pożyczkobiorcy, co było jednym z zarzutów skargi do WSA. Przepisy w brzmieniu obowiązującym w dacie zawierania umowy wskazywały, że obowiązek podatkowy ciążył solidarnie na obu stronach czynności cywilnoprawnych. Nowelizacja wprowadzona 1 stycznia 2007 r. zniosła regułę solidarnej odpowiedzialności i od tej pory obowiązek ciąży wyłącznie na biorących pożyczkę.

Sąd uchylił decyzję dyrektora w części określającej zobowiązanie solidarne. Stwierdził, że powołanie się przez podatnika na fakt dokonania danej czynności cywilnoprawnej powoduje, wbrew zarzutom strony skarżącej, powtórne powstanie obowiązku podatkowego. Do przedmiotowej umowy pożyczki należało stosować przepisy ustawy podatkowej w brzmieniu obowiązującym po 31 grudnia 2006 r., a nie w dacie zawarcia umowy – uzasadnił sąd. Wykluczało to możliwość solidarnego obciążenia pożyczkodawcy, który jedynie potwierdził fakt zawarcia umowy.

Poznański WSA zaaprobował decyzję w pozostałej części. Nie przychylił się do argumentacji podatnika, że nie może być mowy o powołaniu się na umowę w sytuacji, gdy odpowiadał na pytania pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.

Zobacz