Gutowski, Kardas: Chamstwo i kłamstwo kosztować będzie najwyżej 15 tys. zł

Konstytucyjna wolność słowa to wyjątkowo istotna wartość. Wyznaczenie jej obszaru oparte jest na właściwym wyważeniu proporcji pomiędzy wolnością wypowiedzi a odpowiedzialnością za słowo. Prawidłowe ukształtowanie tej relacji zabezpiecza wymaganą kulturę debaty publicznej. Wyznacza granice akceptowalnych form ekspresji i rozmiar konsekwencji za ich przekroczenie. Przewidziana w kodeksie cywilnym ochrona dóbr osobistych jest oparta na regule domniemanej bezprawności. Naruszenia dóbr osobistych ocenia się przez pryzmat charakteru twierdzeń, ich treści, prawdziwości, formy, celu, umiaru. Jeśli naruszasz bezprawnie, musisz zaprzestać naruszenia lub usunąć jego skutki. To ostatnie zwykle sprowadza się do przeprosin lub innego oświadczenia o danej treści i formie, zasadniczo zależnej od sposobu i zasięgu naruszenia. Ponadto w razie zawinionego naruszenia, możliwe jest zasądzenie od naruszyciela odszkodowania lub zadośćuczynienia. Paradoksalnie, zwykle to nie roszczenia pieniężne są w Polsce najbardziej kosztowne. Nakazując naruszającemu dobra osobiste przeproszenie pokrzywdzonego lub działania w inny sposób usuwającego naruszenie dóbr sąd może upoważnić pokrzywdzonego do zastępczego opublikowania oświadczenia na koszt naruszyciela, gdy ten nie wykona czynności w określonym przez sąd terminie. To prosty mechanizm i całkiem sprawiedliwy.