Kampania wyborcza - Polska w budowie

Hasło „Polska w budowie" wymyślone przez sztabowców PO świetnie nadaje się do parodiowania. PiS szybko odpowiedział na nie konferencją „Polska w bałaganie", za którą po niekorzystnym wyroku sądu musiał zresztą przepraszać. Kandydatka tej partii na senatora skomentowała, że może to i budowa, ale na rusztowaniu brak desek.

W kufajce i berecie

„Fakty" TVN z pomocą młodych aktorów sparodiowały, nieco teatralne, sejmowe wystąpienie ministra Cezarego Grabarczyka, podczas którego chwalił się inwestycjami z pakietu „Polska w budowie". W sieci zaś samego szefa resortu infrastruktury ochrzczono mianem Boba Budowniczego.

Zresztą w Internecie dowcipów jest znacznie więcej. Jeden z blogerów z Salonu 24 hasło zilustrował rysunkiem eleganckiej szubienicy z podjazdem dla wózków inwalidzkich i znaczkiem „kapitał ludzki – człowiek najlepsza inwestycja". Inny przygotował fotomontaż, na którym zaliczył Donalda Tuska w poczet polskich budowniczych obok króla Kazimierza Wielkiego, Bieruta, Gomułki i Wałęsy.

Kolejny przedstawił premiera w przebraniu brzuchatego robotnika w kufajce i berecie, a całość uzupełnił komentarzem „Nikt ci tyle nie da, ile my ci obiecamy". Parafraz takich jak „Polska w rozbiórce" czy satyrycznych rysunków wyśmiewających hasło PO nie sposób zliczyć (na szczególne wyróżnienie zasługuje ten przedstawiający wygiętego w pałąk człowieka z podpisem „z cyklu „Polska w budowie" mostek ministra infrastruktury").

Taniec w szaliku

To wszystko świadczy, wbrew pozorom, że hasło Platformy jest trafione. Liczba parodii to jeden z dowodów na to. Nie ma potrzeby przekręcania haseł nieudanych, w przeciwieństwie do tych dobrych i skutecznych, by wspomnieć „Wybierzmy przyszłość" (w wersji przeciwników „Wybielmy przeszłość") z pierwszej zwycięskiej kampanii prezydenckiej Aleksandra Kwaśniewskiego czy „Yes, we can" (czyli „Tak, możemy") Obamy, do którego zwolennicy republikanów dodawali przeczenie („Yes, we can't").

Wracając zaś do obecnej sytuacji na polskiej scenie politycznej – to po co parodiować slogany SLD czy PSL, które znane są tylko działaczom, a i to pewnie nie wszystkim? Czy ktoś jest w stanie skojarzyć, które ugrupowanie idzie do wyborów pod hasłem „Najważniejszy jest człowiek" (ludowcy), a które proponuje nam „Jutro bez obaw" (lewica)? Są one do tego stopnia niekonkretne, że w zasadzie podpisać mógłby się pod nimi każdy polityk w każdym zakątku świata w dowolnej sytuacji. Trudno stwierdzić, czy ich twórcy mają poglądy lewicowe, czy prawicowe. A takich haseł, niebudzących żadnych emocji i abstrakcyjnych, nikomu nie chce się ani zapamiętywać, ani parodiować.

Chybioną kampanię SLD na razie ignorują media i wyborcy, a działań PSL nikt by nie zauważył, gdyby nie wojna partii Waldemara Pawlaka z Adamem Hofmanem. Wojna o to, że rzecznik PiS wyśmiał wyborczy teledysk ludowców, mówiąc, że chłopy wyjechały ze wsi i kompletnie im odbiło. Klipu z piosenką „Człowiek jest najważniejszy" nikt jednak bynajmniej nie parodiuje, zapewne dlatego, że on sam sprawia momentami wrażenie niezamierzonej parodii. Zwłaszcza wtedy, gdy wymuszonym luzem wykazują się politycy PSL: minister Jolanta Fedak i wicemarszałek Ewa Kierzkowska (obie w tańcu) czy poseł Stanisław Żelichowski (podryguje ubrany w artystowski szalik).

Jeśli ktoś nie wierzy, że w bitwie na hasła wygrywa partia Tuska, niech przypomni sobie 70 – 80-tysięczne tłumy, które zjawiły się na dniach otwartych Stadionu Narodowego w Warszawie czy gdańskiej PGE Areny

Zdecydowanie lepszy od PSL i SLD pomysł na slogan miał PiS. Tyle że wystartował w typowym dla siebie stylu. Sztabowcy partii Kaczyńskiego nie sprawdzili, że hasłem bliźniaczo podobnym do „Polska zasługuje na więcej" posługiwali się już politycy zapomnianych partii w rodzaju LPR czy Unii Pracy, a także europoseł PO Sławomir Nitras. I natychmiast pojawiły się oskarżenia o plagiat.

Są one o tyle bałamutne, że polscy politycy pożyczyli sobie ten pomysł ze zwycięskiej kampanii Partii Pracy pod wodzą Tony'ego Blaira („Britain deserves better"). W tym wypadku szybko pojawiły się jednak parodie i parafrazy. Usłyszeliśmy więc m. in, że Polacy zasługują na więcej niż PiS, a także na więcej niż otrzymali w czasie rządów Jarosława Kaczyńskiego. W „Gazecie Wyborczej" przeczytaliśmy następnego dnia, że Polacy zasługują na więcej poważnego traktowania (którego ze strony Jarosława Kaczyńskiego nie można oczekiwać), a w „Fakcie", że „Polacy zasługują na więcej niż PiS i PO". Skala i siła reakcji jest jednak nieporównywalna z tą, jaką wywołała „Polska w budowie" Platformy.

Nie da się skończyć na czas

Oczywiście, ostatecznym testem skuteczności sloganów jest wynik wyborczy, a dziś tylko po poszlakach możemy wnosić, że to hasło partii Donalda Tuska najmocniej przemawia do Polaków. Są jednak argumenty, by tak sądzić. Spełnia ono bowiem najważniejsze warunki stawiane dobrym hasłom. W jedynej bodaj teoretycznej pracy wydanej na ten temat w Polsce („Slogan reklamowy i polityczny") doktor Marek Kochan, ekspert w dziedzinie retoryki, za najważniejsze uznaje funkcję komunikacyjną (czy przekaz dociera do odbiorcy), właściwe zaadresowanie przekazu (czy przekonuje swoją grupę docelową) i atrakcyjność przesłania dla tej właśnie grupy.