Hall: Przysługa oddana nieprzyjaciołom

W dotychczasowym przebiegu afery podsłuchowej można wyróżnić trzy różne problemy, stanowiące zarazem trzy duże kłopoty naszego państwa i społeczeństwa.

Pierwszy to ujawnienie kultury politycznej i osobistej ważnych osobistości politycznych i sposobu traktowania przez nie państwa oraz spraw publicznych. Obraz obyczajów politycznych, który wyłania się z nagranych nielegalnie rozmów, jest fragmentaryczny i nie pozwala na uogólnienia, ale jest przygnębiający i być może w niektórych przypadkach spowoduje nie tylko polityczne, ale także prawne kłopoty uczestników rozmów.

Drugi problem i kłopot zarazem to obnażenie słabości polskich służb specjalnych. Nie potrafiły one uchronić bardzo ważnych osobistości państwowych przed trwającym dłuższy czas procederem nagrywania ich rozmów ani – jak dotychczas – nie potrafiły wykryć zleceniodawców tej przestępczej działalności. To poważna porażka instytucji państwa.

Trzecim problemem jest ujawnienie stanu świadomości i etyki zawodowej opiniotwórczych i wpływowych dziennikarzy.

Konsolidacja dziennikarzy

Nie lekceważę żadnego z tych problemów, ale w tym miejscu chcę zająć się tylko tym ostatnim. Nieporadna akcja prokuratury i ABW w redakcji „Wprost" spowodowała konsolidację olbrzymiej części środowiska dziennikarskiego w obronie wolności słowa, rzekomo zagrożonej przez organy ścigania, a nawet przez ekipę rządową. Ta konsolidacja dokonała się ponad głębokimi podziałami politycznymi występującymi w tym środowisku.

Z okładki jednego z ostatnich numerów „Wprost" krzyczy tytuł napisany solidarycą: „Wolność słowa", i na jego tle hasło: „Atak na redakcję".

Nasuwają się dwa pytania. Czy rzeczywiście wolność słowa jest obecnie w Polsce zagrożona i jakie powinny być granice tej wolności?

Przed „najściem" redakcji „Wprost" chyba nikt poważny nie stawiał tezy, że w Polsce istnieje to zagrożenie. Jesteśmy przecież krajem, w którym z jednej strony ukazują się pisma powtarzające tezę, że katastrofa smoleńska była zamachem dokonanym z udziałem polskich władz, a z drugiej – pisma naigrawające się z polskiego świętego Jana Pawła II, religii i Kościoła. Wydaje mi się, że bardziej zasadne byłoby postawienie tezy, że wolność słowa bywa w Polsce nadużywana, niż tej, która głosi, że jest tłumiona.

Ujawnienie ocen polskiej polityki zagranicznej formułowanych w prywatnej rozmowie to szkoda wyrządzona Polsce

Czy wydarzenia w redakcji „Wprost" zmuszają do zrewidowania tego poglądu? Nie sądzę. Działania prokuratury i ABW w redakcji tygodnika były skrajnie nieudolne, ale zgodne z prawem, a cały odbywający się w niej „spektakl", na bieżąco transmitowany przez stacje telewizyjne, stanowił właśnie dobitne potwierdzenie, jak silna jest pozycja czwartej władzy, również wtedy, gdy konfrontuje się ona z funkcjonariuszami państwowymi.

„Wprost" na dużą skalę wykorzystuje materiały pochodzące z przestępstwa, bo przecież nikt nie kwestionuje faktu, że nagrywanie ludzi za pomocą ukrytych podsłuchów jest przestępstwem. Już sam ten fakt jest bardzo wątpliwy moralnie, a być może także stanowi przekroczenie prawa. Redakcja uzasadnia swą postawę występowaniem w obronie interesu społecznego: Polacy mają prawo wiedzieć, co naprawdę myśli i jak się zachowuje establishment polityczny. Nie przekonuje mnie ta argumentacja, ale pozostawiam jej ocenę opinii publicznej.