Zielona energia na końcu świata

Postanowiłam spędzić Wielkanoc na Wyspie Steward - najmniejszej, położonej najbardziej na południe i najmniej znanej - trzeciej nowozelandzkiej wyspie. Tak jak u nas - Nowozelandczycy w Wielkanoc też mają wolne, a świętowanie zaczynają już w Wielki Piątek. Pakują mianowicie plecaki i wyruszają jak najdalej od domów, na szlaki wędrowne, których we wszystkich częściach kraju nie brakuje.

Najeżdżają też Wyspę Steward i jej blisko 400 stałych mieszkańców. Wyspa jest bardzo górzysta i wcale nie mała - 45 km szeroka, 75 km długa i mająca ok. 700 km linii brzegowej. Porastają ją gęste lasy deszczowe i busz. Jedyna miejscowość - Oban należy do najpiękniejszych w Nowej Zelandii. Każdy dom, położony tarasowo na wzgórzach nad Morzem Tasmana zanurzony jest w bajkowej zieleni będącej mieszanką lasu deszczowego i rajskiego ogrodu.

Z Wyspą Południową łączy Oban prom (godzina rejsu) przez Cieśninę Cooka, na której królują „ryczące czterdziestki". Dalej na południe są już tylko wyspy subantarktyczne i sama Antarktyda.

I choć na Steward jest tylko 20 km asfaltowych dróg, to szlaków do wędrowania - ponad 200 km. To one przyciągnęły tu w Wielkanoc gości z plecakami i w odzieży trampingowej. Wszystkie miejsca noclegowe w Oban zostały już dawno zarezerwowane, podobnie jak noclegi w chatach na najsłynniejszym szlaku Rakiura, zaliczanym do tzw. Great Walks - Wiekich Narodowych Wędrówek Nowej Zelandii.

Na szlak wybrałam się więc przed świąteczną gorączką. Wiedzie lasami deszczowymi, w których królują paprocie drzewiaste i strzeliste drzewa rimu, a nocą z kryjówek na żer wychodzą pierzaste kiwi. Ciągną się wielkimi plażami z białym piaskiem, klifami, górami i wzdłuż zatok w zapierającymi dech widokami.

Szlakiem wędrują całe rodziny, piechurzy w wieku emerytalnym i studenci. Pozdrawiają się, uśmiechają, czasami rzucą miłe słowo. Gdy wieczorem wszyscy docieramy do chaty (światła nie ma, tylko bieżąca woda, materace i wygódki w lesie, śmieci zabiera się ze sobą), to najpierw wędrowcy rzucają się na gotowanie, a potem można rozmawiać przy blasku świec.

Jill przyleciała na Steward z Christchurch - największego miasta Wyspy Południowej. Na co dzień jest pracownicą socjalną, ale każde święta spędza na szlaku z grupą przyjaciół. Mówi, że Wielkanoc to kolejna okazja do aktywności i ruchu, do poznawania nowych miejsc.

Rzeczywiście z Wielkanocą na tym południowym skrawku świata nie wiąże się ani zakupowe, ani jedzeniowe, ani dekoracyjne szaleństwo. W Invercargill (60 tys. mieszkańców) - znalazłam jedną wystawę z jajami, króliczkami i kurczątkami. W jedynym sklepie Oban zapytana o Wielkanoc sprzedawczyni wskazała na niewielki koszyk czekoladowych jaj. Coś jednak z tradycji pozostało. W Wielką Sobotę, po potężnym sztormie mieszkańcy urządzili sobie przy głównej plaży festyn z domowymi wypiekami sprzedawanymi na charytatywny cel oraz poszukiwaniem zakopanych w piasku jajek z czekolady. Plażę przekopywali więc równo rodzice i dzieci.

Największym bólem głowy Wyspy Steward są dziś koszty energii. Prąd jest tu średnio trzy razy droższy aniżeli na „kontynencie", stąd wszędzie prośby o jego oszczędzanie. Prąd wypracowuje tutaj pięć generatorów na olej napędowy sprowadzany z Wyspy Południowej. Taka energia kosztuje rocznie 400 osobową społeczność i budżet państwa ok. 0,5 mln dol..

A przecież wyspa ma potencjał, który już dawno mogłaby zamienić na tanią energię. I nie myślę tutaj o tych tysiącach wędrowców na szlakach. Jeszcze nie mamy technologii, która pozwalałaby zamienić ludzką aktywność na kilowaty. A szkoda, bo w Nowej Zelandii na pewno by się sprawdziła.

Na razie na Steward szczególnie jesienią i zimą szaleją porywiste wiatry. Żadne wiatraki jednak tu nie stoją. Jak powiedziała mi Aline, która z mężem prowadzi małe biuro turystyczne, wiatraki w Oban nie mają raczej szans, bo oszpeciłyby niezwykłej urody krajobraz okolicy. Lokalna społeczność skłania się natomiast do wykorzystania słońca. Deputowany Andrew Williams w marcowym raporcie na temat energii na wyspie dowodzi, że przy 1650 godzinach słońca rocznie właśnie energia solarna jest przyszłością Steward.