Iwona Trusewicz: Nikt nie zapłacze po Gazpromie. Aleksiej Nawalny miał w tym udział

Trudno mi pogodzić się ze śmiercią Aleksieja Nawalnego. Odwaga, inteligencja i niezłomność to cechy, którymi imponował i które wykorzystywał, by wybudzić swoich rodaków z letargu, nieświadomości czy oportunizmu.

Mając prawnicze wykształcenie, od początku walczył o prawa mniejszościowych akcjonariuszy rosyjskich gigantów energetycznych. Także Gazpromu. Akcjonariusze mu wierzyli. Skazanie Nawalnego na pięć lat więzienia w pierwszym sfingowanym procesie w lipcu 2013 roku spowodowało gwałtowne załamanie kursów na giełdzie w Moskwie.

Czytaj więcej

Polityka

Aleksiej Nawalny nie żyje. Władimir Putin milczy, szpital podaje szczegóły

Prezydent Rosji Władimir Putin publicznie zabrał głos, ale nie skomentował informacji, że Aleksiej Nawalny nie żyje. Szpital w miejscowości Charp podał, że rosyjski opozycjonista był przez ponad 30 minut reanimowany.

W dwie minuty po ogłoszeniu wyroku mali akcjonariusze zaczęli wyprzedawać papiery, indeksy giełdowe straciły po blisko 2 proc. Najwięcej spadła wartość Rosnieftu i Gazpromu. Szefowie obu koncernów – najbliżsi dworzanie Putina – Sieczin i Miller, śladem pryncypała, wpisali Nawalnego na listę swoich największych wrogów.

Ślepcy z Unii Europejskiej

Zachód tej sprawy niemal nie zauważył. Od 2011 r. – od uruchomienia z dużą pomocą koncernów z Niemiec i Holandii gazociągu północnego (Nord Stream), dostarczającego gaz bezpośrednio z Rosji do Niemiec po dnie Bałtyku – gazowy gigant znalazł się na fali wznoszącej. Od 110 mld m³ gazu sprzedanego Unii 12 lat temu Gazprom doszedł do 168 mld m³ w 2018 r., a tuż przed pandemią tłoczył na wspólnotowy rynek ponad 170 mld m³, zajmując już 40 proc.

W tym czasie Gazprom stosował już bez zahamowań „broń gazową”. Unijnym naiwniakom głoszącym wyższość rosyjskiego surowca i pełne bezpieczeństwo dostaw oferował niskie ceny. Tak było w wypadku Niemiec, Austrii, Francji czy Holandii. Krajom, które alarmowały o wzrastającym uzależnieniu rynku Unii od Kremla, podnosił ceny bez opamiętania. Litwa, Polska i kilka innych płacić musiały (ważne kontrakty) około dwóch razy drożej niż Niemcy.

Czytaj więcej

Gaz

Ostatni rok Gazpromu w Unii. Bruksela nie jest zainteresowana

Unia Europejska nie jest zainteresowana przedłużeniem tranzytu rosyjskiego gazu przez Ukrainę. Umowa Naftogazu i Gazpromu wygaśnie wraz z końcem tego roku. Kijów wiele razy już zapowiadał, że jej nie przedłuży.

Aby jeszcze mocniej trzymać Unię na smyczy, Rosjanie zaczęli budowę kolejnych dwóch rur, przy wyraźnej pomocy zaślepionych tanim surowcem koncernów z Austrii, Niemiec, Francji i Wielkiej Brytanii (Shell). Na nic zdały się ostrzeżenia płynące z Polski i sąsiadów. Zachód dawno już uznał, że winne jest tutaj polskie oszołomstwo i rusofobia.

Gazociąg, który nie powstał

Sielanka z Gazpromem trwała w najlepsze do ostatniego roku europejskiego pokoju. Na początku 2021 r. Aleksiej Nawalny opublikował raport o prezesie Gazpromu Aleksieju Millerze. Opisał w nim i pokazał, jak petersburski przeciętniak wychowany w zamkniętych zbrojeniowych miastach sowietów, gdzie wszystko było tajemnicą, stał się najbardziej zaufanym dworzaninem rosyjskiego dyktatora.

Miller zaczął rządy w Gazpromie od czystki. Nie znał się na gazie, więc wprowadził swoich ludzi, którzy się na tym znali. Podjął wtedy (luty 2002 r.) kluczową dla obecnej sytuacji na rynku gazu w Europie decyzję, która czkawką odbija się koncernowi do dziś: zrezygnował z budowy gazociągu Kobryń–Kapuszany Wielkie na terenie Polski i Słowacji.

Ta niewielka, 500-kilometrowa rura stanowiłaby najkrótszą i najtańszą drogę obejścia Ukrainy. Bez wydawania dziesiątków miliardów dolarów na gazociąg północny i Nord Stream 2; bez konfliktu z Unią i Ukrainą, Gazprom dawno już miałby swoją rurę zaopatrującą Unię z ominięciem Kijowa. Miller nazywał to wtedy najefektywniejszą trasą dostaw rosyjskiego gazu europejskim odbiorcom. I do dziś nie wiadomo, dlaczego wycofał się z tej inwestycji.

Wiadomo za to, że całkowicie podporządkował rządy w Gazpromie rozkazom z Kremla. Z Putinem łączą go relacje przypominające stosunek majora do generała. Miller zazwyczaj „melduje” Putinowi, co robi, używając słów znanych z wojska.

Czytaj więcej

Ludzie

Kobiety z niezwykłą siłą. Tak żyły w ostatnich latach żona i córka Aleksieja Nawalnego

Zmarły dzisiaj Aleksiej Nawalny był kochanym mężem i ojcem. Rodzina stanowiła jedno z najważniejszych źródeł jego siły. Żona i córka do ostatnich chwil były z nim bardzo blisko. Jak wyglądało ich życie w ostatnim czasie?

Niebieski Millerhof

Nawalny pokazał rodakom w internecie, jak mieszka szef Gazpromu – państwowego koncernu, gdzie pensje szefów zawsze były przed społeczeństwem utajnione. Wielki pałac w stylu klasycystycznym i kolorze niebieskim (kolor Gazpromu), wybudowany pod Moskwą, otoczony ogromnym parkiem i lasem. Okoliczni mieszkańcy nazywają to miejsce Millerhof. Gazprom te doniesienia zdementował. Do pałacu przyznał się jordański biznesmen. Jak ustalił Nawalny – podwykonawca... Gazpromu.

Dziś nie ma już Aleksieja Nawalnego i nie ma też Gazpromu. Największy gazowy eksporter świata skurczył się do trzeciorzędnego gracza na rynku gazu. Wywołana przez Putina wojna, wymuszone przez niego na Millerze działania szantażowania Unii, by przeforsować zgodę na uruchomienie Nord Stream 2, spowodowały efekt, którego ani Putin, ani Miller się nie spodziewali.

Tym razem Wspólnota się nie ugięła. W pół roku unijni klienci znaleźli nowych dostawców. Niemcy zainwestowali w terminale LNG, których ekipa Angeli Merkel, całkowicie ogłupiona przez Putina, nie chciała budować przez 15 lat. Unia pożegnała rosyjski gaz, który miał królować w Europie na wieki wieków.

Ten rok będzie ostatnim, kiedy Gazprom coś jeszcze w Unii sprzedaje (w 2023 r. było to ok. 80 mld m3 – dane rosyjskie). Od 2025 r. ostatnia trasa dostaw – przez Ukrainę – nie będzie już dostępna dla Rosjan.