Jak przyspieszyć wzrost w Polsce

Z raportu „Europe 2020 Poland"— wynika, że polska gospodarka daje sobie radę, ale mogłoby być znacznie lepiej. Czy pani zdaniem reformy, które mogą w tym pomóc są bardzo trudne?

Dla Polski trudne reformy nie są niczym nowym. Polska zrobiła już wiele w przeszłości, aby utrzymać wysoki wzrost PKB. Tyle że do tego, by powrócić do tempa wzrostu z okresu poprzedzającego kryzys sporo trzeba zrobić .

Które z reform, pani zdaniem są najbardziej pilne

?

Kiedy spojrzymy na oświatę i wskaźniki, zawarte w raporcie „Europe 2020" które jej dotyczą widać, że Polska dokonała już większego postępu, niż większość konkurujących z nią krajów. Dotyczy to chociażby młodych ludzi, którzy opuszczają szkołę nie ukończywszy jej. Ale mogłoby ich być jeszcze mniej. Kolejny problem — to wydłużający się czas życia Europejczyków, co także trzeba zagospodarować. Taka dyskusja toczy się w Niemczech i w tej sytuacji niezbędny jest przesunięcie wieku emerytalnego.

Ale  mamy taką sytuację: rośnie bezrobocie, więc pracownicy, którzy nabrali uprawnienia emerytalne „zabierają" miejsce pracy młodszym. Jak z tego wybrnąć?

Zgoda, bezrobocie jest wysokie, ale warto przyjrzeć się wykształceniu ludzi, którzy nie pracują. W raporcie wskazujemy, że Polacy powinni uzyskiwać wykształcenie, przekładające się na łatwe znalezienie pracy. To daje najlepsze „ubezpieczenie od bezrobocia". Widać, że wśród osób z wyższym wykształceniem bezrobocie jest najniższe, podczas gdy wykształcenie podstawowe  ,to zbyt mało,by łatwo znaleźć pracę. Naturalnie sytuacji nie można zmienić z dnia na dzień, ale w dłuższym okresie czasu, lepsze wykształcenie siły roboczej będzie także przygotowaniem do dłuższej i lepszej jakościowo kariery zawodowej.

Jakie więc reformy widzi pani na rynku pracy?

Zwiększające aktywność zawodową Polaków. Widać wyraźnie, że  zbyt niska aktywność osób starszych, zwłaszcza kobiet. W sytuacji demograficznej  powodującej, że osób starszych jest i będzie coraz więcej, to zjawisko jest wyjątkowo niekorzystne. Należy również zwrócić uwagę na kształcenie pracowników, w tym kształcenie tych, którzy już pracują. Niestety i tutaj Polska daje sobie radę gorzej, niż kraje, z którymi najczęściej jest porównywana.

Polska także kiepsko daje sobie radę jeśli chodzi o reformy ułatwiające funkcjonowanie przedsiębiorstw — to widać dokładnie w raporcie „Doing Business" publikowanym rokrocznie przez Bank Światowy. Czy widzi pani szansę, aby to zmienić?

Do tego też potrzebne są reformy. Dotyczą one badań i rozwoju i innowacyjności gospodarki. Kiedy patrzymy na wydatki na R&D i poziom wyznaczony w „Europe 2020",  widać że w Polsce jest on bardzo niski. Docelowy poziom wydatków na R&D wyznaczony przez KE wynosi 3 proc, podczas gdy w Polsce nie sięga on nawet 0,6 proc. Przy tym chodzi tutaj nie tylko o wielkość, ale i jakość tych wydatków. Polska wydaje nie tylko zbyt mało, ale i z tej niewielkiej kwoty niewiele jest przeznaczane na innowacyjność gospodarki, a to mogłoby z kolei wesprzeć rozwój. Dlatego w raporcie wskazujemy na konieczność reformy w tej dziedzinie.