Rzecznik praw obywatelskich wystąpił do ministra zdrowia o wyjaśnienie wątpliwości lekarzy co do prawnej podstawy kar przewidzianych w umowach, które przedstawia im NFZ do podpisania.
Fundusz powołuje się na to, że kary za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy z przyczyn leżących po stronie świadczeniodawcy oraz wystawienie recept osobom nieuprawnionym lub w przypadkach nieuzasadnionych zostały przewidziane w § 29 – 31 załącznika do rozporządzenia ministra zdrowia z 6 maja 2008 r. (DzU nr 81, poz. 484). Lekarze odpowiadają, że ustawa z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.), na podstawie której wydano to rozporządzenie, nie przewiduje możliwości zawarcia w umowie o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej wspomnianych kar umownych. Tymczasem w myśl art. 31 ust. 3 Konstytucji RP ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, kiedy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej albo wolności i praw innych osób.
RPO zwrócił też uwagę na fakt, że także obowiązująca od 1 stycznia 2012 r. ustawa z 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (DzU nr 122, poz. 696) po jej nowelizacji 13 stycznia 2012 r. (DzU z 25 stycznia, poz. 95) nie przewiduje już możliwości karania lekarzy za błędne wystawienie recepty.
