Spółdzielnie: zmiany w rozliczaniu wkładu mieszkaniowego po zmarłym lokatorze

Senatorowie chcą zmienić zasady rozliczenia wkładu mieszkaniowego pomiędzy osobami bliskimi. Chodzi o przypadki, gdy doszło do wygaśnięcia lokatorskiego prawa do lokalu, np. na skutek śmierci spółdzielcy, a osoba, której przypadło mieszkanie, ma obowiązek wypłacić reszcie rodziny część wkładu mieszkaniowego.

Jakie zmiany

W tym celu parlamentarzyści przygotowali projekt nowelizacji ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Wprowadza on zmiany w art. 11². Zgodnie z jego nowym brzmieniem spółdzielnia zwraca wniesiony wkład mieszkaniowy (lub jego część) uprawnionemu (np. spadkobiercom).

Wcześniej jednak waloryzuje go według wartości rynkowej mieszkania. Spadkobiercy nie muszą spłacać spółdzielni kredytu, który został zaciągnięty na sfinansowanie budowy lokalu. Pieniądze z wkładu dostaną dopiero, gdy się wyprowadzą.

Następnie spółdzielnia zawiera umowę o ustanowienie lokatorskiego prawa do lokalu na rzecz innej osoby (niekoniecznie spadkobiercy). Nowy spółdzielca wnosi wkład mieszkaniowy stanowiący równowartość tego wypłaconego oraz kwotę odpowiadającą wspomnianemu kredytowi.

Projekt ustawy realizuje wyrok Trybunału Konstytucyjnego. TK zakwestionował przepis, który pozwalał zasady rozliczeń ustalać spółdzielniom w statucie. Obecnie jest więc luka prawna.

Lukę w przepisach trzeba było wypełnić

– Spółdzielnia musi taki lokal wystawić na przetarg i sprzedać na odrębną własność po cenach rynkowych. Następnie po otrzymaniu zapłaty oddaje pieniądze spadkobiercom lub rozwiedzionym – tłumaczy Michał Tokłowicz, wiceprezes Poznańskiej Spółdzielni Mieszkaniowej. – Dzięki tej zmianie nie będziemy musieli organizować przetargów ani przymusowo przekształcać lokatorskich praw we własność.

Zmiana nie podoba się Grzegorzowi Abramkowi, wiceprezesowi Krajowego Związku Rewizyjnego Spółdzielni Mieszkaniowych w Warszawie. Według niego tego typu rozliczenie powinno odbywać się bez udziału spółdzielni.

– Dotyczy to przecież rozliczeń między bliskimi zmarłego – podkreśla.

Niedobra jest również konstrukcja samego przepisu. Najpierw bowiem pieniądze mają być wypłacone przez spółdzielnię rodzinie zmarłego, a dopiero później osoba, której przypadnie lokal, będzie wpłacać wkład mieszkaniowy.

– A co, jeżeli tego nie robi? Czy spółdzielnia będzie ścigać taką osobę? – zastanawia się Grzegorz Abramek.

etap legislacyjny: przed pierwszym czytaniem w Senacie