Spółdzielnie: problemy z liczeniem głosów na walnym zgromadzeniu utrudniają decyzję

W dużych spółdzielniach mieszkaniowych wielu problemów przysparza podejmowanie uchwał.

Dwie ustawy spółdzielcze przewidują bowiem dwa różne systemy głosowania na walnym zgromadzeniu podzielonym na części. W efekcie nie do końca wiadomo, który stosować jako pierwszy.

Która zasada

Chodzi o to, że statuty spółdzielni liczących powyżej 500 członków, a takie dominują w dużych miastach, przewidują z zasady głosowania z art. 35 § 4 prawa spółdzielczego. Zgodnie z nim, przy obliczaniu głosów wymaganych dla podjęcia uchwały uwzględnia się tylko głosy oddane za i przeciw. Głosów „wstrzymujących się" w ogóle nie bierze się pod uwagę.

Tymczasem inaczej kwestie te reguluje inna ustawa, mianowicie: o spółdzielniach mieszkaniowych (dalej: usm). W art. 83 ust. 9 zd. pierwsze mówi, że uchwałę uważa się za podjętą, jeżeli była poddana pod głosowanie wszystkich części walnego zgromadzenia, a za uchwałą opowiedziała się wymagana w ustawie lub statucie większość ogólnej liczby członków uczestniczących w walnym zgromadzeniu.

Trudności decyzyjne

Na problem ten zwrócił uwagę rzecznik praw obywatelskich.

– Przepis usm modyfikuje ogólną zasadę określoną w prawie spółdzielczym – twierdzi Kamila Dołowska, dyrektor zespołu prawa cywilnego w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich. Jej zdaniem nakazuje on uwzględniać przy obliczaniu większości wymaganej dla podjęcia uchwały także głosy wstrzymujące się. W przepisie tym użyto bowiem sformułowania „ogólna liczba członków uczestniczących w walnym zgromadzeniu".

– Art. 1 ust. 7 usm przewiduje, że w zakresie nieuregulowanym w tej ustawie stosuje się prawo spółdzielcze, w tym jednak wypadku trudno mówić o braku przepisu, bo jest przecież art. 83 ust. 9 zd. pierwsze – tłumaczy dyrektor Dołowska.

Rzecznik zwraca też uwagę na ryzyko nieuwzględnienia głosów wstrzymujących się.

– Niezadowolony spółdzielca może podważyć każdą uchwałę podjętą na walnym zgromadzeniu. Grozi to paraliżem w spółdzielniach – uważa dyrektor Dołowska. – To na walnym bowiem zapadają najważniejsze decyzje w spółdzielni.

Podobnego zdania jest ?Grzegorz Abramek, wiceprezes Krajowego Związku Rewizyjnego Spółdzielni Mieszkaniowych w Warszawie.

– To kolejny przykład niechlujstwa ustawodawcy – twierdzi wiceprezes Abramek.

– Brałem udział w obradach podkomisji sejmowej, która pracowała w 2007 r. nad nowelizacją usm. Pamiętam, że nie było intencją ustawodawcy wprowadzenie odmiennych zasad głosowania nad uchwałami na walnym w częściach, tylko doprecyzowanie, że należy podsumować głosy ze wszystkich części.

Problem trafił już na wokandy. Najbardziej znany jest wyrok Sądu Apelacyjny w Warszawie z 10 stycznia 2014 r. (sygn. I Aca 1312/13). Zdaniem tego sądu uchwała udzielająca absolutorium jednemu z członków zarządu nie została podjęta, bo nie uwzględniono głosów wstrzymujących się.

Obiecani cacanki

Z tym problemem RPO zwracał się nawet do Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju. Otrzymał odpowiedź, że zajmie się nim komisja nadzwyczajna ds. rozpatrzenia projektów ustaw prawa spółdzielczego. Tymczasem komisja tego nie zrobiła.

– Po wyborach zwrócimy się z wstąpieniem do nowego rządu – zapewnia dyr. Dołowska.

Co może walne zgromadzenie

Walne decyduje m.in. o:

• sprawozdaniach rady nadzorczej, zatwierdza sprawozdania roczne i finansowe spółdzielni,

• udzieleniu lub nie absolutorium członkom zarządu;

• przyjęciu wniosków wynikających z protokołu lustracji;

• podjęciu uchwał dotyczących sprzedaży nieruchomości oraz o likwidacji spółdzielni;

• sumie zobowiązań, jaką spółdzielnia może zaciągnąć; np. wysokości kredytu na termomodernizację osiedla;

• rozpatruje odwołania od uchwał rady, np. w sprawie podwyżek opłat za mieszkanie;