Uzasadnione obawy o przyszłość Mazur

Ujawniło się to w sprawie o ustalenie lokalizacji inwestycji celu publicznego: energetycznych linii kablowych.

– Linie mają prowadzić do obiektu rekreacyjnego, zlokalizowanego nad jeziorem w sposób niezgodny z rozporządzeniem wojewody warmińsko-mazurskiego z 2006 r. w sprawie Mazurskiego Parku Krajobrazowego – wyjaśnia Krzysztof Wittbrodt, dyrektor Mazurskiego Parku Krajobrazowego.

Od decyzji ustalającej lokalizację linii Park odwołał się do samorządowego kolegium odwoławczego, ale umorzyło postępowanie.

W najnowszych wyrokach sądy administracyjne zaczęły bowiem orzekać, że Mazurski Park Krajobrazowy może uczestniczyć jako strona w postępowaniach administracyjnych i sądowych dotyczących ochrony przyrody tylko wtedy, gdy jest właścicielem bądź użytkownikiem wieczystym nieruchomości położonych w obszarze oddziaływania inwestycji. Wprawdzie działki, przez które ma biec linia energetyczna, są położone w obszarze Natura 2000 Puszcza Piska, lecz Park nie posiada tu żadnych nieruchomości znajdujących się w obszarze oddziaływania inwestycji.

Krzysztof Wittbrodt mówi, że sądy administracyjne odmawiają Parkowi prawa strony również w innych podobnych postępowaniach, tłumacząc, że nie legitymuje się interesem prawnym, lecz ma najwyżej interes faktyczny.

Nie bierze się pod uwagę odrębnych przepisów, nakładających na dyrektora Parku obowiązki ochrony przyrody i krajobrazu, o których mówi art. 105 ustawy o ochronie przyrody. Zgodnie z tym przepisem dyrektor parku krajobrazowego ma obowiązek składać wnioski do miejscowych planów zagospodarowania. Z różnych przyczyn plany nie są jednak sporządzane. Natomiast decyzje o warunkach zabudowy nie muszą być zgodne ani z planem ochrony parku, ani ze studium uwarunkowań kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy.

– To należałoby zmienić przede wszystkim – uważa Krzysztof Wittbrodt.

Wspomniany art. 105 nakłada na parki krajobrazowe obowiązek podejmowania działań mających na celu eliminowanie lub ograniczanie zagrożeń i ich skutków, m.in. poprzez wpływanie na wyniki postępowań w sprawie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu w taki sposób, by planowane inwestycje uwzględniały zakazy obowiązujące na terenie parku.

Na pytanie, jak to realizować, skoro parkom krajobrazowym odmawia się udziału w postępowaniach inwestycyjnych w charakterze strony z powodu braku interesu prawnego, wspomniany przepis już nie odpowiada.

Brak konsekwencji w ustawie o ochronie przyrody i zmiany w prawie budowlanym doprowadziły do faktycznego usunięcia parków krajobrazowych z tych postępowań.To może budzić uzasadnione obawy o przyszłość tych parków i pytania o skuteczność ochrony przyrody.

Oddalając skargę Parku na decyzję kolegium, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie powołał się w wyroku (sygn. II SA/Ol 1283/16) na orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego z 2015 i 2016 r. NSA stwierdził w nich, że chociaż przepisy ustawy o ochronie przyrody nakładają na Mazurski Park Krajobrazowy szereg obowiązków, dotyczą one zadań ochrony dobra publicznego. A nie ma przymiotu strony ten, kto swój udział w postępowaniach opiera na potrzebie ochrony lub zaspokojenia interesu publicznego.