Gmina, jako właścicielka mieszkania komunalnego, pozwała do sądu o zapłatę odszkodowania babcię – byłą najemczynię lokalu, jej córkę oraz zamieszkujące w lokalu wnuczki. Nie sprawdziła, że w okresie, którego dotyczyło żądanie pozwu, dwie wnuczki były małoletnie. Nie sprawdził tego również sąd rejonowy, który wydał nakaz zapłaty obejmujący całą dochodzoną pozwem kwotę.
Babci (głównej dłużniczce) oraz jednej z małoletnich wnuczek nie udało się skutecznie zaskarżyć nakazu zapłaty. Tym samym stał się on prawomocny. Na tej podstawie gmina wystąpiła do komornika sądowego o nadanie mu klauzuli wykonalności w celu wyegzekwowania zasądzonych należności.
Rzecznik zaskarżył ten nakaz zapłaty w zakresie dotyczącym jednej z wnuczek - w części uwzględniającej żądanie pozwu za okres do dnia, w którym uzyskała ona pełnoletniość. Wniósł o jego uchylenie w tej części i oddalenie powództwa wobec tej pozwanej bądź też o zwrot sprawy do ponownego rozpatrzenia przez sąd.
- Określona w art. 6881 § 1 k.c. solidarna wraz z najemcą lokalu odpowiedzialność za zapłatę czynszu i innych należnych opłat odnosi się wyłącznie do osób dorosłych. Art. 18 ust. 1 i 2 ustawy o ochronie praw lokatorów nie ogranicza wprawdzie wprost odpowiedzialności małoletnich i nie zawęża jej jedynie do osób dorosłych, jednak jego wykładnia powinna uwzględniać zasady wynikające z Konstytucji RP, w szczególności ochronę dobra dziecka. Taka wykładnia nie może prowadzić do obciążenia osoby małoletniej odpowiedzialnością finansową za bezumowne korzystanie z lokalu, w którym osoba ta wraz z dorosłymi krewnymi zaspokajała swoje potrzeby mieszkaniowe - wskazuje RPO.
Rzecznik podkreśla, że przyjęcie odmiennego poglądu prowadziłoby do sytuacji, w której dzieci uzyskujące pełnoletniość wchodziłyby w dorosłe życie z długiem wynikającym z czynności (zaniechania) ich dorosłych opiekunów, którzy w dacie powstania tego długu zobowiązani byli jednocześnie do dostarczania dzieciom środków utrzymania.
Skarga nadzwyczajna RPO w tej sprawie trafiła do Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN, przy czym Rzecznik zwrócił uwagę na wątpliwości co do statusu sędziów tej Izby w świetle niedawnych orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka i Trybunału Sprawiedliwości UE.
Czytaj więcej
Małoletni i ich rodzice mają dostać odpowiedni czas na uzyskanie zgody sądu na odrzucenie niechcianej schedy. Mogą mieć jednak dalej do sądu niż obecnie.
