Lokatorzy uwłaszczają się powoli

Lokatorzy mieszkań spółdzielczych mogą je wykupywać za przysłowiowe grosze już od roku na mocy nowelizacji ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. W całym kraju mogło z przepisów skorzystać blisko milion lokatorów, w stolicy – kilkadziesiąt tysięcy.

Jak uwłaszczenie wygląda w stolicy i okolicach po roku? Sprawdziliśmy. W Spółdzielni Mieszkaniowej Grenadierów przez ten czas przekształcono około tysiąca mieszkań.

– Część z nich uzyskała status odrębnej własności, a część spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu – tłumaczy Cezary Rogulski, wiceprezes spółdzielni. Dodaje, że w przypadku przekształceń w spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu z najemcami zawierane są umowy cywilnoprawne, a w przypadku odrębnej własności podpisywany jest akt notarialny. – Po wejściu ustawy zalała nas fala wniosków o przekształcenia lokali, teraz wszystko odbywa się bardzo spokojnie – ocenia prezes Rogulski. Dodaje, że dziś takich pism jest bardzo mało, a nawet zdarzają się lokatorzy, którzy nie chcą zmieniać statusu swoich mieszkań. Nie wiadomo, jak szybko wszystkie lokale będą miały odrębną własność, bo co trzeci budynek spółdzielni stoi na działkach, które mają nieuregulowany status. – Są do nich roszczenia osób fizycznych i trudno powiedzieć, kiedy miasto sobie z tym poradzi – tłumaczy prezes Rogulski.Robotnicza Spółdzielnia Mieszkaniowa Praga w swoich zasobach ma blisko 17 tysięcy lokali.

Przez rok wpłynęło do zarządu ponad cztery tysiące wniosków o przekształcenie mieszkań lokatorskich. – Połowa z nich kwalifikowała się na przeniesienie odrębnej własności lokalu, a druga połowa na przekształcenie lokatorskiego prawa we własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu, gdyż budynki znajdują się na gruncie o nieuregulowanym statusie prawnym – mówi Andrzej Półrolniczak, prezes praskiej spółdzielni.

Najwięcej wniosków wpłynęło dokładnie rok temu. Przez ten rok spółdzielnia ustanowiła 1082 odrębne własności oraz przekształciła 1622 mieszkania lokatorskie we własnościowe. Wszystkie umowy zawarto w formie aktów notarialnych. To ważne, bo część prawników kwestionuje spółdzielcze prawo własności zawierane w formie umów pisemnych, a sąd okręgowy w marcu podtrzymał stanowisko notariusza, który nie zgodził się na przeniesienie tych praw na inną osobę przez właściciela, który nie zawarł aktu notarialnego.

Spółdzielni udało się zrealizować niemal wszystkie wnioski o przekształcenie mieszkań lokatorskich we własność spółdzielczą. – Te, które jeszcze czekają na realizację, leżą z powodu lokatorów, którzy albo nie uregulowali swoich praw do mieszkania, albo mają zaległości wobec spółdzielni – tłumaczy prezes Półrolniczak. Podkreśla, że wiele wniosków o ustanowienie odrębnej własności nie może być realizowanych, bo np. miasto zawiesiło postępowanie podziałowe dotyczące gruntów, gdyż jest przygotowywany plan zagospodarowania przestrzennego Tarchomina. Poza tym urzędnicy nie sporządzili kartotek budynków, a bez nich nie można sporządzić wypisów z kartoteki lokali, które są potrzebne do aktu notarialnego. – Wiele rzeczy nie zależy tylko od spółdzielni – podkreśla prezes Półrolniczak.

W spółdzielni Starówka do tej pory przekształcono około 20 procent z 1,5 tys. lokali. – Teraz wnioski wpływają do nas sporadycznie: cztery – osiem miesięcznie – informuje Małgorzata Gierwazik, rzecznik Starówki. Podkreśla, że ustawodawca nie określił ostatecznego terminu przyjmowania wniosków. – Wprawdzie powoli, ale systematycznie, budynek po budynku, umawiamy spotkania z notariuszem – tłumaczy Gierwazik.

Spółdzielnia Budowlano-Mieszkaniowa Ateńska ma ponad 4 tys. mieszkań i już 3,6 tys. gotowych uchwał w sprawie przekształceń lokali. – Zaczęliśmy wcześniej, bo już w 2000 roku podejmowaliśmy stosowne uchwały – tłumaczy prezes Jerzy Machlewski. Przez ostatni rok umowy o przekształcenie praw lokatorskich podpisano z ponad 500 osobami. W większości mieszkańcy mają teraz spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu. Nadal na stosowne uchwały i przekształcenie czeka ok. 400 mieszkań.

Spółdzielnia nie może jednak ich podjąć, bo w jednym przypadku jest w sporze sądowym w sprawie przynależności gruntu, a dwa budynki mają nieuregulowany status prawny ziemi, na której stoją.

– Miejskie Biuro Nieruchomości działa opieszale. Wnioski o uregulowanie własności gruntu rozpatrywane są latami – tłumaczy prezes.

W Pruszkowskiej Spółdzielni Mieszkaniowej oczekujących na przekształcenie lokatorskiego mieszkania w odrębną własność jest ponad 2 tysiące. – Ustawę realizujemy od jej wejścia w życie. Dziś mamy już ok. 200 podpisanych aktów notarialnych – mówi Hanna Łodygowska z działu inwestycji w PSM. – Do końca roku podpiszemy tyle, ile będą mogły zorganizować biura notarialne współpracujące ze spółdzielnią. W sierpniu mamy mały zastój ze względu na urlopy notariuszy – dodaje.