Darmowy wykup mieszkań zakładowych

Narasta problem związany z wykupem lokali zakładowych przekazanych spółdzielniom mieszkaniowym za darmo. To efekt lapsusu Trybunału Konstytucyjnego sprzed półtora roku.

W tej chwili w TK na rozpatrzenie czeka pięć pytań prawnych sądów (z Gliwic, Katowic, Radomia). Wpłynęła też skarga spółdzielni Południe z Puław, do której przyłączył się w ubiegłym tygodniu rzecznik praw obywatelskich. Wszystkie dotyczą mieszkań zakładowych.

Art. 48 ust. 3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych umożliwiał przekształcenie mieszkania zakładowego, dopiero gdy najemca spłacił spółdzielni część nakładów koniecznych przypadających na jego lokal (poczynionych przez spółdzielnię na budynek, w którym on się znajduje). Przepis ten TK uchylił 15 lipca 2009 r. (sygn. K 64/07). Nadal jednak obowiązują pozostałe ustępy art. 48. Dlatego wielu prawników uważa, że można dalej przekształcać mieszkania zakładowe.

Podobnie stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z 8 stycznia 2010 r. (sygn. IV CSK 292/09). Uznał, że jeśli spółdzielnia nabyła nieodpłatnie budynek, osoba wykupująca lokal musi obecnie uregulować jedynie zadłużenie z tytułu świadczeń wynikających z umowy najmu (za czynsz i media). W praktyce może więc wykupić mieszkanie niemal za darmo.

Najemcy chcą to wykorzystać i składają wnioski o wykup. Nie przynoszą one jednak pożądanego skutku.

– Większość spółdzielni po wyroku Trybunału zaprzestała przekształceń – mówi Grzegorz Abramek, ekspert Krajowego Związku Rewizyjnego Spółdzielni Mieszkaniowych w Warszawie. Według nich nie mogą przenosić własności na spółdzielców, bo nie ma od czasu wyroku TK finansowych podstaw do dokonywania tych czynności.

Spółdzielcy się jednak nie poddają i składają pozwy o przewłaszczenie do sądów. Te zachowują się różnie. Wiele z nich zawiesza sprawy i czeka na kolejny wyrok TK, który wyjaśni wątpliwości.